Türkiye Cumhuriyeti demiryolları inşaatının ilk müteahhitlerinden ve Cumhuriyet devrinin ilk milyonerlerindendir. Kardeşi Abdurrahman Naci Demirağ ile birlikte servetlerini Türkiye'nin sanayi kalkınmasında büyük işlere yatırmış ve iş hayatının yanında geniş ölçüde hayırsever insan olarak tanınmış kişidir. İş insanı, politikacı, ilk uçak fabrikası kurucusu, Ziraat Bankası ve Maliye’de memurluk yapan Nuri Demirağ, Sivas-Divriği’de doğdu (1886), İstanbul’da vefat etti (1957). Tam adı Mehmet Nuri Demirağ olup, babası Mühürzade Ömer Bey, annesi Ayşe Hanım’dır. 

Girişimci özelliğiyle tanınan Nuri Demirağ, ilk şehir ve köy planlarını hazırladı, İzmit’te selüloz fabrikası, Sivas’ta çimento fabrikası ve İstanbul’da büyük hal binasını inşa etti. Çölleşme, tarım, hayvancılık, enerji, barajlar, köprüler ve limanlar ile ilgili çalışmalarda bulundu. 1930’lu yılların Türkiyesinde, İstanbul’da ilk Türk özel tayyare fabrikasını kurdu. Böylece Nuri Demirağ Tayyare Fabrikası ulusal savunma kuruluşlarından biri oldu (1936). Kurduğu olduğu fabrikalarda MMV-1, N.D–36, N.D-37 ve N.D.38 modelleri üretilmiş olup, gerek yurtiçi gerekse yurtdışından birçok sipariş aldı. 

Demirağ, Atatürk’ün ulusal sanayi hamlesinin en önemli ilk özel girişimcisi olarak Türk havacılığına gönül verdi. Yeşilköy Gök Okulunu kurdu (1940). 17 Ağustos 1941 tarihinde Yeşilköy Nuri Demirağ Gök Okulu, Türk gençliğinin havacılık yüksek kabiliyeti ve kudretini gözlerde canlandırılan muhteşem tören ile açıldı. Gençlere ücretsiz havacılık eğitimleri verilmesini sağladı. Nuri Demirağ’ın kardeşi Naci Demirağ da Türk havacılığına büyük destekler verdi. Naci Demirağ, Başbakan İnönü’ye telgraf çekerek ve Tayyare Cemiyeti’ne 1–3 tayyare alacak şekilde 100.000–120.000 TL yardım yapmak istediğini belirtti. Ayrıca üç adet tayyare satın alınması için bağışta bulundu.

Türkiye’de demiryolları inşaatı, hava harp sanayii, ticaret ve siyaset alanında önemli bir yeri olan Mühürdarzade Nuri (Nuri Demirağ), Sivas Divriği’de doğdu (1886). Babası Ömer Bey, annesi Ayşe Hanımdır. Babasını henüz üç yaşındayken kaybeden Nuri Demirağ’ın öğrencilik hayatı oldukça başarılı geçti. Rüştiyeyi bitirerek Ziraat Bankası’nın yaptığı sınavı kazandı ve bankanın Kangal’da kurulan yeni şubesinde memurluk vazifesine başladı. Meşrutiyet’in ilanıyla Nuri Demirağ, İstanbul’a maliye müfettişi olarak atandı (1911). Burada birçok vazifede bulunan Nuri Demirağ’ın İstanbul’daki görevleri ve görev yerleri kronolojik olarak şöyledir: 11. 05. 1911 Hasköy Mal Müdürlüğü Refikliği, 01. 09. 1911 Beyoğlu Muhasebe Tahsilat Tetkik Memurluğu, 12. 04. 1912 Varidat Muamelat Kâtipliği, 01. 09. 1913 Beyoğlu Muhasebesi ikinci Şube Başkâtipliği, 03. 06. 1914 Tophane Tahsil Şubesi Memurluğu, 08. 07. 1914 Beşiktaş Varidat Tahakkuk Memuru, 18. 04. 1918 İstanbul Vilayeti Varidat Mümeyyizi, 23. 04. 1919 Bandrol Baş memuru ve 10. 06. 1920 İstanbul Vilayeti Tahakkuk Müfettişi. Nuri Demirağ, 10. 10. 1920 tarihinde memuriyetten ayrılarak ticarete atıldı. Türkiye’deki ticarete tamamen gayrimüslimlerin hâkim olduğu bir dönemde Ketenciler’de Sabuncu Han yakınında küçük bir dükkânda, Türkiye’nin ilk yerli sigara kâğıdı olan Türk Zaferi isimli sigara kâğıdını üretmeye başlamıştır. Kısa bir zaman içerisinde gelişen girişimleri sayesinde İstikbal Harbi'nin ardından Türkiye’nin hatırı sayılır zenginleri arasına girdi. Bu süreci takiben inşaat, demiryolu ve havacılık gibi geniş bir yelpazede ticari yatırımlar yaptı. Nuri Demirağ’ın yatırımları Cumhuriyet döneminde yabancı tekelinde olan büyük ihalelere, yerli teşebbüsün katılımının önünün açılmasıyla hız kazandı. Türkiye Cumhuriyeti’nin ilk yıllarında demiryollarını millileştirme politikası gereği daha önce Reji Jeneral isimli Fransız şirketine ihale edilen Samsun-Sivas demiryolu hattının inşasının Türk müteahhitlerine verilmesi kararı kapsamında, 1924 tarihinde çıkarılan 449 sayılı kanunla ihaleye verilen Samsun-Sivas Demiryolu hattının yedi kilometresinin ihalesini alan Nuri Demirağ, yerli işçilik ve sermaye yatırımlarının öncüsü oldu. Nuri Demirağ Samsun-Sivas ve Erzurum hattında demiryolu döşemekle kalmamış, Samsun’dan başlayan ilk taahhüdüyle birlikte, Fevzipaşa-Diyarbakır hattı, Afyon-Dinar hattı, Sivas-Erzurum hattı, Irmak-Filyos hattını inşa etti. Bu alanda köprü ve tüneller hariç toplam 1012,5 kilometre demiryolu yaptı. Cumhuriyetin ilk kuruluş yıllarından itibaren soyadı kanununun çıkışıyla, özellikle demiryolu alanında yaptığı başarılı çalışmalar dikkate alınarak, bizzat Atatürk tarafından kendisine Demirağ soyadı taltif edildi. Bu süreci takiben dedelerinden gelen Mühürdarzade lakabı yerine Demirağ soyadını kullandı. Demiryoluyla birlikte Nuri Demirağ’ın hayatında en önemli yatırım alanı havacılık oldu. Türk Hava Kuvvetlerini güçlendirmek için halkın bağış kampanyasına para vererek katılımı ve birkaç uçak almakla sorunun çözülemeyeceğini değerlendiren Nuri Bey, Türkiye’de öz kaynaklarla ilk tayyare etüt atölyesinin temelini 17. 09. 1936 yılında Beşiktaş’ta attı. Fabrikada 1936-1942 yılları arasında dünya standartlarında NuD-36 ve NuD-38 koduyla iki tip (eğitim ve yolcu-bomba) uçak, motor haricinde tamamen yerli olarak üretildi. Bununla birlikte fabrikada planör üretimi gerçekleştirildi. Kuruluşu aşamasında Türk Hava Kurumu tarafından fabrikaya 10 adet uçak ve 65 adet planör siparişi verildi. Yine benzer şekilde, Milli Savunma Bakanlığı 16. 06. 1942 tarihinde yazdığı yazıyla Hava Kuvvetlerine ait tayyare, motor ve kara nakil vasıtalarının tamir ve bazı yedek parçalarının temininin Demirağ’a ait tesislerde yapılmasını Bakanlar Kurulu’na tavsiye etti ve tavsiye kabul gördü. Nuri Demirağ, bugünkü Yeşilköy Havaalanı’nın yerinde pilot yetiştirmek üzere Gök Okulu açarak, bu okulda havacılık eğitimi verilmesini sağladı, alanda tamir atölyesi ve hangarlar inşa etti. Gök Okulu’na, üniversitede okuyan veya mezun olmuş öğrenciler alınıp, öğrencilere uçuş eğitimi ve uçağın teknik yapısıyla ilgili eğitimler verilerek pilot yetiştirildi. Gök Okulu’nda yetişen pilot sayısı 290 kişiyi bulmuştur. Tüm bu olumlu gelişmelere karşın, Türk Hava Kurumu tarafından sipariş edilen 65 adet planör kabul edilirken, üretilen ve test denemeleri yapılan 10 uçak teknik şartnamede belirtilen motor özellikleriyle birebir uyumlu olmaması nedeniyle kabul edilmedi. Nuri Demirağ’ın yeni uçak projelerine Devlet Hava Yolları ilgi göstermeyince büyük zarar etti. Tüm bunlarla birlikte Nuri Demirağ’ın havacılık sanayii faaliyetleri ve hava harp sanayii kurma gayret ve mücadelesi, Türk Hava Kurumu’yla sorunlarının kendi aleyhine sonuçlanması ve Yeşilköy’de bulunan tesislerinin devletçe havaalanı yapılmak üzere istimlâk edilmesi üzerine sona erdi. Bu süreci takiben bir süre madencilikle ilgilenen Demirağ, 1945’te Türkiye’de ilk muhalefet partisini kurdu ama bu girişiminde de başarılı olamadı. Buna karşın, Demokrat Parti kontenjanından 1954 yılında Sivas’tan bağımsız milletvekili seçildi Hayatı boyunca birçok iş alanında faaliyetleri bulunan Nuri Demirağ, Bursa’da Sümerbank’ın Merinos Fabrikası’nın İnşası, Karabük’te demir ve çelik, İzmit’te selüloz, Sivas’ta çimento fabrikalarıyla, İstanbul’daki büyük hal binasını ve Eceabat-Havza şosesini yaptı. Tüm bu işleri yaparken, yaptığı her eser için de bir hayrat çeşme yaptırdı. Sayıları 50’yi geçmiş olan bu çeşmelerin birçoğu hâlâ kullanılmaktadır. 1957 yılında şeker hastalığından vefat eden Nuri Demirağ’ın sekiz çocuğu vardır.

Mühürzade Nuri Bey, 1884 yılında Sivas Divriği’de dünyaya geldi. Babası sorgu hâkimi Ömer Bey ve annesi Ayşe Hanım’dır. Babasını üç yaşında iken kaybetti. Eğitimine yatılı okuldan sonra rüştiyede (lise) devam eder. Zeki, çalışkan, paylaşımcı yapısıyla öğretmenlerinin de dikkatini çeken bir öğrencilik dönemi geçirir. Mühürzade Nuri Bey, 1906 yılında Ziraat Bankası'nın açtığı sınavı kazanarak, Sivas Kangal şubesinde memur olarak göreve başlar. İlk memuriyetinde çiftçilere kredi kullanımında doğru bilgileri aktarır. Haklarının korunduğuna inanan çiftçiler ve esnaf tarafından sevgi ve saygı kazanır. Bu sayede ismi duyulan Mühürzade Nuri Bey, 1911 yılında İstanbul’da görevlendirilir. Bu görevi sırasında tarih, edebiyat ve felsefe alanında dersler alarak kendini yetiştirir. İstanbul’un işgal altında olduğu bu dönemde 1920 yılında memuriyetten istifa eder. Sahip olduğu sermaye ile sigara kâğıdı fabrikası kurar. Bu işten sonra demiryolu ihalesi alarak, bu alanda işler yapmaya başlar. Mustafa Kemal Atatürk Mühürzade Nuri Bey’e “Demirağ” soyadının verilmesini sağlar. Mustafa Kemal Atatürk, 1925 yılında Türk Tayyare Cemiyeti’nin açılışını yaparak, havacılığın gelişmesi için bağış kampanyaları başlatır. Bu kampanyaya destek olup olmayacağı sorusu üzerine “Siz ne diyorsunuz? Benden bu millet için bir şey istiyorsanız, en mükemmelini istemelisiniz. Mademki bir millet tayyaresiz yaşayamaz, öyleyse bu yaşama vasıtasını başkalarının lütfünden beklememeliyiz. Ben bu uçakların fabrikasını yapmaya talibim” diyerek çalışmalara başlar. Beşiktaş’ta Tayyare Etüt Atölyesi 1936 yılında kurulur. Bu yıl memleketi Divriği’de “Büyük Gök Okulu”nun temelleri atılır. İlk sivil hava meydanı olarak Gök Stadyumu açılır. Burada bir de okul açılarak (Gök Okul) uçak üretimi ve havacılık eğitimi verilir.

İlk yerli yolcu uçağı Beşiktaş Demirağ Uçak Fabrikası’nda imal edilmiştir. Paraşüt üretim merkezi kurar. Paraşütün ipekten yapılması sebebiyle Üsküdar’da Hüseyin Avni Paşa korusunu satın alarak dut ağacı ve ipek böceği yetiştirmek için girişimde bulunur. Nuri Demirağ, 17 Ağustos 1941’de ilk kez “Havacılık Bayramı”nın kutlanmasını sağlar. Nuri Demirağ Uçak Fabrikası’nda imal edilen bir uçak ND-36 (Al-2) tipi uçağı, Eskişehir’de yapılacak olan tanıtımında iniş esnasında kaza geçirmesi sonucunda pilot Selahattin Alan şehit olmuştur. Bu kazanın ardından Türk Hava Kurumu uçakların teknik şartnamede istenen özellikleri taşımadığı gerekçesi ile almaktan vazgeçer. Bu olay üzerine Türk Hava Kurumu ile Nuri Demirağ mahkemelik olur. Bu gelişmeler üzerine uçak fabrikasındaki çalışmalarına yine de devam eder. Ancak, pek çok engelle karşılaştıktan sonra nakliye işi ile ticari yaşamına devam eder. Çok partili dönemde siyasete giren Demirağ, 1954 seçimlerinde milletvekili seçilir. 1957 yılında şeker hastalığından vefat etti.