Birleşmiş Milletler Çölleşme ile Mücadele Sözleşmesi / United Nations Convention to Combat Desertification
Hukuki Alanına Giren Konular Uluslararası Anlaşma Sözleşme
(Paris, 1994 / Ankara, 1998)
-
2024
Resmi platformlarda ismi "United Nations Convention to Combat Desertification" (UNCCD) olarak kabul edilen ve kullanılan Birleşmiş Milletler Çölleşme ile Mücadele Sözleşmesi, 17 Haziran 1994’te Paris'te imzalanmış ve 26 Aralık 1996’da TBMM’sinin onaylaması ile yürürlüğe girmiştir. Bu sözleşme, dünya genelinde çölleşme ve kuraklıkla mücadele etmek, toprak bozunumu ile ilgili sorunları ele almak ve sürdürülebilir arazi yönetimi sağlamak amacıyla oluşturulmuştur. UNCCD, çölleşmenin önlenmesi, arazi rehabilitasyonu ve sürdürülebilir kalkınma konularında uluslararası işbirliğini teşvik etmektedir.
Çölleşme, arazi bozunumu ve kuraklık, dünya genelinde milyonlarca insanın geçim kaynaklarını ve yaşam koşullarını tehdit etmektedir. Bu bağlamda, UNCCD, özellikle Afrika, Asya ve Latin Amerika'daki gelişmekte olan ülkelerde çölleşme ile mücadele ve kuraklık etkilerini hafifletmek için stratejiler geliştirmektedir. Sözleşme, taraf devletlerin ulusal eylem planları ve bölgesel programlar oluşturmasını ve uygulamasını öngörmektedir.
Türkiye, Birleşmiş Milletler Çölleşme ile Mücadele Sözleşmesi'ni 31 Ekim 1997 tarihinde Türkiye Büyük Millet Meclisi'nde onaylamış ve 11 Şubat 1998 tarihinde yürürlüğe girmiştir. Türkiye, sözleşmeyi onaylayarak çölleşme ve arazi bozunumu ile mücadele konusunda uluslararası işbirliğine katılmış ve ulusal düzeyde çeşitli politikalar ve programlar geliştirmiştir.
UNCCD'nin temel hedefleri arasında, arazi bozunumu ve çölleşmenin nedenlerini araştırmak, önleyici tedbirler almak, kuraklıkla mücadele yöntemleri geliştirmek ve sürdürülebilir arazi yönetimi uygulamalarını teşvik etmek bulunmaktadır. Sözleşme, özellikle kurak ve yarı kurak bölgelerde yaşayan toplulukların yaşam koşullarını iyileştirmeyi amaçlamaktadır. Bu hedeflere ulaşmak için, taraf devletlerin bilimsel araştırmalar yapması, eğitim ve farkındalık faaliyetleri yürütmesi ve finansal kaynaklar sağlaması gerekmektedir.
Türkiye, çölleşme ve arazi bozunumu ile mücadele konusunda çeşitli ulusal stratejiler ve eylem planları geliştirmiştir. Bu kapsamda, Türkiye'de Çölleşme ile Mücadele Ulusal Eylem Programı (ÇEMEP) hazırlanmış ve uygulanmıştır. Bu program, çölleşme ve arazi bozunumu riskinin yüksek olduğu bölgelerde, toprak ve su kaynaklarının sürdürülebilir yönetimi, erozyon kontrolü, ağaçlandırma ve mera ıslahı gibi önlemler içermektedir.
Türkiye, UNCCD kapsamında uluslararası işbirliği projelerine de katılmaktadır. Bu projeler arasında, Akdeniz Bölgesi'nde çölleşme ile mücadele ve sürdürülebilir arazi yönetimi projeleri bulunmaktadır. Ayrıca, Türkiye, UNCCD'nin uygulama süreçlerine aktif olarak katılmakta ve taraf devletler arasında bilgi ve deneyim paylaşımını teşvik etmektedir.
UNCCD'nin uygulanması sürecinde, taraf devletler arasında düzenli olarak Taraflar Konferansı (COP) toplantıları düzenlenmektedir. Bu toplantılar, çölleşme ile mücadele ve arazi bozunumu konularında uluslararası işbirliğini güçlendirmek, deneyim paylaşımını sağlamak ve yeni stratejiler belirlemek amacıyla yapılmaktadır. COP toplantıları, taraf devletlerin çölleşme ile mücadele konusundaki taahhütlerini pekiştirmekte ve sözleşmenin etkin bir şekilde uygulanmasını sağlamaktadır.
Sonuç olarak, Birleşmiş Milletler Çölleşme ile Mücadele Sözleşmesi, dünya genelinde çölleşme ve arazi bozunumu ile mücadelede önemli bir çerçeve sunmaktadır. Türkiye, bu sözleşmeye taraf olarak, çölleşme ve arazi bozunumu ile mücadelede uluslararası işbirliğine katkıda bulunmakta ve ulusal düzeyde çeşitli politikalar ve programlar geliştirmektedir. UNCCD, çölleşme ve arazi bozunumu ile mücadele, sürdürülebilir arazi yönetimi ve kuraklık etkilerinin azaltılması konularında uluslararası işbirliğini teşvik etmekte ve taraf devletlerin bu konulardaki çabalarını desteklemektedir.
Referanslar
T. C. Tarım ve Orman Bakanlığı, Birleşmiş Milletler Çölleşme İle Mücadele Sözleşmesi (UNCCD), Erişim Adresi: https://www.tarimorman.gov.tr/ABDGM/Belgeler/Uluslararas%C4%B1%20Kurulu%C5%9Flar/UNCCD%20Tr.pdf, (Erişim tarihi: 21. 07. 2024).