Besin Gastronomisi
Gastronomi
-
2020
Gastro mide anlamına gelmekte iken nomi ise müşterek olana, alışkanlığa, geleneğe ve yasaya yöneltmektir. Gastronomi, tüm yiyecek ve içeceklerin incelenmesini ve değerlendirilmesini içerir. Gastronomi, açıkça tanımlanmış bir sınırı olmayan bir konudur. İlgili tüm taraflara, sağlayıcılara ve tüketicilere açık ufukları olan bir alandır. Nitekim bu kadar geniş bir alana sahip olan gastronominin kendi içerisinde uzmanlaşabilmesi için belirli bölümlere ayrılması elzemdir. Bu noktadan hareketle, Harrison gastronomiyi pratik, teorik, teknik ve besin gastronomisi olmak üzere dört kategoride sınıflandırmaktadırlar.
Belirli bir yemek kültüründe yenilebilir olarak tanımlanan kavram gıda veya besin olarak adlandırılmaktadır. İnsanların beslenmeyle ilgili kurallarını inceleyen, yemeklerin besin değerleriyle ilgilenen gastronomi çeşidine de besin gastronomisi denilmektedir. Başka bir tanıma göre, pratik - uygulamalı gastronominin temelini ve sorun teşkil eden noktalarını ele alan gastronomi alanı besin gastronomisidir.
Besin gastronomisi, farklı kaynaklarda gıda gastronomisi veya beslenme gastronomisi olarak da kullanılabilmektedir. Besin gastronomisi genel olarak besin öğelerinin insan vücudunda ne tür işlevleri olduğunu, besinlerin fiziksel, kimyasal ve biyolojik olarak incelenmesini, hijyen ve sanitasyon kurallarına uygun üretim süreçlerinin sağlanması gibi konulara odaklanmaktadır. Ayrıca besin gastronomisi, geleneksel ve yeni pişirme metotlarının besinlere uygulanışını, besinlerin üretimi ve iklimsel koşullara göre yetiştirilmesini, besinlerin işlenmesi, taşınması, depolanması ve saklanmasını inceler. Bununla birlikte besin gastronomisi, yemekten daha fazla zevk almanın yollarını arar ve bu bağlamda alkollü ve alkolsüz içeceklerin yemekle uyumu, hangi yemeğin hangi garnitürle iyi gideceği gibi konuları araştırır.
Besin gastronomisinde zaman en önemli unsurlardan biridir. Çünkü şeflerin yemeği hazırlamaları ve sunmaları sürecinde ihtiyaç duyulan zaman, müşteri memnuniyetinin belirleyicisidir. Bu nedenle bir aşçı veya şef, çok iyi kesim tekniğine ya da ısıyı ayarlayabilme yeteneğine sahip olduğu gibi ürün seçimindeki sürecin lezzeti nasıl etkileyeceğini bilmesi gerekir.
Şarap ve yüksek kaliteli yemekle ilgilenen amatör ve profesyonelleri bir araya getirmeyi amaçlayan uluslararası bir gastronomik topluluk olan Chaîne des Rôtisseurs (Confrérie de la chaîne des rôtisseurs) mutfak sanatları besin gastronomisine odaklanan önemli kuruluşların başında gelmektedir. Bununla birlikte, besin gastronomisi günümüzde beslenme ve diyetetik ile gıda mühendisliği bölümleri kapsamında ayrıntılı olarak ele alınmaktadır.
Referanslar
Beardsworth, A. ve Keil, T. (2011). Yemek Sosyolojisi Yemek ve Toplum Çalışmasına Bir Davet. Ankara: Phoenix; Gillespie, C. ve Cousins, J. A. (2001). European Gastronomy into the 21st Century. Oxford: Butterworth-Heinemann; Harrison, A. F. (1982). Gastronomy. Sussex: New Horizan Books; Öztürk, B. ve Güven, O. S. (2018). Gastronomi İle İlgili Genel Kavramlar. İçinde; A. Akbaba ve N. Çetinkaya (Editörler), Gastronomi ve Yiyecek Tarihi (ss. 1-13). Ankara: Detay Yayıncılık.