16.04.2003 tarihinde ve 4848 sayılı yasa gereğince Kültür Bakanlığı ve Turizm Bakanlığı’nın birleşmesi sonucu kuruldu. Müdürlük, kendisine bağlı müze müdürlüğü, il halk kütüphanesi ve ilçe halk kütüphaneleri ile birlikte hizmet vermektedir. Müdürlüğün kültür envanterleri arasında efsaneleri (Dikmetaş Efsanesi, Ejderha Efsanesi, Kaybolan Nehir Efsanesi, Taş Kardeşler Efsanesi), yöre mutfağı (yalancı dolma, ekşi lahana, galacoş, kesme çorbası, lor dolması, süt böreği, tatlı çorba, tel helvası, kete, tandır ekmeği, Bayburt tava), türbeleri (Abdülvehhab Gazi Hazretleri Türbesi, Şehit Osman Türbeleri), yeraltı şehirleri (Aydıntepe Yeraltı Şehri), Baskı Müzesi, Bayburt Kalesi, mağaraları (Helva Köyü Buz Mağarası, Çımağıl Mağarası), Dede Korkut Kümbeti, Sırakayalar Şelalesi, Kenan Yavuz Kültür Evi yer almaktadır.

Müdürlük tarafından il genelinde tanımlanmış turizm aktiviteleri ise Kop Dağı Kış ve Kayak Sporları Merkezi, Dede Korkut Şenlikleri, Hasat Şenliği, rafting ve cirittir. İlin ünlü isimleri arasında halk ozanı Dede Korkut, Abdulvehhap Gazi, Bamsı Beyrek, Şair Zihni, Bayburtlu Hicrani, Bayburtlu Celali, Bayburtlu İrşadi Baba yer almaktadır. Bayburt İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü’nün öne çıkan faaliyetleri arasında Bayburt Turizmle Büyüyor projesi yer almaktadır. İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü tarafından hazırlanan ve TRA1/18/TD – Teknik Destek Programı kapsamında Kuzey Doğu Anadolu Kalkınma Ajansı tarafından desteklenen Bayburt Turizmle Büyüyor projesi kapsamında Global Turizm, Faaliyetleri ve Yöntemler, Yöresel Turizm, Faaliyetleri ve Yöntemler, Yöresel Ürünlere Yönelik Pazarlama Eğitimi, Tarımsal Ürünlerin Pazarlanması, İletişim ve Davranış Teknikleri eğitimleri verilmesi hedeflenmektedir.