Barbekü

Gastronomi Kavram

Odun veya talaşların düşük ısıyla yanmasıyla yiyeceklerin yavaş pişirilme işlemine denir. Barbekü, yiyecekleri uygun şekilde tatmak ve renklendirmek için pişirme işlemidir. Barbeküde en iyi lezzeti ve yumuşak dokuyu elde edebilmek için yiyecekler uzun süre düşük sıcaklıkla pişirilmektedir.

Barbekü geleneği ve tarihi, sert ve az etli kemiklerin çok iyi pişirilmesi amacıyla geliştirildiğini göstermektedir. Ancak, etlerin kullanımı yerel kullanılabilirlikle ilgilidir. Deniz ürünleri ve balıklar yapısı gereği uzun ve yavaş pişirmeye ihtiyaç duymazlar, ancak deniz ürünlerinin yaygın olarak bulunduğu alanlarda barbekü için kullanılabilir sayılmaktadır. Bazı bölgelerde koyun etiyle barbekü yapılmaktadır. Gıdalar düşük sıcaklıklarda yavaş yavaş pişirildiğinde yumuşadıkları için, barbekü için en uygun etler genellikle kaburga gibi daha az etli ve daha ucuz olan etlerdir.

Meşe, kayın, akçaağaç, ceviz gibi sert ağaçların dalları barbekü için temel yakıttır. Diğer yakıt seçenekleri ise; asma, narenciye, elma ve armut ağaçlarının dallarıdır. Her odunun dalı barbeküde pişen yiyeceklere kendine has tat bırakır ve barbekü aşçıları, özellikle çok kuvvetli aromalı ağaç dallarını kullanmayı tercih etmektedir. Çam, ladin ve diğer yaprak dökmeyen yumuşak ağaçlar asla kullanılmamalıdır; bu yumuşak ağaçlar yiyeceğe reçineli ve acı bir tat bırakmaktadır. Ayrıca barbeküde yiyecekler fırçayla soslanarak ızgaralara bırakılırsa duman halkası oluşur. Duman halkası kırmızımsı renktedir ve dıştan içe doğru yaklaşık 8-12 milimetre derinlikle olabilir.

Isı kaynağı genellikle pişirme haznesinden ayrılır, ancak pişirme haznesi, yiyecekleri uzun bir süre boyunca yavaşça düzgün pişirmek için yeterli ısıyı korumaktadır. Pişirme haznesi dumanla dolmakta ve yemeğe yakıt için kullanılan odun türüne bağlı olarak değişen karakteristik füme aroması vermektedir. Barbeküde pişen yiyecekler yumuşaktır ve genellikle gevrek kömürleşmiş bir kabuktan yoksundur. Barbekü için en iyi sıcaklıklar 93°C ile 150°C arasındadır. Şayet sıcaklık 150°C’in üzerine çıkarsa, ızgara olarak kabul edilmektedir.

Tüm çiğ dana eti, kuzu eti, dana biftekleri, pirzolalar gıda termometresiyle ölçülmeli ve merkez sıcaklık 63°C ulaşıncaya dek pişirilmelidir. Güvenlik ve kalite için et oyulmamalı veya et tüketilmeden önce en az üç dakika dinlendirilmelidir. Kişisel tercih nedeniyle, tüketiciler eti daha yüksek sıcaklıkta pişirebilir. Barbeküde et ve kümes hayvanları pişirildikten sonra, servis edilene kadar 60°C veya daha fazla ısıda sıcaklığı korunmalıdır. Pişirilmiş etler, doğrudan pişirilecek odun veya talaşların üzerine değil, ızgara rafının yanına yerleştirilerek sıcak tutulmalıdır. Evde pişmiş et yaklaşık 93°C’ye ayarlanmış bir fırında veya düşük ısılı ocakta sıcak tutulabilir.

Yiyecekler barbeküden alınırken temiz bir tabak kullanılmalıdır. Pişmiş yiyecekler çiğ et veya kümes hayvanları içeren tabağa konulmamalıdır. Çiğ et sularında bulunan zararlı bakteriler, güvenli bir şekilde pişirilmiş yiyecekleri kirletebilir. Sıcak havalarda (32°C üstü), yiyecekler bir saatten fazla bekletilmemelidir.

Barbekü için delikler, regülatör, hortumlar ve gaz vanaların temizliği yapılmaktadır. Hortumlarda aşırı yağlanma veya kesik ve yanık izleri olup olmadığı kontrol edilmeli ve gerekirse değiştirilmelidir. Gaz bağlantı noktalarında tıkanmış delikleri iğne veya yapışkan gaz vanaları WD-40 sprey ile açılabilir. Son olarak, kontrol edildikten ve temizlendikten sonra, tüm parçaların birbirine tam olarak oturduğundan veya sıkı olduğundan emin olunmalıdır. Izgara telleri tel fırçayla temizlenmelidir. Izgaralar özellikle kabukluysa, ızgara yerine oturtulmalı ve kapağı ızgaraya yerleştirilerek 30-45 dakika kadar ısıtılmalıdır. Ardından ızgara kapatılmalı, soğumaya bırakılmalı ve ızgaranın her iki tarafı tel fırçayla fırçalanmalıdır. Izgaralar fırçalandıktan sonra, iyice yıkanmalı, kurulanmalı ve değiştirilmelidir. Izgarayı açmadan önceki son adımda, üst ızgara yüzeyine yapışmaz bir sebze spreyi püskürtülmelidir.

Referanslar

https://www.ninosalvaggio.com/wp-content/uploads/2013/11/Grilling_Guide.pdf, (Erişim tarihi: 09.01.2020); www.fsis.usda.gov/shared/PDF/Barbecue_Food_Safety.pdf, (Erişim tarihi: 11. 01. 2020.).

Ayrıntılı bilgi için bakınız

The Culinary Institute of America. (2006). The Professional Chef (Sekizinci baskı). New York: John Wiley.