Barbaro, Josaphat ve Seyahatnamesi
Seyyah ve Seyahatname Seyyah Seyahatname
(1413 – 1494)
-
2020
Josaphat Barbaro, Campo di Santa Maria Formosa kentinde Antonio ve Franceschina Barbaro çiftinin çocuğu olarak doğdu (1413). Barbaro’nun çocukluk ve gençlik yıllarına dair bilgi yoktur. Barbaro hakkındaki en erken bilgi, 1431 yılında Venedik senatosuna girmesi ile başlar. Barbaro 1436 ile 1452 yılları arasında Venedik ile Tana kenti arasında tüccarlık faaliyetinde bulundu. Barbaro 1460 ile 1472 yılları arasında Akdeniz ve Karadeniz havzalarında ticari faaliyetine devam ederken bir yandan da Osmanlı-Venedik savaşlarının en yoğun olduğu dönemde Venedik tarafında yer aldı. 1473 yılındaki Otlukbeli Savaşı’ndan sonra 1478 yılına kadar İran’da, Akkoyunlu Devleti’nde Venedik Cumhuriyeti’nin elçisi olarak bulundu. Barbaro burada Akkoyunlu hükümdarı Uzun Hasan’ı Osmanlılara karşı savaşa kışkırtma görevi ile bulunmuş olsa da Barbaro tüm çabasına karşın Uzun Hasan’ın Osmanlılara karşı tekrar savaşmaya ikna edemedi. Barbaro elçilik görevini tamamladıktan sonra seyahatnamesini 1487 yılından sonra Venedik’te kaleme aldı. Seyahatname iki bölümden oluşmaktadır. İlk bölümde Cenova Cumhuriyeti idaresinde bulunan Tana ve çevresi hakkında anlatılara yer verildi. Barbaro, eserin ilk bölümünde Tana çevresinde yaşayan başta Tatarlar olmak üzere diğer halkların, günlük yaşamı, sosyal, askeri, ekonomik kültürel, gelenek ve görenekleri ile ilgili bilgiler verdi. Eserde Tana ve çevresinin tarımsal üretiminin nitelikleri ile göçebe ve yerleşik halk arasındaki ekonomik ve yeme içme alışkanlıkları yönünden farklılıklar anlatılıyor. Eserde Kırım ve Azak Denizi çevresindeki Cenevizli ve Venedikli tüccarların ticari faaliyetleri ile Azak Denizi ve çevresinin İran ve Suriye ile yapılan hayvan ve ipek ticareti, Moskova ile yapılan tuz ticaretine dair bilgiler veriliyor. Ancak bu bilgilerde zaman zaman boşluklar bulunmaktadır. Eserin ikinci bölümünde ise İran hakkında bilgiler yer aldı. Eserin bu bölümünde anlatım Uzun Hasan’ın diplomatik ve askeri faaliyeti, hanedan hakkında bilgiler, ticaret yolları ile ekonomi hakkındaydı. Eserde ayrıca Tebriz, İsfahan, Şiraz, Hom, Yezd, Hürmüz ve Bakü kentleri hakkında bilgiler ile antik Persepolis kentinin kalıntıları ve Nakş-ı Rüstem gibi yerlerin tanıtımı yapıldı.
Referanslar
Barbaro, J. ve Contarini A. (2016). Travels to Tana and Persia. New York: Routledge.; Barbaro, J. (2009) Anadolu’ya ve İran’a Seyahat (Çev. T. Gündüz). İstanbul: Yeditepe Yayınevi.; Morier, J. J. (1816). A Journey Through Persia, Armenia and Asia Minor, to Constantinople in the years 1808 and 1809, Philadelphia: G. Palmer.; Gündüz, T. (2009) Uzun Hasan-Fatih Mücadelesi Döneminde Doğu’da Venedik Elçileri. Caterino Zeno ve Ambrogio Contarini’nin Seyahatnameleri. İstanbul: Yeditepe Yayınevi.