Ayşe Sıdıka Erke Etnografya Müzesi
Müze Etnografya Müzesi
(Edremit, Balıkesir, 2001 - )
-
2019
Balıkesir’in Edremit ilçesinde bulunan özel bir müzedir. Edremit Belediyesi tarafından 2001 yılında eski bir Edremit evinin nasıl olduğunun anlaşılması ve bölgede daha önceden yaşayan insanların nasıl yaşadıklarının öğrenilmesi amacıyla kuruldu. Müzedeki eserlerin çoğu Edremit’te XVIII. ve XIX. yüzyıl dönemlerine ait ev eşyaları, mutfak eşyaları ile giysilerden oluşmaktadır. Bu eserler, sandıklarda saklanarak günümüze kadar gelen ve müzeye bağış olarak verilen eşyalardan oluşmaktadır.
Müzenin mülkiyeti ve idaresi Edremit Belediye Başkanlığı’na ait olup, statü olarak da 2015 yılından bu yana Kültür ve Turizm Bakanlığı Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü Balıkesir Kuvayi Milliye Müzesi Müdürlüğü’ne bağlı olarak faaliyet gösteren özel bir müze statüsündedir.
Ayşe Sıdıka Erke Etnografya Müzesi 556 metrekarelik bir alanda konumlanmış olup, bu alanın 400 metrekaresi kapalı teşhir alanıdır. Müze iki katlı olup, alt katta sergi odaları, üst katta ise etnografik eserlerin bulunduğu odalar ile bahçede de mutfak, tuvalet ve hamam yer almaktadır. Müzenin bahçesinde yer alan mutfak, tuvalet ve hamam evin dışarısına inşa edildiği için bu yapılar aynı zamanda Edremit Körfezi’ndeki geleneksel yapıyı da yansıtmaktadır. Mutfakta etnografik mutfak eşyaları sergilenmektedir. Avlunun ortasında ise tulumbalı soğutucu havuz bulunmaktadır.
Müzenin zemin katında gerektiğinde kültürel faaliyetler için de kullanılan ve hanay olarak tabir edilen 120 metrekarelik geniş bir salon bulunmaktadır. Bu salonda, Edremit’in eski tarihi sokaklarını, kültürünü ve yaşam biçimini yansıtan eski fotoğraflar ve 1915 yılına ait ipek kumaş üzerine gümüş işlemeli bir Türk sancağı da sergilenmektedir. Aynı katta bulunan Kuvayi Milliye Odasında ise Kurtuluş Savaşı’nda kullanılan silah, süngü ve tabancalar ile Mustafa Kemal Atatürk’ün Edremit’i ziyaret ettiği anların fotoğrafları bulunmaktadır. Bu odada bir bölüm de Kurtuluş Savaşı’nın seyrini değiştiren Balıkesirli Seyit Onbaşı’ya ayrılmıştır.
Müzenin üst katı ise sofa, baş oda ve gelin odası gibi geleneksel Türk ev odalarından oluşmaktadır. Odalarda günlük yaşamda kullanılan oyma ahşap dolaplar, işlemeli sandıklar, tahta beşik gibi eşyalar sergilenmektedir. Bu katta ayrıca, bindallılar, zeybek giysileri, çocuk giysileri, üç etek entariler gibi geleneksel giysiler ve bu giysilerle birlikte kullanılan çeşitli süs eşyaları da sergilenmektedir. Odaların tabanlarına kök boyası kullanılarak yapılmış el dokuması keçi kılı halılar serili haldedir. Odaların duvarlarında kadife ve ipek kumaş üzerine altın renk, dal işlemeli örtüler bulunmaktadır. Gelin odasında ise 1907 yılında Edremit’te giyilen ilk beyaz gelinlik yer almaktadır. Ayşe Sıdıka Erke Etnografya Müzesi’ne giriş ücretli olup, müze pazartesi günleri hariç diğer günler 09.00-12.00 ve 13.00-17.00 saatleri arasında ziyarete açıktır.
Yararlanılan Kaynaklar
Edremit Belediyesi (2019). A. Sıdıka Erke Etnografya Müzesi Tanıtım Broşürü. Balıkesir: Edremit Belediyesi Yayınları; http://www.kulturvarliklari.gov.tr/TR-43264/10balikesir.html, (Erişim tarihi: 11.07.2019); https://www.rotasenin.com/ayse-sidika-erke-etnografya-muzesi, (Erişim tarihi: 11.07.2019); http://www.sancaktepeses.com/haber/yerel-haber_1/edremit-sidika-erke-muzesinin-ozel-muze-statusu-onaylandi/36019.html, (Erişim tarihi: 11.07.2019); http://www.tanitma.gov.tr/TR-22618/muzeler.html, (Erişim tarihi: 11.07.2019).