Akdeniz’de Tehlikeli Atıkların Sınırötesi Hareketleri ve Bertarafından Kaynaklanan Kirliliğin Önlenmesi Protokolü, Akdeniz'in çevresel sağlığını koruma amacıyla tehlikeli atıkların yönetimini düzenleyen bir uluslararası anlaşmadır. Bu protokolün orijinal adı "Protocol on the Prevention of Pollution of the Mediterranean Sea by Transboundary Movements of Hazardous Wastes and Their Disposal" olarak geçmektedir. Bu uluslararası protokol, 1 Ekim 1996 tarihinde İspanya'nın Barselona kentinde imzalanmış ve Akdeniz'e kıyısı olan ülkeler arasında tehlikeli atıkların sınır ötesi taşınımını ve bertarafını kontrol altına almayı hedeflemektedir. Türkiye, protokolü 3 Haziran 2004 tarihinde Türkiye Büyük Millet Meclisi'nde kabul etmiş ve 10 Ağustos 2004 tarihinde yürürlüğe girmiştir.

Protokolün amacı, Akdeniz'in deniz ve kıyı çevresini, tehlikeli atıkların sınır ötesi taşınımı ve bertarafından kaynaklanan kirlilikten korumaktır. Bu kapsamda, protokol, taraf devletlerin tehlikeli atıkların taşınması ve bertarafı konusundaki faaliyetlerini düzenlemekte ve bu faaliyetlerin çevreye zarar vermeden gerçekleştirilmesini sağlamaktadır. Ayrıca, taraf devletlerin tehlikeli atık yönetimi konusunda işbirliği yapmalarını ve bilgi paylaşımında bulunmalarını teşvik etmektedir.

Protokol, tehlikeli atıkların tanımlanması, sınıflandırılması ve yönetimi konusunda detaylı düzenlemeler içermektedir. Tehlikeli atıkların sınır ötesi taşınımı, sadece çevresel açıdan güvenli yöntemlerle yapılabilir ve bu taşınım sırasında gerekli izinlerin alınması zorunludur. Ayrıca, tehlikeli atıkların bertarafı, çevre ve insan sağlığına zarar vermeyecek şekilde gerçekleştirilmelidir. Protokol, tehlikeli atıkların izlenmesi ve raporlanması için taraf devletlere çeşitli yükümlülükler getirmektedir.

Türkiye, protokolü onaylayarak tehlikeli atık yönetimi konusunda ulusal düzeyde çeşitli önlemler almıştır. Bu kapsamda, Türkiye'de tehlikeli atıkların taşınması ve bertarafı, Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı tarafından düzenlenmekte ve denetlenmektedir. Bakanlık, tehlikeli atıkların yönetimi konusunda çeşitli yasal düzenlemeler yapmış ve bu atıkların çevreye zarar vermeden yönetilmesini sağlamak amacıyla çeşitli projeler yürütmektedir.

Protokolün uygulanmasında, taraf devletler arasında işbirliği ve bilgi paylaşımı büyük önem taşır. Taraf devletler, tehlikeli atıkların yönetimi konusunda deneyimlerini ve en iyi uygulama örneklerini paylaşmakta ve bu konuda teknik yardım sağlamaktadır. Ayrıca, taraf devletler arasında düzenli olarak yapılan toplantılar, protokolün etkin bir şekilde uygulanmasını değerlendirmek ve yeni stratejiler geliştirmek amacıyla yapılmaktadır.

Akdeniz'de Tehlikeli Atıkların Sınırötesi Hareketleri ve Bertarafından Kaynaklanan Kirliliğin Önlenmesi Protokolü, Akdeniz'in deniz çevresinin korunması ve sürdürülebilir kullanımı konusundaki uluslararası çabaların önemli bir parçasıdır. Protokol, tehlikeli atıkların yönetimi konusunda taraf devletler arasında işbirliğini güçlendirmekte ve bu atıkların çevreye zarar vermeden yönetilmesini sağlamaktadır.

Sonuç olarak, Akdeniz’de Tehlikeli Atıkların Sınırötesi Hareketleri ve Bertarafından Kaynaklanan Kirliliğin Önlenmesi Protokolü, Akdeniz'in çevresel sağlığını koruma ve sürdürülebilir kalkınmayı teşvik etme açısından büyük önem taşımaktadır. Türkiye, bu protokole taraf olarak tehlikeli atık yönetimi konusunda uluslararası işbirliğine katkıda bulunmakta ve ulusal düzeyde çeşitli önlemler almaktadır. Protokol kapsamında alınan önlemler, Akdeniz'in korunması ve biyolojik çeşitliliğin sürdürülebilir yönetimi açısından kritik bir rol oynamaktadır.