Ağırlama endüstrisi tanım olarak oteller ve restoranları ifade etmekle beraber anlam ve kapsamı oldukça geniştir. Oxford sözlüğünde ağırlama “müşterilerin, ziyaretçilerin veya yabancıların iyi niyetle kabul ve misafir edilmesi” anlamına gelen, gezgin ve hacılar için bir Ortaçağ dinlenme evi olan Latince Hospice kelimesinden türemektedir.

Geniş anlamda ağırlama, ilkel çağlarda toplumların kültürel değerleri ve inançları ile ilgili bir kavram olarak ortaya çıktı. Dini inanç ve ritüeller, toplumlar arası artan ticari ilişkiler, karşılıklı çıkar, sosyal statü, iletişim yöntemleri ve düşmandan korunma gibi nedenler halkların ağırlamaya yönelik tutumlarını belirledi. Kavram, Antik Yunan döneminde bugünkü ticari anlamından öte, seyahat eden yabancıların güvenliğini sağlama amacı da taşımaktaydı. Bu kapsamda misafirlerin ağırlanması erdemli bir davranış olarak kabul edilir, şehir ya da kasabanın ağırlama statüsü şehrin yabancılardan korunma durumuna göre belirlenirdi. Tarihte ilk ağırlama yerlerinin dini amaçla seyahat edenlerin ve devlet temsilcilerinin konaklama ihtiyaçlarını karşıladığı görülmektedir. Antik Yunan ve Roma toplumlarındaki kaplıcaların ise günümüzdeki eğlence ve tatil köylerinin ilk örnekleri olduğu ileri sürülmektedir.

Ticari açıdan ağırlamanın iki farklı kökten geldiğini öne süren araştırmacılar da vardır. Bunlardan ilkini aristokratlar için yapılmış lüks yerler oluştururken, diğeri ise aristokratların dışındaki kişilere asgari düzeyde konaklama olanağı sunan yerlerdir. Ağırlama iş kolunu 12 bin yıl öncesine dayandıran ancak buna ilişkin kanıt göstermeyen araştırmacıların varlığına karşın, modern ağırlama endüstrisinin geçmişinin XIX. yüzyıla dayandığı ve kurucularının Statler, Hilton ve Marriott olduğu genel kabul görmektedir. Günümüzde ağırlama endüstrisi kavramı toplumların kültürel ve inançlarının bir parçası olmaktan çıkarak kurumsallaşma ve finansal kar beklenen işletmelere dönüşme eğilimindedir.

Ağırlama endüstrisi, konaklama ve seyahat işletmeleriyle birlikte yiyecek ve içecek hizmeti sunan işletmelerin bütününü kapsamaktadır. Amerika Birleşik Devletleri Kuzey Amerika Endüstri Sınıflandırma Sistemi, konaklama ve yiyecek hizmetlerini aynı kategoride ele almaktadır. Konaklama tesisleri konaklama, yiyecek, eğlenme ve dinlenmeye ilişkindir. Oteller, moteller, tatil köyleri ve oda kahvaltı işletmeleri konaklama tesislerinin çoğunluğunu oluşturmaktadır. Endüstri içerisinde yer alan yiyecek ve içecek iş kolu ise, yöresel küçük işletmelerden uluslararası zincir tesislere, okul kafeteryalarından sanayi tipi yemek fabrikalarına ve banket organizasyonlarına, otellerden restoranlara kadar birçok özel ve kamu işletmesinden meydana gelir. Diğer taraftan, ağırlama endüstrisi yalnızca otelleri ve restoranları değil, aynı zamanda evlerinden uzakta bulunan insanlara konaklama ve yiyecek hizmeti sunan her türlü kurumu da ifade etmektedir. Buna özel kulüpler, kumarhane otelleri, tatil köyleri, kruvaziyer tatil gemileri ve tamamlayıcı tesisler eklenebilir.

Ağırlama endüstrisi zaman içinde yalnızca konaklama yapılan yer olmanın ötesinde toplumun ekonomik, sosyal ve kültürel gelişimine katkıda bulunmakta, küresel ekonomiyi geliştirmekte, bulunduğu bölgede sosyal ve kültürel etkinliklerin yapılmasına olanak sağlamaktadır. Bugün artan ekonomik ilişkiler ile birlikte ağırlama endüstrisi küçük ölçekli işletmelerden, büyük zincirlere kadar çok sayıda işletmeden oluşmaktadır. Endüstri genelindeki satın almalar ve birleşmelerin artması çok uluslu işletmelerin ortaya çıkmasına neden olmuştur.