Menü Hazırlama

Gastronomi Kavram

Beslenmenin gerçekleştiği her dönemde yiyeceklerin belirli bir sıraya göre tüketildiği görülmektedir. “Menü, bir öğünde belirli bir sıra dahilinde servisi yapılan birbiriyle uyumlu yemek grubu olarak” tanımlanmaktadır. Menü planlama veya hazırlama ise yiyecek-içecek işletmelerinin üreteceği yiyecek ve içeceklere karar vermesi ve pazarlanmasına yönelik uygulamaların tümünü içinde barındıran bir süreçtir. Menü planlaması veya hazırlaması; hedef müşteri kitlesinin beslenme gereksinimleri, psikolojik, sosyolojik ve ekonomik özellikleri dikkate alınarak, işletme genel müdürü veya yiyecek-içecek işletmesi sahibi denetiminde, diğer müdürler tarafından diğer müdürler yok ise şefler tarafından oluşturulmaktadır. Bu aşamada oluşturulan menülerdeki yiyecek ve içeceklere ait standart reçeteler oluşturulmakta ve gerekli ekipmanlar tedarik edilmektedir.

Menü hazırlanırken belirli bir iskelet üzerinden işlemler gerçekleştirilmektedir. Menüdeki iskelet başlıca yemek gruplarının belirlenmesi, ayrılan bütçe, hitap edilen kitlenin beklenti ve ihtiyaçları göz önünde tutularak hazırlanmaktadır. Bir öğünde her gruptan birer adet yemek olmak üzere birinci grup, ikinci grup ve üçüncü grup yemekler yer almaktadır. Menü iskeletinin oluşturulması menünün hazırlanmasında önemli kolaylıklar sağlamaktadır. Menünün iskeletinin oluşturulmasında ilk olarak ikinci grup yemekler değerlendirilmeye alınmaktadır. Bu yemek grubunun menü iskeletindeki dağılımı menünün süresi, hitap edilen hedef kitlenin özellikleri ve mevsime göre değişmektedir. İkinci grup yemeklerden sonra bu yemeklere uygun şekilde birinci grup'tan yemekler seçilmektedir. Birinci grup yemekler seçilirken bazı noktalara dikkat etmek gerekmektedir. Örneğin; etli sebze yemekleri ile birlikte zeytinyağlı sebze yemeklerinin, pilav ile birlikte etli dolmanın verilmemesi ve grup olarak hatalı olmasa da beslenme zevki ve alışkanlıklara göre makarnaların yanına etli kuru baklagil verilmemesi gibi hususlar önemli görülmektedir. Birinci grubun belirlenmesinde ayrılan bütçe ve hitap edilen kitlenin özellikleri ön planda tutulmaktadır. Menü iskeletine birinci grup ve ikinci grup yemekler seçildikten sonra üçüncü grup yemeklerin seçimi yapılmaktadır. Üçüncü grup yemekler arasından seçim yapılırken örneğin; pilav, börekler ve makarna ile beraber tatlı verilmemesi, zeytinyağlı sebze yemekleri ile birlikte salataya yer verilmemesi gibi hususlara dikkat edilmektedir.

Menüler işletmenin amaç ve hedeflerine uygun şekilde hazırlanmaktadır. Örneğin; bir kreşte hazırlanan menüler çocukların beslenme ihtiyaçlarına göre yüksek besin değeri ve kalori oranı göz önünde bulundurularak hazırlanmaktadır. Fakat bir şehir restoranı için menü, yeterli ve dengeli beslenmenin yanı sıra yiyecek-içecek satışını arttırmaya yönelik hazırlanmaktadır. Amaç ve hedefler dışında menü hazırlamada bir diğer önemli etken mevsimdir. Yemeklerin insan yapısına etkileri mevsimden mevsime değişiklik göstermektedir. Bu değişiklik menü hazırlamada mevsimsel özelliklere dikkat etmeyi gerektirmektedir. Örneğin; yaz mevsiminde havanın çok sıcak olması çok baharatlı, yağlı ve soslu yemeklerin, kızartmaların tüketilmesi sağlık açısından doğru değildir. Doğru mevsimde sunulmamış yiyecekler müşterilerin ilgisini çekmeyecek ve işletmede maliyet kayıplarına yol açacaktır. Her yiyeceğin kendi mevsiminde diğer mevsimlere göre daha taze, besleyici, ucuz ve lezzetli olması nedeniyle menü hazırlarken mevsimde bol bulunan yiyecekler değerlendirilmektedir.

Yararlanılan Kaynaklar

ktaş, A. ve Özdemir, B. (2005). Otel İşletmelerinde Mutfak Yönetimi. Ankara: Detay Yayıncılık; Beyhan, Y. ve Ciğerim, N. (1995). Toplu Beslenme Sistemlerinde Menü Yönetimi ve Denetimi. Ankara: Kök Yayıncılık; Ninemeier, J. D. (1985). Principles of Food and Beverage Operations. Michigan: Educational Institute of American Hotel-Motel Association; Rızaoğlu, B. (2002). Bir Yönetim Aracı Olarak Menü Planlama ve Geliştirme (Yayımlanmamış doktora tezi). Ankara: Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi.

Ayrıntılı bilgi için bakınız

Doğdubay. M. (2016). Menü Planlama. İçinde; H. Yılmaz ve A. D. Arıkan (Editörler), Menü Yönetimi (ss. 68-95). Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları.