16.04.2003 tarihinde ve 4848 sayılı yasa gereğince Kültür Bakanlığı ve Turizm Bakanlığı’nın birleşmesi sonucu kuruldu. Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın teşkilat yapısını düzenleyen, 10.07.2018 tarih ve 30474 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren 1 Numaralı Cumhurbaşkanlığı Teşkilatı Hakkında Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi’ne göre faaliyetlerini sürdürmektedir. Müdürlük, “Zonguldak kültürel değerlerinin saptanmasını, ortaya çıkarılmasını, gelişimini ve korunmasını sağlamak, tarihi ve kültürel varlıkları korumak, yörede sanat yapan insanların, sanatlarını icra edebilecekleri ortamı hazırlamak, yöre turizminin gelişmesini sağlamak, her türlü turizm potansiyelini saptamaktadır. Bunun yanı sıra, broşür, afiş, kartpostal vb. tanıtıcı yayınlarla tanıtımını gerçekleştirmek, haber ve yayın organlarının hizmetlerini kolaylaştırmak, görev alanı içinde nitelikli tesis ve yatak sayısının artırılmasını sağlamak, yerli ve yabancı turistin tam bir güvenlik/kolaylık içinde yörede ikamet ve seyahat etmesini sağlamak, turizm işletme ve yatırım belgeli tesislerin ilgili mevzuat uyarınca denetimini yapmak ile görevlidir.

Müdürlük, mülkiyeti İl Özel İdaresine ait olan ve 2002 yılında Kültür ve Turizm Bakanlığı’na tahsis edilen Atatürk Kültür Merkezi binasında hizmet vermektedir. Binanın zemin katında devlet tiyatrosu bilet satış noktası, toplantı salonu; birinci katında çocuk kütüphanesi ve tiyatro konferans salonu; ikinci katında, il müdürlüğü ve personelin çalıştığı büro; üçüncü katında yetişkinler okuma salonu, il halk kütüphane müdürlüğü ile müdür yardımcısı ve şube müdürleri çalışma odaları bulunmaktadır. İl Müdürlüğü’ne bağlı olarak hizmet veren birimler: Merkez İl Halk Kütüphanesi Müdürlüğü, Zonguldak Müze Müdürlüğü, Zonguldak Devlet Tiyatrosu Müdürlüğü, Ereğli, Alaplı, Devrek, Çaycuma, Kozlu, Filyos İlçe Halk Kütüphanesi Memurlukları, Çaycuma Kültür ve Sanat Merkezi, Kdz. Ereğli Müze Müdürlüğü’dür. İl Müdürlüğü ve bağlı birimleri bünyesinde toplam 35 kişi görev yapmaktadır.

Müdürlüğün sahiplik yaptığı ve iştirakçi/ortak olarak katıldığı projeler şunlardır; Kandilli Köy Pazarı ve Ziyaretçi Merkezi Projesi (2019-İştirakçi), Zonguldak Jeolojik Mirasının Turizm Amaçlı Kullanılmasına Yönelik Altyapı Geliştirilmesi Projesi (2019-İştirakçi), Harmankaya Kanyonu Alternatif Turizm Odağı Projesi (2019-İştirakçi), Üzülmez Kültür Vadisi Projesi (2018-2020 İştirakçi). Müdürlük Zonguldak’ta turizmin geliştirilmesi için mağara turizmi, doğa turizmi, endüstriyel miras turizmi, kültür turizmi, spor turizmi, av turizmi, gastronomi turizmi, yayla turizmi kuş gözlemciliği gibi alternatif turizm türlerine yönelik araştırma, çalışma ve projeler sürdürmektedir.