Hava ulaşım aracı olan zeplin için hava gemisi veya güdümlü balon kavramları kullanılmaktadır. İtme kuvvetiyle yol almasını sağlayan motorları olan zeplinin havada yönlenmesini sağlayan dümenleri vardır. Zeplin’de yolcular hava aracının altında bulunan yolcu kabininde seyahat etmektedir. Zeplin, havadan daha hafif ve kumanda edilebilen motorlu hava aracıdır. Zeplin, XIX. yüzyıl sonlarında ve XX. yüzyılın başlarında emekli bir Alman General olan Kont Ferdinand Adolf Heinrich August Grafvon Zeppelin tarafından tasarlandı. Sert hafif alaşımlı iskeletten yapılan zeplinde, halkalar ve uzunlamasına kirişler bulunmaktadır. İlk zeplin, stabilize edilebilmesi için karmaşık çok düzlem kanatlı konik uçlara sahip uzun silindir şeklinde yapıldı. Zeplin, bu dış yapı içine yerleştirilmiş ve havadan hafif bir gaz olan hidrojen ile doldurulmuş hücreler veya gaz torbaları olarak da bilinen birkaç ayrı balonla havada tutunabilmekteydi.

Yapımına 1899 yılında başlanan ilk zeplin olan LZ-1’in uzunluğu 128 metre idi. İlk uçuş, 02.07.1900 tarihinde yaklaşık 18 dakika sürdü ve iniş sırasında bir olumsuzluk yaşandı. 1937 yılındaki Hindenburg faciası üzerine içine hidrojen yerine helyum gazı kullanılmaya başlandı. Zeplin sadece sivil hava taşımacılığında kullanılmadı. Alman ordusu ve donanması 14 Zeppelin satın aldı ve onları Birinci Dünya Savaşı sırasında bombalama görevlerinde kullandı. Zeplin hava taşımacılığında aktif olarak kullanılmasa da bazı firmaların reklam çalışmalarında kullanılmaktadır. Ancak maliyetin yüksek olmasından dolayı bu reklam türü çok yaygın değildir.

Türkiye’de zeplin ilk olarak 1929 yılında görüldü. Graf Zeplin Türkiye üzerinden Orta Doğu’ya seyahatine devam etti. Yetkili otorite Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü tarafından zeplin ve bu sınıftaki hava araçları için mevzuat yayımlandı. 2016 yılında İstanbul’da Tarihi Yarımada ve Kapadokya bölgesinde 15 kişilik yolcu kapasitesi olan bir zeplin ile turistik uçuşlar yapılabilmesi için girişimlerde bulunuldu.

İnsanoğlu eski çağlardan beri uçmaya özenmiştir. Bu uçma özlemini gidermek için başlangıçta takma kanatlar, daha sonrasında ise sıcak hava balonları ve havadan hafif gazlar ile doldurulup motorlara bağlı pervaneler ile hareket ettirilen araçlar kullanılmıştır. Havadan hafif ve motor gücü ile hareket ettirilen bu tip araçlar “Hava Gemisi-Airship” olarak adlandırılmaktadırlar. Ancak en başarılı hava gemisi işletmecisi olan Ferdinand Kont Von Zeplin’in isminden dolayı “Zeplin” olarak da adlandırılmaktadırlar.

Sıcak hava balonları ve hava gemileri arasındaki temel fark balonların ısıtılan hava ile, hava gemilerinin ise gaz ile doldurulmaları, balonların yatay hareketlerinin tamamen rüzgara tabi şekilde gerçekleşmesi, buna karşılık hava gemilerinin pervaneleri vasıtası ile yönlendirilebilmeleridir. Hava gemilerinin üst kısmında hidrojen veya helyum gazları ile doldurulmuş bir balon ve altında ise yolcuları, mürettebatın ve pervaneleri döndüren motorların bulunduğu “gondol” olarak da adlandırılan bölüm bulunmaktadır.

Hava gemileri 1852 yılında Fransa’da Henri Giffard tarafından yapılan ilk başarılı imalattan sonra gelişmelerini Birinci Dünya Savaşı’nda da sürdürerek 1920 ve 1930’larda Avrupa ve ABD de inşa edilmeye devam edildi. Almanya 1936 yılında “Hindenburg” isimli hava gemisi ile düzenli olarak Atlantik Okyanus’unu geçen seferler yapmaya başlandı. Ancak 1930’ların sonlarında hava gemilerinin kullanımlarından vazgeçildi. Bunun nedenleri arasında hidrojen dolu Hindenburg’un 1937 yılında yanmasının yanı sıra, maliyetleri, düşük süratleri, fırtınalara karşı zafiyetleri ile 1930 ve 1940’larda havadan ağır uçaklardaki gelişmelerdir.

Günümüzde hava gemileri reklam maksatlı olarak şehirlerin üzerinde uçurulmaktadır. Bunların üst kısımdaki balonlar ürün ile ilgili reklamlarla boyanmaktadır. Ayrıca bir hava gemisine benzeyen Airlander 10 adında dünyanın en büyük hava aracının geliştirilmesi maksadı ile çabalar sürdürülmektedir.