Yiyecek Üretim Sistemleri
Gastronomi Kavram Üretim Yönetimi ve Pazarlama
-
2020
Yiyeceklerin üretimi, toplanması, işlenmesi, dağıtımı ve tüketimi ile ilgili tüm faaliyetleri kapsamaktadır. Bu sebeple yiyecek üretim sistemleri birçok farklı süreçten oluşabilmektedir. Söz gelimi, bir yiyeceğin malzemelerinin toplanması, ayıklanması, pişirilme süreci, sunulması gibi çok çeşitli işlemleri içermektedir. Aynı zamanda yiyecek üretim sistemleri hayvancılık, ormancılık, balıkçılık, tarım gibi faaliyetlerden kaynaklanan tüm yiyecek ürünlerini içermektedir. Yiyecek üretim sistemleri tarım sistemleri, tedarik sistemleri, atık yönetimi sistemleri, pazar sistemleri gibi birtakım alt sistemlerden oluşmaktadır. Diğer yandan enerji sistemleri, sağlık sistemleri, ticaret sistemleri gibi yiyecek ile bağlantılı tüm oluşumlarla etkileşim halindedir. Bu bağlamda yiyecek üretim sistemlerindeki herhangi bir değişim ya da olumsuz durum tüm sistemleri etkileyebilmekte ya da o sistemlerden kaynaklanabilmektedir. Söz gelimi, siyasi liderlikteki bir değişiklik yiyecek üretim sistemlerine yapılan yatırımlarda farklılaşmaya yol açabilmekte ya da enerji sistemleri kapsamında biyoyakıtları teşvik eden politikaların yiyecek üretim sisteminde etkisi görülebilmektedir.
Yiyecek üretim sistemleri küresel, ulusal ve yerel anlamda farklılaşabilmektedir. Bu nedenle yiyecek üretim sistemleri kavramı son derece karmaşık ve dinamik bir olgu olarak görülmektedir. Diğer yandan yiyecek üretim sistemlerinin birçok faktörle bağlantılı olması sürdürülebilirlik kavramıyla olan ilişkisini gündeme getirmektedir. Yiyecek üretim sistemlerinin sürdürülebilir olmasında toprak, su, genetik çeşitlilik gibi doğal kaynaklar ve iklim gibi doğal süreçler önem arz etmektedir. Sürdürülebilir yiyecek sistemleri ekonomik, toplumsal ve doğal ortamların gelecek nesiller için yiyecek ve beslenme güvenliği sağlama kapasitesinden ödün vermemesi ve yoksulluğu azaltarak herkesin yiyeceğe ulaşabilmesinin sağlanması açısından önemlidir. Bu bağlamda yiyecek üretim sistemleri sosyal, ekonomik ve çevresel sürdürülebilirlik için kilit bir rol oynamaktadır. Diğer yandan hızlı nüfus artışı, küreselleşme, değişen tüketim kalıpları, iklim değişikliği, doğal kaynakların azalması gibi faktörler yiyecek üretim sistemlerinin doğru bir şekilde yapılandırılmasının önemine işaret etmektedir. Bu sebeple yiyecek üretim sistemleri dinamik bir yapıya sahip olup birtakım faktörlere göre şekillenmesi gerekmektedir. Özellikle gelişmekte olan ülkelerde yiyecek üretim sistemlerindeki gelişmeler birçok olumlu etkiye sahiptir.
Referanslar
Food and Agriculture Organization of the United Nations (2014). Food Systems and Value Chains: Definitions and Characteristics. http://www.fao.org/climate-smart-agriculture-sourcebook/production-resources/module-b10-value-chains/chapter-b10-2/en/, (Erişim tarihi: 10.01.2020); Food and Agriculture Organization of the United Nations (2018). Sustainable Food Systems Concept and Framework. http://www.fao.org/3/ca2079en/CA2079EN.pdf, (Erişim tarihi: 11.01.2020); Gerbens-Leenes, P.W., Moll, H. C. ve Schoot Uiterkamp, A. J. M. (2003). Design and Development of a Measuring Method for Environmental Sustainability in Food Production Systems, Ecological Economics, 46: 231-248.