Yerli Yatırımcı
Kavram Ekonomi
-
2020
Bir ülkenin sermaye stokuna yapılan ilavelere yatırım adı verilmektedir. Bir harcamanın yatırım sayılabilmesi için ülkede var olan üretim kapasitesini arttıracak şekilde yeni bir sermaye malı oluşturması gerekmektedir. Dolayısıyla, zaten var olan bir yatırım malının el değiştirmesi ekonomik anlamda yatırım sayılmamaktadır. Yerli kavramı ise, kelime anlamı olarak, oturduğu bölgede doğup büyüyen, ataları da orada yaşamış olan kimse olarak tanımlanmaktadır ve ulusal kelimesi ile anlamdaştır. Bu kapsamda yerli yatırım (ulusal yatırım), bir ülke sınırları içinde doğup büyüyen kişi ve firmalar tarafından kazanç elde etmek amacıyla sermaye stokuna yapılan eklemeler olarak tanımlanmaktadır. Bu yatırım harcamalarını yapan, o ülkenin yerli kişi, firma ve kuruluşlarına da yerli yatırımcı denilmektedir.
Yerli yatırımlar özel sektör yatırımları ile kamu sektörü yatırımlarının toplamına eşit olmaktadır. Özel sektör yatırımları, sabit sermaye yatırımları ve stok yatırımlardan oluşmaktadır. Sabit sermaye yatırımları kendi arasında bina, makine, teçhizat gibi üretim araçlarına yapılan konut dışı sabit yatırımlar ve hane halkının yeni konut satın almak için yaptığı harcamalar olan sabit konut yatırımları olmak üzere iki kısma ayrılmaktadır. Konut dışı sabit yatırımlar reel yatırım olarak kabul edilmekte olup hem kısa dönemde hem de uzun dönemde ekonomik büyüme açısından kilit rol oynamaktadır. Stok yatırımları firmaların depolarında bulunan, mal stoklarını oluşturan araç, gereç ve materyallere yapılan yatırım harcamalarıdır. Kamu yatırımları ise devlet tarafından yapılan yol, köprü, kanalizasyon gibi altyapı yatırımları olarak adlandırılan alanlara yapılan harcamalardır.
Yatırım harcamalarında meydana gelen artış ve azalış, ekonomik konjonktürü yönlendirmektedir. Yatırım harcamaları Gayri Safi Yurtiçi Hâsıla üzerinde en fazla değişkenlik gösteren faktördür. Keynesyen yaklaşıma göre, toplam talebin en temel belirleyicileri ise yerli yatırımlardır. Yerli yatırımlarda meydana gelen artış çarpan ve hızlandıran mekanizmasının işleyişi ile ekonomik büyümeyi hızlandırmaktadır. Yatırımlarda meydana gelen düşüşler ise, resesyonların başlamasının temel sebeplerindendir. Bu nedenle en az doğrudan yabancı sermaye yatırımları kadar önemli olan bir diğer unsur da yerli yatırımlardır. Çünkü herhangi bir yabancı şirketin ve özellikle yerli yatırımcının söz konusu ülkede yatırım yapması o ülkenin milli gelir hesaplarında yer almaktadır. Milli gelir artışı ekonomik büyümeye dolayısıyla istihdama ve toplumsal refah artışına yol açacağı için oldukça önemlidir. Bu bağlamda, yerli yatırımcı teşvik edilerek özel sektör tarafından yapılacak olan konut dışı sabit sermaye yatırımlarında artış sağlanması önem arz etmektedir.
Referanslar
Krugman, P. (2013). Makro İktisat. Ankara: Palme Yayıncılık; Seyidoğlu, H. (2002). Ekonomik Terimler Ansiklopedik Sözlük. İstanbul: Gizem Can Yayınları; Tunca, Z. (2005). Makro İktisat. İstanbul: Filiz Kitabevi; Ünsal, E. M. (2013). Makro İktisat. Ankara: İmaj Yayıncılık.
Ayrıntılı bilgi için bakınız
Mankiw, N. G. (2010). Makroekonomi (Çeviren: Ö. F. Çolak). Ankara: Efil Yayınevi.