Web Tabanlı Turizm Öneri Sistemleri
-
2019
Turistlerin gittikleri veya gitmeyi planladıkları destinasyonlar ile ilgili en temel bilgi kaynakları, aramalar sonucunda ulaşabilecekleri web siteleri ile basılı seyahat rehberleridir. Bununla birlikte, seyahat rehberlerinde yer alan bilgiler güncelliğini zamanla yitirebilmektedir. Örneğin müzelerin açılış-kapanış saatleri değişebilmektedir. Ayrıca, bu tür seyahat ve gezi rehberlerinin, kullanıcılara zamansal bilgi sunması mümkün değildir. Örneğin; müzelerde sergilenen sergiler zamanla değişebilmekte veya sayım, tadilat, restorasyon vb. nedenlerle kapalı olabilmektedir. Günümüzde, web tabanlı dijital platformlarda tatil, seyahat, yeme-içme, konaklama vb. alanlarda kullanıcılara kapsamlı bilgiler sunan çok sayıda web sitesi mevcuttur. Milyonlarca web sayfası arasından, popülerliği ile ön plana çıkan içeriklerden ziyade, kullanıcıların beklentilerine uygun içeriklerin onlarla buluşturulması önem kazanmaktadır.
Günümüzde web tabanlı platformlardaki mevcut masaüstü ve mobil web siteleri ile uygulamalar, şüphesiz ki kullanıcılara faydalı bilgiler sağlamaktadır. Ancak bununla birlikte bireylerin çok sayıda web sayfası arasında aradıkları bilgilere ulaşabilmeleri, çoğu zaman yorucu olmakta ve zaman kaybına yol açmaktadır. Bu sorunun üstesinden gelmek için birtakım alternatif yöntemler geliştirilmiştir. Bilgi ve iletişim teknolojilerinin yıllar içerisinde gelişmesine paralel olarak, turistlere ziyaret ettikleri destinasyonda hangi aktivitelerin gerçekleştirileceğine, nereleri ziyaret edebileceğine ve alternatif seçeneklere dair kişisel öneri ve tavsiyelerde bulunabilen öneri sistemlerinin geliştirilmesi fikri gündeme gelmiştir. Turizm ve seyahat alanında yıllar içerisinde çok sayıda web sitesi ve uygulamanın ortaya çıkardığı bilgi kalabalığı sorununun üstesinden gelmek ve turistlere ilgilerinin en yüksek olduğu seçenekleri önermek amacıyla web tabanlı turizm öneri sistemleri uygulamaya konulmuştur. Bu sistemler, turistlerin kişisel tercihlerine uygun seçilmiş öğeleri sunarak, seçenekleri ararken yaşayabilecekleri bilgi kalabalığının üstesinden gelmelerine yardımcı olmakta, kullanıcılara bilgi yığınları arasından en faydalı olanların seçilmesinde destek sunmaktadır.
Masaüstü ve mobil web siteleri, tablet ve akıllı telefon uygulamalarının arka planında algoritma destekli olarak çalışan web tabanlı turizm öneri sistemleri, kullanıcılara konaklama, ulaşım, yiyecek-içecek, rekreasyon vb. turizm işletmeleri ile alternatif ziyaret edilebilecek yerler hakkında filtrelenmiş, öz ve faydalı öneriler sunmaktadır. Bu sistemler tarafından sunulan öneriler kişiselleştirilmiş olduğu için her bir kullanıcı diğer kullanıcılardan farklı öneriler alabilmektedir. Kişiselleştirilmiş öneriler, çoğunlukla kullanıcılara sıralanmış listeler şeklinde sunulmaktadır. Bu sıralama yapılırken, en uygun ürünleri kullanıcının tercihlerine ve kısıtlamalarına dayalı olarak tahmin edilmeye çalışılmaktadır. Tahmin sonucu kullanıcılara sunulan öneriler, öneri sistemlerinin kullanıcılardan aldığı değerlendirme skorları ve kullanıcıların dijital ayak izlerinin yorumlanması yoluyla elde edilmektedir. Web tabanlı turizm öneri sistemlerinin arka planındaki temel ilkeler, kullanıcıların profil ve tercihleri dikkate alınarak ilgi alanlarının belirlenmesi ve kullanıcılara uygun önerilerin sunulmasıdır. Genel olarak web tabanlı öneri sistemleri, belirli bir kullanıcının ilgisini çekecek öğeler için öneriler sağlayan muhtelif yazılım araçları ve teknikleridir. Bahsi geçen yazılım ve uygulamalar, işbirlikçi filtreleme (bir kullanıcıyı, benzer ilgi alanlarına ve tercihlere sahip diğer kullanıcılarla eşleştirmek), içerik tabanlı filtreleme (ilgi alanlarının özelliklerine göre eşleştirme), bilgi tabanlı yöntemler (örnek olarak vaka temelli akıl yürütme), öğrenebilen adaptif ve hibrit yöntemler şeklinde sınıflandırılabilir.
Referanslar
Arentze, T., Kemperman, A. ve Aksenov, P. (2018). Estimating a Latent-Class User Model for Travel Recommender Systems, Information Technology & Tourism, 19: 61-82: Aygün, C. ve Yıldız, O. (2016). Development of Content Based Book Recommendation System Using Genetic Algorithm, İçinde; 24th Signal Processing and Communication Application Conference (ss. 1025-1028). Zonguldak; Bahramian, Z., Abbaspour, R. A. ve Claramunt, C. (2018). Toward Geospatial Collaborative Tourism Recommender Systems. İçinde; S. Chaudhuri ve N. Ray (Editörler), GIS Applications in the Tourism and Hospitality Industry (ss. 212-248). Hershey, PA: IGI Global; Braunhofer M., Elahi, M. ve Ricci, F. (2015). User Personality and The New User Problem in a Context-Aware Point of İnterest Recommender System. İçinde; I. Tussyadiah ve A. Inversini (Editörler), Information and Communication Technologies in Tourism 2015 (ss. 537-549). İsviçre: Springer; Utku, A. ve Akcayol, M. A. (2017). Öğrenebilen ve Adaptif Tavsiye Sistemleri İçin Karşılaştırmalı ve Kapsamlı Bir İnceleme, Erciyes Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 33(3): 13-34.
Ayrıntılı bilgi için bakınız
Ricci F., Rokach L. ve Shapira B. (2015). Recommender Systems: Introduction and Challenges. İçinde; F. Ricci, L. Rokach ve B. Shapira (Editörler), Recommender Systems Handbook (ss. 1-34). Boston: Springer.