Vize (Kırklareli)

Yerleşim Merkezi

Kırklareli’nin doğusunda, İstanbul’a 140 kilometre uzaklıktadır. Tarihi ve doğal güzellikleri ile ön plana çıkmaktadır. Sakin şehir unvanı ile Türkiye’deki 10 ilçeden de biridir. 2019 TÜİK verilerine göre ilçe merkez nüfusu 14.562’dir. Vize, Karadeniz havasını taşıyan bir Balkan ilçesidir. Avrupa’dan tamamen kopmayarak, Yunanistan-Bulgaristan ile kültür ve alışverişi devam ettirmektedir. Beldeleri; Çakıllı, Kıyıköy ve Sergen’dir. Köyleri ise Akıncılar, Akpınar, Aksicim, Balkaya, Çavuşköy, Çövenli, Develi, Doğanca, Düzova, Evrencik, Evrenli, Hamidiye, Hasboğa, Kışlacık, Kızılağaç, Kömürköy, Küçükyayla, Müsellim, Okçular, Pazarli, Sofular, Soğucak, Topçuköy’dür.

Vize, Bizans döneminden itibaren önemli bir yönetim ve kültür merkezi olarak varlığını sürdürmüştür. İlçe tarihi incelendiğinde ulaşılan belgeler ilk olarak Traklar’dan başlamaktadır. Tarihi M.Ö 4000 yıllarına dayanmaktadır. Mitolojik kaynaklara göre ilk Byzia (kaynak perisi) ismini alan ilçe tarihsel dönemlerden sonra değişim göstererek Vize ismini aldı.

Trakların yazılı bir tarihi bulunmamaktadır. Trak tarihiyle alakalı Vize çevresine dağılan çok sayıdaki arkeolojik eserler arasında özellikle Tümülüs dikkat çekicidir. Vize, MS 46’da Roma’ya bağlanarak eyalet oldu. MS 338’de I. Konstantinus devrinde Bizanslılar, yörenin yönetimi olarak mutlak sayıldı ve ilk kez Vize adının kullanılmasıyla birlikte şehir yeniden doğdu. 1369’ya kadar sırasıyla Gotlar, Slavlar, Roma, Avarlar, Peçenekler, Bizans, Bulgar Krallığı’na bağlı olan ilçe, Sultan I. Murat’ın fethi ile Türk topraklarına dâhil oldu. 1920’de Yunanistan tarafından işgal edilmesiyle birlikte yaklaşık 2,5 yıl süren zorlu dönemler başladı. 1924’te Kırklareli iline bağlandı, özellikle Rum nüfusun tamamen gittiği 1930’dan başlayıp 1950 sonlarına kadar en köklü sosyal, kültürel ve yapısal değişiklikleri yaşadı.

İlçenin ekonomisi daha çok tarım ve hayvancılığa dayanmaktadır. Arıcılık, su ürünleri, balıkçılık revaçtaki ekonomik seçeneklerdir. İlçedeki zengin tarihi dokuyu; Gazi Süleyman Paşa Camii (Küçük Ayasofya), Şerbetdar Hasan Bey Camii, Vize Kalesi ve Surlar, Antik Tiyatro, Ferhat Bey Hamamı, Ferhat Bey Çeşmesi, Karakoçak Tepe, Asmakayalar Mağara Manastırı oluşturmaktadır. Doğal güzelliklerini ise; Çiftekaynaklar, Cehennem Şelaleleri, Kıyıköy, Yenesu Mağarası oluşturmaktadır. Doğal güzellikleri sayesinde her yıl yerli yabancı turistler tarafından tercih edilmektedir. Yerel yemekleri ise oğlak çevirme, kiremitte mantarlı alabalık, ısırgan otu çorbası, vize peyniri ve ıhlamur çiçeği balı olarak sıralanmaktadır. Yüzölçümü 1.119 kilometrekaredir. Kırklareli il topraklarının yüzde 17 sini oluşturmaktadır. İklimi karasaldır. İlçenin Karadeniz kıyıları iç kesimlere göre daha yağışlı ve ılıman özellik göstermektedir. Havayolu ulaşımı bulunmamakta; karayolu ve demiryolu ulaşımı bulunmaktadır. 2020 yılı itibarıyla hepsi A Grubu olmak üzere turizm belgeli, Kırklareli’nde dokuz; Vize’de bir adet seyahat acentası bulunmaktadır. Turizm belgeli konaklama tesisleri sayısı Kırklareli Merkez dâhil olmak üzere yedidir ve toplam 433 oda, 857 yatak kapasitesine sahiptir. Yatırım belgeli otel sayısı yedi ve toplam 720 oda, 1599 yatak kapasitesine sahiptir.

İlçede bulunan turizm çekicilikleri kapsamında turizm faaliyetleri sınıflandırıldı. Doğa ve kültürün iç içe olduğu sakin şehir Vize’de birçok turistik faaliyete katılma imkânı bulunmaktadır. Doğa yürüyüşü (trekking), Çiftekaynaklar’da yaklaşık yedi kilometre yürüyüş yolu kuş sesleri ve yeşilin her tonuyla karşılamaktadır. Ayrıca aynı mevkiide bulunan Dev Kayın Monopetra trekking faaliyetlerine katılmak isteyen turistler için eşsiz güzelliktedir. Kıyıköy; Karadeniz’e egemen, kayalık bir zemin üzerinde, tabiat harikası iki doğal sit alanında bulunmaktadır. Kuzeyinden Pabuçdere, güneyinden Kazandere akmaktadır. Kıyıköy’ün her iki tarafında uzun ve temiz bir kumsal bulunmakta, Pabuçdere’de kamp kurulabilmektedir. Kuş gözlemciliği Vize’de gerçekleştirilebilen diğer bir turistik faaliyettir. Çavuşköy Göleti Mevkii’nde yapılmaktadır. Türkiye’de kuş varlığını oluşturan 454 kuş türünden 194 türü yıl içerisinde bölge ormanlarında gözlemlenebilmektedir. Birçok su kuşu ve yırtıcı kuşun, özellikle de leyleklerin sonbahar göçünde geçiş yolu buradadır. Kuş çeşitliliğinin zenginliği alternatif turizm çeşitlerinden biri olan kuş gözlemciliği meraklılarını bölgeye çekmektedir.

Vize Panayır Deresi, Tekkaya, Balaban (Velika) Deresi, Balkaya’daki Yenesu ve Domuzdere Mağarası, Kıyıköy ve Kaptanın Mağarası foto safari turizminin (Doğa fotoğrafçılığı) yapıldığı alanlardır. Emsali zor bulunan flora ve fauna çeşitliliğini görmek, hissetmek ve anı ölümsüzleştirmek adına önemli bir konumda bulunmaktadır.

Doğa ile iç içe, ticari amaç taşımayan, güzel vakit geçirmek amacıyla orman içinde bulunan akarsu ve göl/göletlerde sportif amaçla yapılan balık tutma aktivitesi sportif olta balıkçığı olarak isimlendirilmektedir ve Sergen Göleti’nde yapılmaktadır. Av turizmi için Kırklareli’nde onaylanmış olarak; Demirköy-Vize Karamanbayırı, Kıyıköy Devlet av sahaları, genel av sahaları ve örnek av sahaları bulunmaktadır. Vize’nin Kırklareli - İstanbul yolunun Karadeniz tarafında yer alan köyleri arasındaki tüm yollar bisiklet turizmi spor faaliyeti için doğal ve tehlikesiz yerlerdendir ve bisiklet turizmi yapılmaktadır.

Kırklareli kapsamında birçok plaj bulunmaktadır. İlçe sınırları içerisinde bulunan Kıyıköy plajlara verilebilecek en güzel örneklerden biridir. Karadeniz’e hakim, kayalık bir zemin üzerinde bulunan Kıyıköy, tabiat harikası iki doğal sit arasında konumlanmıştır. Yeşilin her tonunu barındıran ve Karadeniz havasının egemen olduğu bu destinasyon turistik açıdan değerlidir. Kuzeyinde Pabuçdere, güneyinde Kazandere, usul usul akmakta ve Karadeniz’e dökülmektedir. Her ikisi de birinci derece doğal sit alanı olarak tescilli olan bu derelerde alabalık, sazan ve kefal balıkları avlanabilmekte, motorla ya da kayıkla gezinti yapılabilmektedir. Pabuçdere ile deniz arasında dar, uzun ve temiz bir kumsal bulunmaktadır. Yaz aylarında turistler tarafından talep gören bu bölgede kamp kurulabilmektedir. Kıyıköy’de günübirlik kullanıma yönelik deniz manzaralı balık restoranları ve kafeler dışında ev pansiyonculuğu yaygındır. Deniz sıcaklığı ortalama olarak 20-26⁰C arası değişmektedir. Kıyıköy turistler tarafından özellikle bahar ve yaz aylarında yoğun ilgi görmektedir.

Yararlanılan Kaynaklar

Akay, B. ve Yılmaz, N., (2018). Kırklareli’de Ekoturizm Sertifikalarından Koruma Alanları Ağı’nın (PAN Parks) Uygulanabilirliği ve Vize İlçesi Cittaslow Kazanımları, Turizm Akademik Dergisi, 2: 215-224; https://tr.wikipedia.org/wiki/Vize,_K%C4%B1rklareli, (Erişim tarihi: 03.01.2021); Kırklareli İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü, https://kirklareli.ktb.gov.tr/, (Erişim tarihi: 05.01.2021); Trakya Kalkınma Ajansı, https://www.trakyaka.org.tr/tr/34253/Vize-Artik-Resmen-SakinSehir#:~:text=Vize%20Art%C4%B1k%20Resmen%20’Sakin%20%C5%9Eehir’%2020%20Temmuz%202012&text=K%C4%B1rklareli’ye%20ba%C4%9Fl%C4%B1%20Vize%20%C4%B0l%C3%A7esi,ne%20yapt%C4%B1%C4%9F%C4%B1%20ba%C5%9Fvuru%20kabul%20edildi, (Erişim tarihi: 06.01.2021); Vize Belediyesi, (2021), https://vize.bel.tr/, (Erişim tarihi: 06.01.2021).

Ayrıntılı bilgi için bakınız

Ergüven, M. H. (2011). Cittaslow Yaşamaya Değer Şehirlerin Uluslararası Birliği: Vize Örneği, Organizasyon ve Yönetim Bilimleri Dergisi, 3 (2): 201-210; Yalım, F. (2017). Yavaş Şehir (Cittaslow) Hareketi Ekseninde Kent Markalaşması ve Kent İletişimi: Kırklareli “Vize’’ Yavaş Şehir Örneği, Trakya Üniversitesi İktisadi İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 6 (2): 1-28.