Ünye, Karadeniz Bölgesi’nin Orta Karadeniz bölümünde, 41-09 Kuzey Paralelleri ile 37-88 Doğu Meridyenleri arasında yer almaktadır. İlçe, Karadeniz sahil şeridinde Fatsa ve Terme, içeride ise, Çaybaşı, Akkuş ve İkizce ilçeleri ile çevrilidir. İlçe, Samsun ili merkezine seksen yedi kilometre, Ordu ili merkezine ise elli beş kilometre uzaklıkta yer almaktadır. İlçenin genel yüz ölçümü 440 kilometrekaredir 2023 yılında Türkiye İstatistik Kurumu (TUİK) tarafından Adrese Dayalı Nüfus Sayımına göre ilçe nüfusuna kayıtlı 132.915 kişi bulunmaktadır. 

Nüfus açısından Ünye ilçesi, Ordu ilinin, Merkez ilçesi olan Altınordu ilçesinden sonra ki en çok nüfusa sahip olan ilçesidir. İlçe, Karadeniz sahilinde konumlanmasından dolayı Karadeniz iklimi özelliklerini taşımaktadır. İlçe rakımı ortalama on metre olmasından dolayı, nem oranı yüksektir. Ortalama yıllık sıcaklık 14.4 santigrad, yıllık yağış miktarı ortalaması ise 1183 milimetredir. İlçede bulunan en önemli akarsu kaynakları; Ceviz Deresi, Tabakhane, Curi Deresi ve Lahna, en önemli orman türleri ise; göknar, sahil çamı, ladin ve orman gülleri gibi türler yer almaktadır.

İlçe ekonomisi temel olarak tarıma dayanmaktadır ve tarım alanlarının büyük çoğunluğu fındık tarlası olarak kullanılmaktadır. Bu sebepten halkın en büyük geçim kaynağı fındık üretimidir. Fındığa ek olarak yörede, halkın kendi ihtiyaçlarını karşılamak için ürettikleri Ünye Hurması, pancar(karalâhana), mısır ve kivi bahçeleri bulunmaktadır. Ayrıca, ilçede hayvancılık faaliyetleri, diğer ilçelere göre çayır ve mera alanlarının az olmasından dolayı çok fazla gelişmemiştir. Tarımın yanı sıra ilçede, Ünye Çimento Fabrikası, Ünye Un Fabrikası ve Ünye Limanı yerli halka gelir kapısı açmasının yanı sıra üretilen ürünlerin ihraç edilmesi konusunda önem arz etmektedir.

Ünye, kuruluş tarihinden günümüze kadar ismi değiştirilmeyen nadir yerleşim yerlerinden bir tanesidir. Yörede yapılan arkeolojik kazılarda ilk yerleşimin MÖ. XV bin yılına dayandığı tespit edilmiştir. Tarih boyunca Kaşkarlar, Hititler, Kimmerler, İskitler, Grekler, Khalibler, Persler, Pontuslar, Romalılar ve Türkler bölgede hakimiyet sürmüştür. Selçukluklar döneminde ilçe, 1346 yılında Hacı Emir Bey tarafından Çepni Türkleri ile Rumlar arasında el değiştirme döneminde fethedilmiştir. Fatih Sultan Mehmet tarafından 1461 yılında Trabzon iline yaptığı sefer sırasında Canik sancağının bir kazası haline getirilerek Osmanlı yönetimine dahil edilmiştir. İlçe, Osmanlı yönetimiyle birlikte, Ünye tersanelerinde Osmanlı donanmasına savaş gemileri üretmeye başlamış, aynı zamanda askeri anlamda Osmanlı donanmasının ihtiyaçlarını karşılamış ve ticaret gemileri üretilmeye başlanmasıyla birlikte önemli bir ticari konumuna gelmiştir. Daha sonrasında, Cumhuriyetinden ilanından önce, 4 Aralık 1920 tarihinde kaza olarak Ordu iline bağlanmıştır. 1923 yılında Lozan Antlaşması ile yapılan mübadele sonucunda Ünye nüfusu 5000 kişilere düşse de günümüzde Ordu ilinin nüfus bakımından en büyük ikinci ilçesi durumundadır.

Ünye adı, okunuşu itibari ile eski kaynaklarda Unieh, Onea ve Oinoie gibi çeşitli şekilde ifade edilmiştir. Luvi diline göre, “şarap, bağ, üzüm” anlamına gelen “Oinos” kelimesinden türemiştir. 

İlçede, Ordu Üniversitesi’ne bağlı, Ünye İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi ve Ünye Meslek Yüksekokulu bulunmaktadır. Milli Eğitim Bakanlığı’na bağlı ise, yedi adet anaokulu, yirmi üç adet ilkokul, yirmi adet ortaokul, on iki adet lise, yedi adet Özel Eğitim Uygulama okulu, bir adet Öğretmenevi ve akşam sanat okulu ve bir adet Bilim ve Sanat Merkezi bulunmaktadır. Toplam nüfusun yüzde 48’ini 25-59 yaş aralığında olanlar, yüzde 32'sini 0-24 yaş aralığında olanlar ve yüzde 20’sini 60 yaş ve üzeri aralığında olanlar oluşturmaktadır. Eğitim durumları incelendiğinde, yüzde 69’u İlkokul, Ortaokul ve Lise mezunu, yüzde 14’ü Üniversite ve üstü mezun ve geriye kalan yüzde 17’lik kısım (okuryazar değil, okuryazar eğitimsiz ve bilinmiyor) herhangi bir okuldan mezun değildir. 

Ünye Kalesi, Ayanikola Kilisesi Kalıntıları, Zahiye Hanım Konağı, Ünye Yaşayan Tarih Müzesi, Saray Surları, Kadılar Yokuşu, Tarihi Çınar Ağacı, Saray Hamamı, Tarihi İskele, Yürürler Konağı, Tarihi Burunucu Yarımadası, Hüseyin Sabri Kadı Konağı, Kızılkaya Saklı Kiliseler, Şeyh Yunus Emre Türbesi, Karadirek Camii, Orta Cami, Yaz Konağı Mağarası, Balavuz Kaya Mezarı, Tozkoparan Mağarası ve Kaya Mezarı, Esenkale, Cumhuriyet Meydanı, Paşabahçe konağı, Sebile Hanım Konağı ilçede gezilip görülmesi gereken tarihi ve kültürel alanlardır. 

İlçenin Karadeniz sahili ile sınır olmasından dolayı yaz döneminde deniz turizmi önem arz etmektedir. Bu sebepten ilçede, on sekiz adet konaklama tesisi, bir adet Öğretmen evi, bir adet Turizm Otelcilik Uygulama Oteli bulunmaktadır. İlçede Kadınlar Plajı, Kavaklar Mavi Deniz Plajı, Uzunkum Plajı, Yalı Sahili, Çınarsuyu Kamping ve Mesire Alanı, Kırkevler Plajı ve Halk Plajı yaz döneminde en çok tercih edilen alanlar arasındadır. 

İlçe gastronomisi incelendiğinde, Pancar Çorbası(Kara lahana), Kaldirik Kavurması, Melevcen Kavurması (Diken Ucu), Turşu Kavurması, Ünye Pidesi, Sütlücen, Perzi (Pazı) Kavurması, Mendek Pirinçlisi, Isırgan Çorbası, Çekintili Pancar (kara lahana) sarması, Nemüslü Börek, Fırın Fasülyesi, Cennet hurması pekmezi ilçenin önemli gastronomik ürünleri olarak karşımıza çıkmaktadır. Ayrıca, Ünye Taşı, Ünye Köy Peyniri, Ünye Pidesi, Ünye Beyaz Bentoniti, Ünye Su Böreği ve Ünye Biber Tuzu tescillenmek üzere Türk Patent Enstitüsüne gönderilmiştir.