Uluslararası Müzeler Konseyi (ICOM) 1951 yılında düzenlediği uluslararası bir toplantı ile "Müzeler ve Eğitim" temasını tartışarak, Uluslararası Müze Günü'nü kutlama fikrini ortaya atmıştır. Bu düşünce, toplantıda geliştirilen "müzelerin erişilebilirliği" çerçevesinden esinlenmiştir. Uluslararası Müze Günü, 1977 yılında Moskova'da düzenlenen XI. ICOM Genel Konferansı'nda alınan bir kararla resmiyet kazanmıştır ve Türkiye'de 1982'den bu yana her yıl 18-24 Mayıs tarihleri arasında Uluslararası Müze Günü olarak kutlanmaktadır.

Uluslararası Müze Günü, dünya genelinde çeşitli müzelerin katılımıyla her yıl 18 Mayıs'ta kutlanan bir etkinliktir. 1977 yılında Uluslararası Müzeler Konseyi (ICOM) tarafından başlatılmıştır. ICOM, UNESCO tarafından desteklenen bir uluslararası kuruluştur ve müzelerle ilgili profesyonelleri bir araya getirmektedir

Uluslararası Müze Günü, müzelerin kültürel mirası koruma, toplumların eğitimi ve ziyaretçilere kültürün aktarılması konularında oynadığı rolü vurgular. Her yıl belirli bir tema etrafında düzenlenen etkinlikler, müzelerin kültürel çeşitlilik, sürdürülebilirlik, eşitlik ve diğer önemli konulardaki katkılarını vurgulamaktadır. 18 Mayıs, birçok ülkede çeşitli etkinliklerle kutlanmaktadır. Müzeler, bu günü genellikle ücretsiz etkinlikler, özel sergiler, rehberli turlar, atölye çalışmaları veya diğer özel programlarla değerlendirir. Uluslararası Müze Günü, kültür mirasıyla bağlantılı konularda farkındalık yaratmayı ve müzelerin topluma olan katkılarını vurgulamayı amaçlamaktadır.

Uluslararası Müze Günü'nde her yıl farklı bir tema belirlenmesi, kültürel mirasın çeşitliliğini ve önemini vurgulamak adına değerli bir uygulamadır. 1992'den itibaren bu temalar, ICOM tarafından seçilerek müzelerin çeşitli yönlerine odaklanmaktadır. Bu uygulama, her yıl müzelerin belirli bir konuya dikkat çekmesini, bu konuda farkındalık oluşturmasını ve toplumlar arasında kültürel diyalogu teşvik etmesini amaçlamaktadır. Ayrıca, 1997 yılında başlayan temayı temsil eden poster uygulaması, görsel bir ifadeyle temanın duyurulmasını sağlayarak geniş kitlelere ulaşmayı amaçlamaktadır. Bu posterler, kültürel mirasa ve belirlenen tema üzerine düşünmeye teşvik edici bir etki yaratmak adına önemli araçlardır. Sonuç olarak, Uluslararası Müze Günü'nde belirlenen temalar ve hazırlanan posterler, kültürel mirasın korunması, tanıtılması ve kültürel anlayışın gelişmesi açısından değerli katkılarda bulunmaktadır.

Müzelerin toplumdaki rolü XVIII. yüzyıla rastlayan kurumsallaşma evresinden itibaren değişmeye devam etmektedir. Bir zamanlar kapılarını ziyaretçilere açmakla topluma açıldıklarını varsayan durağan kurumlar olan müzeler, kendilerini daha interaktif, izleyici odaklı, topluma yönelmiş, esnek, adapte olabilen ve hareketli bir hale getirmektedir. Müzeler, yaratıcılığın bilgi ile birleştiği, ziyaretçilerin de beraber üretebildiği, paylaştığı ve birbirleriyle etkileşimde olduğu platformlar olarak işlev gören kültürel merkezlere dönüşmüştür.

Müzeler, toplumun hizmetinde olan, maddi ve manevi mirası araştıran, toplayan, koruyan, yorumlayan ve sergileyen, kar amacı gütmeyen, kalıcı yani sürekliliği olan bir kurumlar olarak tanımlamaktadır. Kamuya açık, erişilebilir ve kapsayıcı olan müzeler, çeşitliliği ve sürdürülebilirliği teşvik eder. Etik, profesyonel bir şekilde ve toplulukların katılımıyla faaliyet gösterir ve iletişim kurar, eğitim, eğlence, düşünme ve bilgi paylaşımı için çeşitli deneyimler sunarlar. Müzelerin amacı özellikle insanlığın doğal,  sanatsal,  bilimsel ve kültürel değerlerini halka ve gelecek kuşaklara aktarmak üzere toplamak, bilimsel yöntemlerle değerlendirerek bilginin gelişmesi ve yaygınlaşmasını sağlamak ve bu şekilde toplumun gelişimine katkıda bulunmaktır.  

ICOM’a göre müzeler, kültürel alışverişin, kültürlerin zenginleştirilmesinin ve halklar arasında karşılıklı anlayışın, işbirliğinin ve barışın geliştirilmesinin önemli bir aracıdır. Dünyadaki birçok müzenin uluslararası müze camiası için ortak misyonla bir arada hareket ederek ortak bir anı oluşturmak amacıyla her yılın 18 Mayıs gününü içine alan haftada Uluslararası Müzeler Günü'nü düzenlemektedir. Uluslararası Müze Günü'nün (IMD) bu etkinliklerle ulaşmak istediği amaç, müzelerin kültürel değişimin, kültürlerin zenginleşmesinin ve halklar arasında karşılıklı anlayışın, işbirliğinin ve barışın geliştirilmesinin önemli bir aracı olduğu gerçeği hakkında farkındalık yaratmaktır. 

ICOM’un organize ettiği bu etkinliklere dünya kültür mirasının korunması ile ilgili farkındalık yaratılması ve müzelerin tanıtılması amacıyla, Türkiye, 1982 yılından itibaren katılmıştır. O tarihten sonra uluslararası düzeyde tüm dünya ile uyumun sağlanması amacıyla ülkemizde her yıl 18-24 Mayıs tarihleri arasında ‘Müzeler Haftası’ olarak düzenlenen etkinlikler düzenlenmektedir. 2011 yılından itibaren de ayrıca 18 Mayıs’ı Uluslararası Müzeler Günü’ olarak kabul etmiştir.

1992 yılı ve sonrasında IMD'de her sene farklı bir tema belirlenmektedir. Bu temalar, ICOM tarafından belirlenir. Uluslararası Müzeler Konseyi tarafından koordine edilen etkinlikler kabul edilen temayla uyumlu olacak bir şekilde tüm dünya müzelerinin katılımıyla gerçekleştirilir. 

İlk kez 1997 yılında Uluslararası Müzeler Konseyi tarafından yıllık temayı simgeleyen bir poster bastırılmıştır. Her yıl 18 Mayıs'ta veya bu tarih civarında düzenlenen Uluslararası Müze Günü'nü kutlamak için planlanan etkinlikler ve aktiviteler bir gün, bir hafta sonu veya tüm bir hafta sürebilmektedir. Dünya çapında, giderek daha fazla müze Uluslararası Müze Günü'ne katılmaktadır. Günümüzde yaklaşık 158 ülke ve bölgede 37.000'den fazla müze etkinliğe katılmaktadır. Son beş yılın müze haftası temaları şöyledir.

2020: Eşitlik için Müzeler: Çeşitlik ve İçerme
2021: Müzelerin Geleceği: İyileşme ve Yeniden Düşleme
2022: Müzelerin Gücü
2023: Müzeler, Sürdürülebilirlik ve Refah
2024: Müzelerde Eğitim ve Araştırma
2025: Hızla Değişen Toplumlarda Müzelerin Geleceği