Ubicini, Jean-Henri-Abdolonyme
Kişi Yazar
(1818 – 1884)
-
2020
Lombardiya kökenli orta sınıf bir ailede Indre Issoudun’da doğdu (1818). Doğduğu şehirde ve Versay’da okuduktan sonra 1839’da Joigny’de retorik (belagat) öğretmeni oldu. 1844’ten itibaren İtalya, Yunanistan ve Osmanlı İmparatorluğu’nda kapsamlı yolculuklar yaptı. 1847-1848’de İzmir’e geçti. Bükreş’teyken, 1848 Eflak İhtilali’ne katıldı ve geçici hükümet sekreterliği görevinde bulundu. Birleşik Rus ve Osmanlı kuvvetleri devrimi bastırdığında Eflak’tan ayrıldı ve Fransa’ya dönmeden önce yaklaşık üç sene kalacağı İstanbul’a geldi. 1855 yılında İstanbul’a bir kez daha geldi.
Ubicini, İstanbul’da bulunduğu süre zarfında Mustafa Reşid, Fuad, Âlî ve Ahmed Vefik paşalar gibi dönemin önde gelen simalarıyla tanışma fırsatı buldu. Türkçe'yi öğrendi. Daha sonra Paris’e yerleşerek, Osmanlı İmparatorluğu ve Tuna Prenslikleri hakkında çeşitli araştırmalar yayımladı. Bunlardan en önemlisi Lettres sur la Turquie (Türkiye Üzerine Mektuplar) adlı eseridir. Revue de l’Orient dergisini kurdu ve Le Siècle, La Presse ve Courier de Paris gibi diğer dergilere de katkıda bulundu. Yazılarında Ubicini genellikle Rumen yanlısı bir bakış açısını benimsedi. 1867’de Romanya vatandaşlığı aldı.
Lettres sur la Turquie (Paris 1851-1853) Ubici’nin İstanbul’a yolculuğunu konu alan ve 1850 yılının Martından başlamak üzere Moniteur Universel’de yayımlanmaya başlanan mektuplarından oluştu ve daha sonra kitaplaştırıldı. Ubici’nin mektupları Osmanlı İmparatorluğu’nun Batı’da tanınması açısından büyük öneme sahiptir. İki cilt olan eserin birinci cildi Tanzimat Fermanı’nın ilanı sonrasında Osmanlı kurumlarında ve toplumundaki değişimi ortaya koymaktadır. Eserin ikinci cildi Osmanlı Devleti’nde yaşayan gayrimüslimlerin durumunu konu edinmektedir. İngilizce, İspanyolca ve İtalyanca'ya çevrilen eserin Türkçe tercümesi Türkiye 1850 ve Osmanlıda Modernleşme Sancısı başlıklarıyla yayımlandı. Yazarın La question d’orient başlıklı eseri Şark meselesi üzerineydi. La Turquie actuelle (Paris 1855) 1839 Tanzimat Fermanı’ndan sonraki yeni düzenlemeleri ele aldı. Bu eser Türkçe'ye 1855’te Türkiye başlığıyla tercüme edildi. Provinces Danubiennes et Romaines (Paris 1864) yazarın Eflak ve Boğdan prenslikleri tarihiyle ilgilidir. Les serbes de Turquie (Paris 1865) ve Constitution de la principauté de Serbie (1871) adlı eserlerinde Osmanlı Devleti’nin Balkan milletleri karşısında kaybettiği gücünü dile getirdi. Etudes historiques sur les populations chrétiennes de la Turquie d’Europe (Paris 1867), Etat présent de l’Empire ottoman (Paris 1876) adlı eserlerinde yazar Osmanlı Devleti hakkında önemli istatistikler içermektedir. Bilhassa bu eserlerden ikincisinde Osmanlı devlet salnâmesindeki verilerin güncelleştirilip Fransızca’ya aktarıldığı görülmektedir. La constitution ottomane du 7 zilhidje 1293 (23 décembre 1876) adlı eser yazarın 1876’daki ilk Osmanlı anayasasıyla ilgili bir çalışmadır. Yazarın ayrıca Les Origines de l’histoire roumaine (1886), Le Serbie en 1862 (1863), Syrie, La dernière insurrection d’Alep (1851), Les Catholiques de Turquie gibi birçok eseri daha bulunmaktadır.
Ubicini 28. 10. 1884’te Vernou sur Brene’de öldü. Légion d’Honneur nişanı sahibiydi. Ubicini yazdığı eserlerle Tanzimat dönemi Osmanlı kurumları, toplumu ve Osmanlı Avrupası hakkında detaylı bilgilerle dönem araştırmacıları için onu önemli bir birinci kaynak haline getirmektedir.
Referanslar
Arıkan, Z. (2012). Ubicini Jean-Henri Abdolonyme (1818-1884), İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi: 32-33.; Armand, P. (1884). “Nécrologie”. Bulletin de la Société de Géographie de Marseille (in French), 8. Marseille: Secrétariat de la Société de Géographie: 396–397.; Diaconovich, C. (1904). Enciclopedia Română (in Romanian), 3. Sibiu: W. Krafft.: 1150.; Yerasimos, S. (2000). Ubicini, Jean-Henri, Dünden Bugüne İstanbul Ansiklopedisi, VII, 319.; https://data.bnf.fr/en/12393489/abdolonyme_ubicini/, (Erişim tarihi: 14.03.2020).