Türkiye’de dağcılık ile ilgili bilinen ilk etkinlik XIX. yüzyılda Alman fizikçi Prof. Dr. F. V. Parrot’un 27. 09. 1829 tarihinde Ağrı Dağı’na bilimsel çalışma amacıyla yaptığı tırmanış ile başladı. Bu şekilde başlayan dağcılık faaliyetleri Türkler tarafından XX. yüzyılın ilk yıllarında askeri ve sivil olmak üzere iki gruba ayrıldı. Bu kapsamda 1924 yılında Miralay (Albay) Cemil Cahit Toydemir’in oluşturduğu sekiz kişilik bir grup ile Erciyes Dağı’na (Kayseri) tırmanışı Türkiye’deki milli dağcılık faaliyetlerinin başlangıcı olarak kabul edilmektedir.

Federasyon, spor alanında dağcılık kültürünü benimsemiş, milli değerlere önem veren, insan-çevre ve gelecek konusunda hassas bakış açısına sahip, gelişmeleri yakından takip ederek kendini sürekli yenileyen bir yapı ile gerçekleştirdikleri çalışmalar, hizmetler ve sportif başarılarıyla Türkiye ve diğer ülkeler tarafından tanınan bir kurum olmayı misyon edindi. Türkiye’de hemen hemen her ilde bir temsilcisi bulunan federasyonun merkezi Ankara’da yer almaktadır.

Federasyon, 2016 Rio Yaz Olimpiyat Oyunları kapsamında spor tırmanışın olimpiyat oyunları statüsünde değerlendirilmesine olumlu yönde katkıda bulunmuş olup, bu sayede olimpik bir statü sahibi oldu. Bu kapsamda federasyon dağ kayağı alanında Türkiye’yi temsil etmenin yanı sıra olimpiyatlara hazırlık çalışmalarında da önemli bir görev üstlenmektedir.

Federasyon uluslararası bağlantılar açısından Uluslararası Tırmanış ve Dağcılık Federasyonu (UIAA), Uluslararası Spor Tırmanış Federasyonu (IFSC), Uluslararası Dağ Kayağı Federasyonu (ISMF) ve Balkan Dağcılık Birliği (BMU) üyesidir. Federasyonun ülke genelinde bağlı olduğu kuruluşlar ise Gençlik ve Spor Bakanlığı, Spor Genel Müdürlüğü ve Türkiye Milli Olimpiyatlar Komitesi’dir.