Turizmoloji
Yayınlar Kitap
-
2020
Turizme yalnızca ekonomik bir olgu olarak değil, aynı zamanda farklı boyutlarıyla ele alınarak araştırılması gerektiğini savunan bir kavramdır. Kavramı Türkiye’de ilk ortaya atan Ergün Göksan, 1978 yılında aynı isimle bir kitap yayımladı. Bu eserde, turizmin sadece ticari ya da endüstriyel bir ürün olarak değil, maliyeden sosyal ekonomiye, biyolojiden sosyolojiye, eğitimden psikolojiye, mimariden ekolojiye kadar uzanan, çok yönlü ve kendi içinde kuralları olan sosyal bir bilim disiplini olduğu üzerinde durulmaktadır. Konu ile ilgili yapılan tartışmalar, araştırmalar ve eleştiriler sonucunda turizmoloji kavramı literatürde kısmen yer almaktadır. Bu haliyle, turizmi sadece bir çalışma alanı olarak gören bilim dallarına karşılık endüstrideki karmaşıklığı daha ayrıntılı ve etkili inceleyebilmek için kullanılmaktadır.
Bu kavrama en büyük tepkiyi, turizmin henüz bilim ve bilim felsefesi açısından yeterli derinliğe sahip olmadığı görüşünden hareket ederek, çoğunlukla coğrafyacı ve sosyologlardan oluşan bir grup göstermektedir. Turizmin birçok disiplinin kesiştiği ortak bir konumda olduğuna dikkat çeken bu grup, böylesi bir akım dahilinde turizm gibi diğer disiplin ve sektörlerin de kendi bilimlerini ilan edebilecekleri yönündeki kaygılarını dile getirmektedir. Turizmi bir araştırma alanı ve bir disiplin olarak kabul edenler ise turizmolojiyi yapılandırabilmek için gerekli yöntem ve öğretilerin henüz tasarlanamaması nedeniyle onun bir bilim dalı olamayacağını savunmaktadır. Bu görüşlerin karşısında turizmoloji kavramını destekleyenler ise, turizmolojinin gerekliliğini ve önemini tartışmaya devam etmektedirler. Bütün bu tartışmalar devam ederken, günümüzde Sırbistan gibi bazı ülkelerin turizm ile ilgili resmi eğitim kurumlarında turizmoloji dersinin öğretildiği görülmektedir.
Turizmolojinin amacı, mesafe, kalış süresi, turizm endüstrinin yapısı ve özelliği gibi konuları mercek altına alarak, yeni tanımlar üretmek, günümüz şartlarına göre sürekli değişen, gelişen, var olan ve ortaya çıkan sorunları araştırmak, saptamak ve çözüm bulmaya çalışmaktır. Bu kapsamda, teoroloji, turistoloji ve turoloji gibi kavramların turizmolojinin yerine kullanıldığı görülmektedir. Ancak turizmoloji gibi, bu kavramlar da bilim dünyasında tartışmalara neden olmaktadır. Bu çerçevede turizmoloji, genel olarak, turizm endüstrisinin herhangi bir işletmesinde para harcayan turistlerin gerçekleştirdiği eylemleri, gezi ve yolculukları inceleyen bir bilim dalı olarak ifade edilmektedir.
Referanslar
Faulkner, B. ve Goeldner, C. R. (1998). Progress in Tourism and Hospitality Research, Journal of Travel Research, 37(1): 76-80; Goeldner, C. ve Ritchie, B. (2006). Tourism, Principles, Practices, Philosophies. New Jersey: John Wiley; Hoerner, J. M. (2002). Towards a New Definition of Tourism, Escapes, Tourisme & Loisirs, 197: 15-20; Jafari, J. (2003). Encyclopedia of Tourism. Routledge; Laws, E. ve Scott, N. (2015). Tourism Research: Building from Other Disciplines, Tourism Recreation Research, 40(1): 48-58; Tribe, J. (1997). The Indiscipline of Tourism, Annals of Tourism Research, 24: 628–657; Tribe, J. ve Xiao, H. (2011). Development in Tourism Social Science, Annals of Tourism Research, 38(1): 7-26.
Ayrıntılı bilgi için bakınız
Göksan, E. (1978). Turizmoloji. İzmir: Uğur Ofset Matbaası.