Turizm Sektöründe Blokzincir (Blockchain) Teknolojisi

Kavram Ekonomi

Teknolojik gelişmelerin yaygınlaşması ile Sanayi Devrimi sonrası turizm sektöründe yeni uygulamalar ortaya çıktı. İlk olarak kripto para kavramının finansal ödemeler sisteminde kullanımı ile ortaya çıkan teknolojik bir yenilik olan Blokzincir (Blockchain) teknolojisi turizm sektöründe de kullanım alanı buldu. 2008 yılında Satoshi Nakamoto takma adı ile yayınlanan Bitcoin: Eşten-Eşe Elektronik Para Ödeme Sistemi adlı makale ile oluşturulan kripto para sistemi ve bu sistemin oluşmasını sağlayan Blockchain teknolojisi ele alındı. Blockchain teknolojisi; “Dağıtık bir yapıda iç içe geçmiş bir zincir şeklinde bloklardan oluşan ve bloklarda her bir işlemin birbirini takip ettiği bir önceki bloğun çıktısının bir sonraki bloğun girdisi olarak işlem gördüğü işlemlerde suiistimallerin önlenmesi amacıyla kriptolojik şifreleme yöntemlerinin kullanıldığı envanter kayıt defteri şeklinde işlem yapan bir veri kayıt sistemidir” olarak tanımlanmaktadır.

Bitcoin kripto para sisteminin oluşturulmasında kullanılan ve matematiksel işlemler ile kriptolojik olarak şifrelenerek kurulan Blockchain teknolojisinin finansal ödemeler sisteminde kullanılması ve para transfer işlemlerinde kullanımı sonucu ortaya çıkan bu teknolojinin finansal olmayan sistemlerde de kullanımının gerçekleştirilebileceği düşüncesi doğdu. Bu düşünce ile Vitalik Buterin tarafından Ethereum Blockchain teknolojisi geliştirildi. Ethereum Blockchain teknolojisinde finansal olmayan varlıkların transfer işlemleri, işlemlerin kayıt altına alınması ve kullanımında ise akıllı kontrat adı verilen bir yapı kullanılmaktadır. Bu yapı ile taraflar arasında gerçekleştirilecek olan sözleşmeler Blockchain teknolojisi kullanılarak oluşturulmuş ve kriptolojik olarak şifrelenerek kayıt altında tutulmaktadır. Bu sözleşmeler, taraflar arasında yaşanabilecek suiistimalleri önlemekte, sözleşmelerin onaylanması için gerekli olan üçüncü parti bir aracı kurumun varlığının ortadan kaldırılmasını sağlamakta, işlemlerde zaman, maliyet tasarrufu sağlamaktadır.

Turizm sektöründe Blockchain teknolojisi pek çok paydaş tarafından farklı şekillerde kullanılabilmektedir. Otel ve konaklama tesislerinde bu sistem ödeme işlemleri, bilet ve rezervasyon işlemleri, müşteri kimlik belirleme sistemi ile müşteri sadakat programlarının yönetilmesi, tedarik zinciri ve lojistik hizmetlerinin yönetimi, nesnelerin interneti uygulamaları ile entegre edilerek akıllı otel uygulamalarının sunulması, muhasebe envanter kayıt sistemlerinin oluşturulmasında kullanılabilmekte, seyahat ve tur acentaları tarafından biletleme işlemleri, rezervasyon ve kayıt sistemlerinde kullanılabilmekte, havayolu işletmelerinde biletleme işlemleri, rezervasyon sistemi ile bagaj takip sistemlerinin oluşturulmasında, pilotların iletişim ağlarının sunumu ile pilotaj eğitimlerinde kullanılabilmekte, animasyon ve eğlence hizmetlerinin sunumunun gerçekleştirilmesi, GPS koordinatları ile konum belirleme sisteminin oluşturulması ve benzeri pek çok uygulamada kullanılabilmektedir.

Turizm sektöründe Blockchain teknolojisinin kullanımı uygulamalarda işlem kolaylıklarının gerçekleşmesini, aracı kurumların ortadan kalkması ile komisyon ücretlerinin maliyet kalemlerinden azaltılmasını, işlemlerin kayıt altına alınarak şeffaflığın sağlanmasını, yüksek güvenlikli işlemlerin sağlanması dolayısı ile suiistimallere karşı proaktif önlemin alınmasını, işlem maliyetlerinde azalma ile zamandan tasarruf edilmesini sağlamaktadır.

Yararlanılan Kaynaklar

Buterin, V. (2013). Ethereum White Paper, GitHub repository, (1): 22-23; Karagöz Zeren, S. (2020). Finansal Ödemeler Sisteminde Blok Zincir Uygulamaları: Turizm Sektöründe Akıllı Kontratlar Dizaynı (Yayımlanmamış doktora tezi). Edirne: Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü; Karagöz Zeren, S., ve Demirel, E. (2020). Blockchain Based Smart Contract Applications in Tourism Industry. İçinde; U. Hacioglu (Editör), Digital Business Strategies in Blockchain Ecosystems (ss. 601-615). Cham: Springer; Nakamoto, S. (2008). Bitcoin: A Peer-to-Peer Electronic Cash System, www. bitcoin.org, (Erişim tarihi: 09.10. 2020)