Turizm Kamu Çalışanları Sendikası (Turizm Sen)
Çalışma Yaşamı Sendika
(Ankara, 1998 - )
-
2020
Ankara’da kuruldu (1992). Ankara Valiliği kuruluşunun hemen ardından sendikanın yasal olmadığı gerekçesiyle ve sendikanın kapatılması talebiyle dava açtı ve fakat dava önce birinci derece mahkeme tarafından, ardından da Yargıtay 4. Hukuk Dairesi tarafından reddedildi. Turizm-Sen’in birinci genel kurulu 1993 yılında yapıldı, genel başkanlığa Mustafa Akgökçe, genel sekreterliğe ise Selami Çiçek seçildi. Turizm-Sen, faaliyet gösterdiği süre boyunca Kamu Emekçileri Sendikaları Konfederasyonu (KESK) üyesi oldu. Sendika, genel kurul kararıyla 1998 yılında kurulan ve yine KESK bünyesindeki Büro Emekçileri Sendikası’na (BES) katıldı.
Memur sendikacılığının yasal bir dayanağının olmadığı 12 Eylül sonrası dönemde fiili ve meşru sendikacılık çizgisinde mücadele eden Turizm-Sen, KESK kurulmadan önce, Sendikalar Arası Eşgüdüm Komitesi’nin bileşeni oldu ve 04.12.1993 tarihindeki Demokrasi ve Sendikal Haklar Mitingi’nin düzenleyicileri arasında yer aldı. Sendika, 1994 yılının Nisan ayında Turizm Bakanlığı’na kamu çalışanlarının demokratik hakları ve işyerlerinde karşılaşılan sorunlarla ilgili bir rapor hazırladı. Raporda işyeri temsilciliği için yer tahsis edilmesi ile üye aidatlarının maaştan kesilmesi talep edildi ve sendikanın bu istekleri bakanlık tarafından kabul edildi. Aynı raporda, toplu sözleşmeli-grevli bir Kamu Çalışanları Sendikaları Yasa Tasarı’sı da yer aldı. Aynı yılın Ağustos ayında Turizm-Sen bu sefer Turizm Bakanlığı Teşkilat Yasasında değişiklik önerileri içeren bir yasa tasarısı daha hazırlayıp bakanlığa sundu. Sendika, KESK’in kuruluş sürecindeki ön kurumsallaşmalar arasında yer alan Kamu Çalışanları Sendikaları Konfederasyonlaşma Kurulunun işvereni toplu sözleşmeye çağırma kararına uyarak işvereni konumundaki Turizm Bakanlığı’na toplu sözleşmeye hazır olun duyurusu yaptı.
Turizm-Sen, kuruluş sürecinde de yer aldığı KESK’in kurulmasının ardından, KESK Yönetim Kurulunun 26.02.-01.03.1996 tarihleri arasında yürüttüğü Toplu Sözleşmeye Çağrı kampanyası kapsamında taleplerini içeren bir dilekçeyi Turizm Bakanlığı’na verdi. Söz konusu dilekçede memurların özlük haklarına yönelik iyileştirme isteklerinin yanında Sendikal faaliyetle nedeni ile uygulanan her türlü baskıya son verilmesi, ceza ve sürgünlerin kaldırılması gibi demokratik talepler de yer aldı. Turizm-Sen, KESK’in 18.04.1996 tarihinde yaptığı iş bırakma eylemine katıldı ve üye ve yöneticileri hakkında ilk defa soruşturma açıldı. Ayrıca, Toplu Sözleşmeye Çağrı kampanyası kapsamında verilen dilekçeye bakanlığın yanıt vermemesi üzerine sendika yönetim kurulu Kılık Kıyafet Yönetmeliği'ne Uymama kararı aldı ve bu eylemin sonucunda o dönemin genel başkanı Selami Çiçek’e ikinci bir soruşturma daha açıldı. Çiçek hakkında “basına demeç vermek”ten üçüncü bir soruşturma açılınca da Yozgat’a tayin edildi.
Turizm-Sen 27.07.1996’da üçüncü olağan genel kurulunu gerçekleştirdi ve bir dizi ilke kararı aldı. Sınıf ve kitle sendikacılılığı temelinde örgütlenilmesi, demokratik merkeziyetçilik anlayışı doğrultusunda taban iradesinin merkeze yansıtılması ve her türlü terör faaliyetinin karşısında olunması bu kararlar arasındadır. Turizm-Sen’in tüzel kişiliği, 2001 yılında çıkarılan 4688 Sayılı Kamu Görevlileri Sendikaları ve Toplu Sözleşme Kanunu yürürlüğe girmeden önce son bulduğundan, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından yayımlanan Kamu Görevlileri Sendikalarının Üye Sayılarının Tespitine İlişkin Tebliğlerde sendikanın dahil olduğu işkoluna ve üye sayısına ilişkin herhangi bir veri yoktur. Buna karşın Turizm-Sen üçüncü genel kurulunda kendini Büro İşkolunda tanımladı. Mayıs 1996 itibariyle üye sayısı 750 olan Turizm-Sen 1997 yılında son genel kurul toplantısını yaptı. Aynı yıl sendikaya üye 820 kamu çalışanı kaydedildi.
Referanslar
Koç, C. ve Y. Koç. (2009). KESK Tarihi-I 1985-1995. Ankara: EPOS Yayınları; Turizm-Sen Turizm Kamu Çalışanları Sendikası (1996). Türkiye Sendikacılık Ansiklopedisi Cilt 3. İçinde; (s. 289). İstanbul: Kültür Bakanlığı ve Tarih Vakfı Yayını; Trade Unions in Turkey KESK Affiliates (Türkiye’de KESK Bağlantılı Sendikalar), http://library.fes.de/fulltext/bueros/istanbul/00253021.htm#E11E127, (Erişim tarihi: 08.07.2020).