Turizm İhracatı

Kavram Ekonomi

Bir ekonomideki yerleşik kişilerin diğer ülke ekonomilerindeki birimlerle yapmış oldukları ekonomik işlemlerin kaydedildiği tablo ödemeler dengesi olarak tanımlanmaktadır. Ödemeler dengesi tablosunun alt kalemlerinden biri olan cari işlemler hesabı mal, hizmet ve gelir dengesinden oluşmaktadır. Turizm, ödemeler bilânçosunun cari işlemler hesabının alt kalemi olan uluslararası hizmetler kaleminde yer almaktadır. Turistlerin bir diğer ülkede yaptıkları harcamalar destinasyon ülkesi açısından ihracat kapsamında değerlendirilirken, ülke vatandaşlarının yurtdışında yaptıkları harcamalar ise ithalat etkisi yapmaktadır. İhracat, bir ülke ekonomisinde döviz girişi sağlarken, turistlerin destinasyon ülkesinde yaptıkları harcamalar ülke açısından ihracat geliri sayılmaktadır. Eğer ilgili ülkenin dış turizm geliri (ihracatı) turizm giderinden fazlaysa turizm sektörünün ödemeler dengesine pozitif katkısı olmaktadır.

Dış ticaret ve ödemeler dengesi ülkenin diğer ülkelerle yaptığı mal ve hizmet ticaretleriyle ilgili olduğundan, turizm gelirleri hizmet ihracının önemli bir kalemi oluşturmaktadır. Özellikle 1980 sonrası dünya ekonomilerinde küreselleşme eğilimlerinin artmasıyla ülkeler arası mal, hizmet ve sermaye dolaşımı yoğunlaştı. Küreselleşmenin etkisi, gelir düzeylerinin artması, ulaşım ve haberleşme teknolojilerindeki gelişmeler neticesinde turizm sektörü XX. yüzyılda en çok gelişen sektör oldu. Bu durum özellikle ihracatı ithalatını karşılayamayarak dış ticareti açık veren ülkeler açısından döviz getirisi ve cari açığı azaltmasına katkısı nedeniyle turizm sektörünün önemini artırdı.

Turizm ihracatı ülkelerin cari işlemler dengesine katkı yapmasının yanında istihdam oluşturma, ülkenin altyapısını geliştirme, sektördeki firmaların verimliliğini ve rekabet gücünü artırmaya yardımcı olmaktadır. Bu bağlamda, turizm ihracatçısı konumunda bulunan Türkiye 2016 yılında turizm faaliyetlerini ihracat kapsamında değerlendirerek, sektörün ihracatçı firmaların yararlandığı teşviklerden yararlanacağını duyurdu.

Özellikle kronik dış ticaret açığı olan gelişmekte olan ülkelerin yüzde 83’ünün en önemli ihracat gelirini turizm gelirleri oluşturmaktadır. Üst orta gelir düzeyine sahip olan Türkiye ekonomisi 2019 yılında 50 milyonu aşkın turist ağırlayarak 34.5 milyar ABD Dolarlık turizm geliri elde etti. Aynı yılın turizm gelirlerinin ihracat gelirlerine oranının yüzde 20 düzeyinde gerçekleştiği düşünülürse, Türkiye gibi dış ticareti açık veren ülkelerde turizm ihracatının önemi ortaya çıkmaktadır.

Referanslar

Bahar, O. ve Baldemir, E. (2008). Uluslararası Ticaret ile Uluslararası Turizm Arasındaki Nedensellik İlişkisi: Türkiye Örneği, Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 10(4); Bahar, O. ve Bozkurt, K. (2010). Gelişmekte olan Ülkelerde Turizm-Ekonomik Büyüme İlişkisi: Dinamik Panel Veri Analizi, Anatolia: Turizm Araştırmaları Dergisi, 21(2): 255-265. Değer, M. K. (2006). Turizme ve İhracata Dayalı Büyüme: 1980-2005 Türkiye Deneyimi, Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 20(2): 67-86; Özcan, C. ve Yorgancılar, F. N. (2016). Uluslararası TicaretTurizm Arasında Bir İlişki Var Mı? Yönetim ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 14(1): 37-48.