Gezginin Fransa Kraliyet bahçeleri botanikçisi iken, Doğu’ya yapmış olduğu gezi sırasındaki gözlemlerini anlattığı hamisi Dışişleri Bakanı (Majestelerinin Devlet Sekreteri ve Başkâtibi) Kont de la Pontchartrain’a yazdığı 22 mektubun ölümünden 10 yıl sonra yayınlanması ile oluşmaktadır.

Joseph Pitton de Tournefort (1656-1708), Fransa’da yaşayan bitkibilimci ve hekimdir. Dindar bir kişi olan ve oğlunun da bu doğrultuda yetişmesini arzulayan babası, ona teoloji eğitimi aldırdı. Ancak bitkilere tutku düzeyinde ilgisi bulunan Tournefort, botanikçi ve hekim oldu. 1683 yılında Paris Kraliyet Bitki Bahçesi’ne bitkibilim profesörü olarak atandı. İspanya ve Portekiz’de araştırma gezileri yaptı ve 1694 yılında Eléments de Botanique (Bitkibilimin temel ilkeleri) kitabını yayımladı. Avrupa’daki en çok sayıda bitki içeren yer olan Kraliyet Botanik Bahçesi’nde botanikçi olarak çalışırken, yeni bitkiler bulmak amacı ile Doğu’ya gitmek üzere görevlendirildi. Söz konusu bitkibilim görevi, “ticaret, din ve töreler” konusundaki gözlemleri de içerdi. 1700-1702 yılları arasında dört kişilik bir heyet olarak gerçekleştirilen bu gezide yardımcıları, Alman hekim Gundelscheimer ve Chalon’dan ressam Aubriet’dir. Tournefort, gezide 1346 bitkiyi tanımlamakla kalmadı; dolaştığı coğrafyalara ilişkin yaşamdan sağlığa, temizlikten mimariye çok çeşitli alanlarda yaptığı gözlemlerini aktardı.

Marsilya’dan başlayan gezide Ege Adaları (Girit, Kimilos, Milos, Sifnos, Serifos, Antiparos, Paros, Naksos, Hacılar, Keros, Kos, Skinos, Fole Gandros, Santorini, Anafi, Mikonos, Dili kayalıkları - Sığırcıklar, Delos -, Büyük Delos, Siros, Kitnos, Kea, Andros, Tinos, Kios, Midilli, Bozcaada, İkarya, Samos, Patmos, Küçük Furni, Küçük Orfoz, Skiros), İstanbul, Trabzon, Erzurum, Tiflis, Erivan, Ararat Dağı, Kars, dönüş yolunda da Tokat, Ankara, Bursa, İzmir kentlerini ve güzergahtaki daha küçük yerleşimleri ziyaret etti. Daha geniş bir coğrafyaya yayılması planlanan gezi bazı ülkelerdeki salgın hastalıklar ve şartlar gereği daha sınırlı tutuldu.

Tournefort anlatısının yer aldığı birinci kitapta Ege Adaları, ikinci kitapta ise Türkiye, Gürcistan ve Ermenistan anlatılmaktadır. Seyahatname, çok geniş bir coğrafyaya ilişkin pek çok yerleşimi yalnızca bitki bilimi açısından değil; oralardaki yaşam, sağlık, topoğrafya, nüfus, yeme-içme kültürü, giyim kuşam, tarih, coğrafya, tarihi kalıntılar, mimari gibi pek çok alan bakımından da ele alan ve XVIII. yüzyıl başında söz konusu alanın panoramasını yansıtan bir eser olması açısından son derece önemlidir. Seyahatname, botanik, tıp, sosyoloji, tarih, coğrafya, mimarlık gibi disiplinlere ışık tutan, döneminin yaşamını belgeleyen önemli tarihsel belge olarak, özellikle dönemin mimarisinin belgesel sürdürülebilirliğini sağlayan çarpıcı bir kaynaktır.

Sözkonusu gezi, böyle kapsamlı ve uzun süreli bir geziye olanak sunan Fransa Yönetiminin Aydınlanma Çağı’ndaki ufkunu yansıtmaktadır. Tournefort ve ekibinin zaman zaman büyük zorluklar yaşayarak, İran’ı Anadolu’ya bağlayan kervan yollarını kullanırken haydut saldırılarına uğraması, bazı kentlerde bu kadar uzun yoldan yalnızca bitki araştırmak için gelinmesine inanılmaması nedeni ile casus olarak nitelendirilmesi, bazı yerleşimlerde yiyecek ve konaklayacak yer bulma zorluğu gibi sorunlar dikkate alındığında, dönemi için büyük bir maceradır. Ancak bu macera bir yönü ile gezginin bitki tutkusunun gücünü de ortaya koymaktadır.

Doktor olması dolayısıyla, gittikleri yerlerde ilgi gördüğünü, sağlık sorunu olanların yanına geldiğini, bunun çok fazla zaman kaybına neden olduğunu, ancak topladıkları bitkilerin yerel adlarını öğrenme olanağı sağladığını da belirtir.

Tournefort Seyahatnamesi, farklı dillerde yayınlanmış olup, ilk kez 1717 yılında iki cilt olarak Fransızca basıldı. Üç ciltlik ikinci baskısı da aynı yıl Lyon’da yayınlamdı. 1718 yılında Amsterdam’da yeni Fransızca baskısı yapılan eserin aynı dildeki son baskısı 1727’de gerçekleşti. 1718 yılında İngilizce baskısı yapıldı. Almanca baskısı da vardır. İlk kez 2005 yılında Türkçeye çevrilen ve Kitap Yayınevi tarafından yayımlanan seyahatnamenin dördüncü baskısı 2013 yılında da Ali Berktay ve Teoman Tunçdoğan çevirisi ve Editör Stefanos Yerasimos’un giriş ve ekleriyle yayımlandı.