Tombak Sergisi

Etkinlik Sergi

(İstanbul, 21 Kasım 2018 - 28 Nisan 2019)

Tombak, kuyumculukta kullanılan, bakır ve çinkodan oluşan sarı renkli alaşımı ifade etmektedir. Ayrıca bu alaşımdan yapılmış nesneleri tarif etmek içinde kullanılmaktadır. Örneğin; Tombak ibrik. Bakır ve Çinkodan elde edilen ürünler altınla kaplanarak, ürünlere altın görünümü verilmeye çalışılmaktadır.

Tombak sergisi, tombak alaşımından elde edile şamdan, leğen, ibrik, fener, zemzem ibriği, sahan, hamam tası, kahvedan ve fincan gibi Osmanlı döneminin zarafetini yansıtan nesnelerin sergilendiği etkinliktir. Bu nesnelerin yanında Osmanlı’da ordu için üretilen tombak miğfer, kalkan, at alınlığı ve koşum takımlarından oluşan ürünlerde mevcuttur. Bu sergilerin mantığı farklı müze ve koleksiyonlarda bulunan tombak alaşımlı nesnelerin sergilenmesine dayanmaktadır. Zaman zaman farklı bölgelerde gerçekleşmekle birlikte en bilinenleri İstiklal Caddesi’ndeki Yapı Kredi Kültür Sanat Yayıncılık’ta 2018 yılında başlayan Tombak: Altından Süzülen Zarafet sergisidir. Bunun dışında Kaya Kalaycı’nın Eylül 2020 yılında başlamış olan Üsküdar’daki Madenin İhtişamı Tombak Sergisi bulunmaktadır. Sergide, başta Yapı Kredi Koleksiyonu olmak üzere, Topkapı Sarayı Müzesi, Vehbi Koç Vakfı Sadberk Hanım Müzesi, Harbiye Askeri Müze ve Kültür Sitesi Komutanlığı, Semahat ve Nusret Arsel Koleksiyonu, Çiğdem Simavi Koleksiyonu, Gökhan Turhan ve Göksel Turhan Koleksiyonu, A. Naim Arnas Koleksiyonu, Ercan Topçu Koleksiyonu ve Adell Ab-ı Hayat Koleksiyonu gibi Türkiye’nin önemli müze ve koleksiyonlarından ödünç alınan 138 adet Osmanlı tombağı ilk kez bir arada sergilendi. Serginin küratörlüğünü Nihat Tekdemir, danışmanlığını Prof. Dr. Sümer Atasoy ve Güner Liman, tasarımını ise Yeşim Demir yaptı. Tombak sergilerinde en önemli unsur müze ve koleksiyonlardan tombak eserlerin toplanarak sergilenmesidir.

Tombak sergileri sayesinde Osmanlı İmparatorluğu’nun ihtişamını ve zarafetini yansıtan, özellikle 1500’lü yıllarla birlikte altın çağını yakalayan fakat günümüzde icra edilmeyen tombak sanatı meraklılarıyla buluşmaktadır. Bu sergilerle Türkiye’nin tarihinden ilham alan sanat yönü de bulunan bir çeşit kültür varlığının tanıtılmasına katkıda bulunulmaktadır. Nitekim, tombak alaşımından yapılan ürünler ilgili dönemin (XV. yüzyıl) yaşam biçimine dair öngörüler sunmaktadır. Hem sarayda hem halk arasında tombak sanatı hayatın ayrılmaz bir bölümü konumuna gelmiştir. Ancak 1800’lü yıllar ve sonrası dönemde bu sanat zenginliğini ve buna bağlı olarak ilgisini kaybederek, unutulmayla tehlikesiyle karşı karşıya kalmıştır. Bu sergiler sayesinde geçmiş ile günümüz toplumu arasında bulunan mevcut güçlendirilmesi için önemli adımlar atılmaktadır. Bu sergiler özellikle tarihe, sanata ve kültürel etkileşime ilgi duyan turistlere önemli fırsatlar sunmaktadır.

Yararlanılan Kaynaklar

Birgün, (2020). İstanbul’da ‘tombak’ sergisi açıldı, https://www.birgun.net/haber/istanbul-da-tombak-sergisi-acildi-237858, (Erişim tarihi: 12. 10. 2020); Kültür ve Turim Bakanlığı, (2018). “Tombak” Sergisi, https://testsite.ktb.gov.tr/TR-225494/tombak-sergisi.html, (Erişim tarihi: 12. 10. 2020); TDK, (2020). Tombak, https://sozluk.gov.tr/, (Erişim tarihi: 12. 10. 2020); Tombak: Altından Süzülen Zarafet, (2018). https://images.ykykultur.com.tr /upload/document/ce6ee6d9-cf7b-4688-9c2f-6216ec8402fc.pdf, (Erişim tarihi: 12. 10. 2020); Altından Süzülen Zarafet, https://sanat.ykykultur.com.tr/sergiler/tombak, (Erişim tarihi: 12.10.2020).