Tibuk, Besim

Kişi Otel İşletmecisi Turizm İşletmecisi

(1946 - )

Serbest rehberlik yapmakta iken meslektaşlarını örgütleyerek Türkiye’nin ilk turizm holdingini kuran kişidir. İzmit Lisesi’nden 1962 yılında birincilikle mezun oldu. Bu başarı ona American Field Service (AFS) ile bir yıl süre ile ABD’de eğitim görerek ikinci bir lise diploması elde etme olanağı sağladı. Yurda döndükten sonra 1963 yılında Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi’ni kazandı. Okul yaşamını iş yaşamıyla birlikte sürdürme zorunluluğu nedeniyle 1964 yılında tercüman rehberlik belgesi alarak serbest rehberlik yaptı. Mülkiye’den 1968 yılında mezun oldu. Serbest tercüman rehber olarak yaşamını sürdüren Tibuk 1971 yılında kaydolduğu İstanbul Üniversitesi İşletme İktisadi Yüksek Lisans Programı’ndan 1973 yılında mezun oldu. Bu süreçte bir zamanlar çok önemli işlevler görmüş olan İşletme İktisadı Enstitüsü Mezunları Derneği’ni (İMED) yeniden ayağa kaldırdı. Buradaki eğitimi sırasında tanışmış olduğu Semra Selek ile 1972 yılında evlendi. Tibuk, 1974 yılında 100 rehber arkadaşını bir araya getirerek topladığı 70 bin TL’ye kendi birikimlerine de katarak 120 bin TL sermayeli Net Limitet Şirketi’ni kurdu. Böylece günümüzde yaklaşık bir milyar ABD Doları yıllık hâsılaya erişen Net Holding’in temellerini atmış oldu. Politik istikrarsızlıklar başta olmak üzere Kıbrıs Barış Harekâtı, Körfez Savaşı vb. nedenlerle birçok kez batma tehlikesiyle karşı karşıya kaldı. Ancak her bir badireyi yaratıcı zekâsıyla aşmayı başardı. Tibuk, 14. 01. 1981 tarihinde Türkiye’nin ilk turizm holdingi Net’i kurdu. Net Holding İstanbul Menkul Kıymetler Borsası’nın yanı sıra New York Menkul Kıymetler Borsası’nda işlem gören ilk Türk turizm firması oldu. Turizmin hızla gelişmesine karşın kırılgan doğası Tibuk’u turizm yatırımcılarını örgütlemeye yöneltti. Örgütlü bir yapıyla istikrarsızlıklara karşı daha iyi mücadele edilebileceğine olan inancıyla eski turizm bakanlarından Barlas Küntay’a 1988 yılında Türkiye Turizm Yatırımcıları Derneği’ni (TYD) kurdurdu. Türkiye ve Yunanistan arasında dostluk bağının güçlenmesi için çabaladı. Bu amaçla başlatmış olduğu Kurtuluş Vapuru anma etkinliğiyle 1992 yılında Abdi İpekçi Barış Ödülü’ne layık görüldü. Tibuk’un demokrasiye olan inancı, 1993 yılında yeniden siyaset sahnesine dönen Demokrat Parti İstanbul il başkanlığı görevini üstlenmesine yol açtı. Büyük ümitlerle desteklediği Demokrat Parti’nin beklentileri karşılayamaması üzerine 26. 07. 1994 tarihinde Liberal Demokrat Parti’yi kurdu. Yaklaşık sekiz yıl sürdürdüğü genel başkanlık görevini 2002 milletvekili seçimleri sonrasında bırakmış olsa da halen anılan partinin onursal başkanıdır. Türkiye’deki siyasal baskılara bir tepki olarak yatırımlarını Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti ve bazı balkan ülkelerine kaydıran Tibuk, yılın önemli bir bölümünü de Kıbrıs’ta geçirmektedir. Besim Tibuk’un önderliğinde kurulan firmalar, Net Limitet Şirketi, Net Anonim Şirketi, Bazaar 54, Galata Tower, EGENET, Degere, Net Holding Anonim Şirketi, Inter Limousine, Netsel Marina, Net Yapı, Net Kitabevleri, Megavizyon, LOYTAŞ Anonim Şirketi, Netbank Anonim Şirketi, Pegasus Havayolları, Greenair, Galeria Anonim Şirketi, Net Bodrum-Milas Gayrimenkul Geliştirme Projesi’dir.

Besim Tibuk yönetimindeki Net Holding etkinliklerini dört ana sektörde toplamış bulunmaktadır. Bunlar; otel işletmeciliği, casino ve talih oyunları işletmeciliği, gayrimenkul geliştirme ve turistik işletmecilikler olarak sıralanmaktadır. Holdingin turizm sektöründe etkinlik gösteren yapısından kurumsal olarak yönetilen Bölgesel Hizmetler Sektörü Holding’ine dönüşümü devam etmekte olup bünyesinde pek çok alanda etkinlik gösteren işletmeler bulunmaktadır. Bunlar otel işletmeciliği alanında Merit International Hotels& Resorts; casino ve talih oyunları işletmeciliği alanında Merit Casinos (KKTC, Karadağ, Hırvatistan ve Bulgaristan); gayrimenkul geliştirme alanında Türkiye Gayrimenkul Geliştirme (Milas-Bodrum) ve Azerbaycan Gayrimenkul Geliştirme; turizm işletmeciliği alanında Inter Turizm ve Seyahat Anonim Şirketi (Inter Limousine, Inter Travel, Inter Park, Inter Vale, Inter Garage) ve yayıncılık alanında Net Turistik Yayınlar ve Sanayi Ticaret Anonim Şirketi (Net Yayın, Net Kitap, Net Genç, Net Çocuk).

Besim Tibuk ile ilgili kitaplar: Akça, İ. ve Özden, B. A. (2019). Türkiye Siyasal Hayatından Portreler. İçinde; İ. Akça ve B. Alp Özden (Editörler), Besim Tibuk. İstanbul: Tarih Vakfı Yayınları; Alatlı, I. ve Çizem H. K. (1997). Asabı Bozuk Bir Adamın Portresi. İstanbul: Dem Yayınları; Kazcı, M. E. (2002). Liberal Öfkenin Adı Besim Tibuk. İstanbul: Birey Yayıncılık; Küçük, C. (2009). Finansal kriz mi, Mali kriz mi? Besim Tibuk. İstanbul: Profil Yayınları; Vural, F. (2017). Besim Tibuk: Yarını Yaşayan Adam. İstanbul: Net Kitap.

Referanslar

Akça, İ. ve Özden, B. A. (2019). Türkiye Siyasal Hayatından Portreler. İçinde; İ. Akça ve B. Alp Özden (Editörler), Besim Tibuk. İstanbul: Tarih Vakfı Yayınları; Alatlı, I. ve Çizem H. K. (1997). Asabı Bozuk Bir Adamın Portresi. İstanbul: Dem Yayınları; Küçük, C. (2009). Finansal kriz mi, Mali kriz mi? Besim Tibuk. İstanbul: Profil Yayınları; Vural, F. (2017). Besim Tibuk: Yarını Yaşayan Adam. İstanbul: Net Kitap.

Ayrıntılı bilgi için bakınız

Alatlı, I. ve Çizem H. K. (1997). Asabı Bozuk Bir Adamın Portresi. İstanbul: Dem Yayınları; Vural, F. (2017). Besim Tibuk: Yarını Yaşayan Adam. İstanbul: Net Kitap.