Tıbbi Ekoloji

Kavram Sağlık Yönetimi

Cleveland’da bağımsız bir disiplin olarak kuruldu (1896). Ayrı bir disiplin olarak tanınmadan önce tıbbi coğrafya, coğrafi patoloji, coğrafi tıp, coğrafi hijyen, çevresel fizyoloji, iş hijyeni, mesleki patoloji, epidemiyoloji, tıbbi parazitoloji vb. alanlar içerisinde yer aldı. Tıbbi ekoloji, bu alanlardaki çeşitliliği optimize etmek için, bağımsız disiplinlerarası bilimsel bir disiplin olarak kabul edildi. Tıbbi ekoloji, teorik ve uygulamalı faaliyetlerin tüm alanlarında ekolojik özelliklerin ve yaklaşımların temelini oluşturmaktadır. Bilimsel, teorik ve uygulamalı faaliyetlerin tamamındaki ekolojik özellik ve yaklaşımlar tıbbi ekoloji kapsamında yer almaktadır.

Tıbbi ekoloji yöntemleri, Avrupa’da klasik doğal tıp kavramı altında bilimsel tıp içinde yer aldı. Amerika ve Britanya’da, alternatif ya da tamamlayıcı tıp içinde görüldü. Amerika’da Naturopati adı altında varlığını sürdürmektedir. Türkiye’de ise kaplıca tedavisi, egzersiz tedavisi ve fizik tedavi gibi yöntemler kullanılmaktadır.

Tıbbi ekoloji, Hipokrat ile başlayan ve günümüze kadar gelişerek gelen doğal tedavi yöntemlerine dayanmaktadır. Tıbbi ekoloji yöntemlerin büyük bir kısmı kaplıca tedavisinde de kullanılmaktadır. Türkiye’de termal turizmin mevcut durumu incelendiğinde kaplıcalar çeşitli hastalıların tedavisi, rehabilitasyon, masaj, stresten uzaklaşmak, bedeni ve aklı dinlendirmek vb. nedenlerle yaygın olarak kullanılmaktadır. Tıbbi alanında kabul gören ve kamuoyunca benimsenen ilkeler aşağıda yer almaktadır:

- İnsan ekolojik bir bütün olarak değerlendirilmeli ve tedavi edilmelidir.

- Sağlıklı olmanın ön koşullarına uyma ve hastalıklardan korunma en etkin tedavi yöntemlerindendir.

- Hastalıkların semptomatik tedavilerinden ziyade etyolojik tedavileri araştırılmaktadır.

-- Tıbbi pratik sistemler, geleneksel ve ampirik yöntemler bilimin süzgecinden geçirilerek değerlendirilmektedir.

- Öncelikle hastaya zarar vermeme ilkesine bağlı kalarak, sağlıklı bir hekim-hasta ilişkisi kurulması savunulmaktadır.

Türkiye’de tıbbi ekoloji alanındaki ilk anabilim dalı İstanbul Üniversitesi Tıp Fakültesi Tıbbi Ekoloji ve Hidro-klimatoloji kürsüsü adı altında kuruldu (1938). Günümüzde ise, birçok üniversitede Tıbbi Ekoloji ve Hidro-klimatoloji Anabilim Dalı’nın kürsüsü bulunmaktadır.

Referanslar

Çiçek, R. ve Avderen, S. (2013). Sağlık Turizmi Açısından İç Anadolu Bölgesi’ndeki Kaplıca ve Termal Tesislerin Mevcut Yapısının ve Potansiyelinin Belirlenmesine Yönelik Bir Araştırma, Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, (2): 25-35; Gürdal H. (2018). Tıbbi Ekoloji ve Hidroklimatoloji’nin Tarihçesi, Tıbbi Ekoloji ve Hidroklimatoloji’nin 80. Yıl Sempozyumu, Ege Tıp Bilimleri Dergisi, 2(1): 1-53; Karagülle, M. (2013). Tıbbi Ekoloji ve Hidroklimatoloji. Ankara: Nobel Yayınevi; Karagülle, Z., Karagülle, M. ve Doğan M. B. (2011). Türkiye Termal SPA Sağlık Rehberi. İstanbul: Nobel Tıp Kitapevleri; Zhekova T. ve Dovramadjiev, T. (2016). Interdisciplinary Aspects of Medical Ecology. Ecology and Health, House of Science and Technique, Plovdiv: 9. 06. 2016.