Theophile Gautier Seyahatnamesi

Seyyah ve Seyahatname Seyahatname

Theophile Gautier, 1811 doğumlu Fransız yazar, şair, gazeteci ve edebiyat eleştirmeni olarak bilinmektedir. Gautier ayrıca resim eğitimi aldı. On dokuz yaşında iken Victor Hugo ile tanışmasının ardından lise arkadaşı olan Gérard de Nerval ve bir grup arkadaşı ile birlikte sahneledikleri Hernani isimli oyunun ardından ressamlığı bırakarak tamamiyle yazın dünyasına odaklandı. Gautier, melankolik bir yazar olarak bilinmekle birlikte Fransız edebiyatında sanat sanat içindir akımının öncülerinden biriydi.

Çalıştığı gazeteler için eleştiri yazıları ve makaleler yazmakta olan Gautier’nin, gittiği sergilerde özellikle oryantalist ressamların resimlerinden etkilendiği ve Doğu’ya karşı bir merak beslediği bilinmektedir. Gautier’nin İstanbul seyahatinin iki nedeni olduğu ve bu sebeplerin öncelikle eşi Ernesta Grisi’nin İstanbul’da olması ve maddi zorluklar içinde olması; bir diğeri ise eski dostu Gérard de Nerval’in Mısır’dan başlayarak İstanbul’da sonlanan seyahatinden edindiği tecrübeleri aktardığı seyahatnamesinden etkilenmesi neticesi ile Gautier’de uyanan merak duygusu olduğu iddia edilmektedir. Orijinal adı Constantinople olarak 1856 yılında Fransızca yayımlanan seyahatname, Türkçeye 2007 yılında Nuriye Yiğitler tarafından çevrilerek İstanbul, Dünyanın En Güzel Şehri adı ile yayımlandı. Arkadaşı Nerval’in kaleme aldığı metnin aksine Gautier’in edebi bir üslupla kaleme aldığı seyahatnamesi şiirsel betimlemeler ile oluşturuldu, olay örgüsü ve karakterler bu betimlemelerin gerisinde kaldı. 19. 06. 1852’de Leonida isimli bir gemi ile 10 günlük bir yolculuğun ardından İstanbul’a ayak basan yazar betimlemelerine Haliç ile başladı. Oscar Marinitisch isimli bir rehber eşliğinde gezisini gerçekleştiren Gautier, İstanbul’da bulunduğu dönemin Ramazan ayına denk gelmesi ile birlikte kültürel yapıyı tüm yoğunluğu ile gözlemleyebilme fırsatını yakaladı; kahvehaneler, Kapalıçarşı vb. dükkânlar, Mevleviler, dervişler, Karagöz oyunları, Ramazan hikâyeleri, mezarlıklar ve hamamlar dâhil mimari yapı, Osmanlı kadınları, At Meydanı ve İstanbul Surları üzerine derinlikli tasvirleri ile eksiksiz bir İstanbul manzarası çizdi.

Yararlanılan Kaynaklar

Altınbüken, B. (2013). Fransız Edebiyatında İstanbul, Electronic Turkish Studies, 8(10): 29-35.; Çiğdemoğlu, S. (2017). Ortaçağ, XVI, XVII, XVIII ve XIX. Yüzyıllarda Fransız Doğu Seyyahlarına Kısa Bir Bakış, Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Dergisi, 38 (1-2): 103-120.; Soydaş, H. (2016). Gautier’in İstanbulHaşim’in Frankfurt Seyahatnamesi Adlı Eserleri Üzerine Bir Edebî Tür İncelemesi: Gezi Yazısı, Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim (TEKE) Dergisi, 5 (2): 705-719; Yaşar, H. (2017). 19. Yüzyıl Fransızca ve Türkçe Kurgusal Eserler ile Edebi Hatıralarda İstanbul (Yayımlanmamış doktora tezi), Diyarbakır: Dicle Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.; https://www.dogubati.com/theophile-gautier, (Erişim tarihi: 16.01.2020).