Tekfur Sarayı Çini Müzesi

Müze Sanat Müzesi

(Fatih, İstanbul, 2006 - )

İstanbul’un Fatih ilçesinde yer almaktadır. İstanbul’un Haliç-Edirnekapı arasındaki Kara Surları’na bitişik olarak inşa edilmiştir. Bizans imparatorlarının XII. yüzyıldan itibaren kullandıkları imparatorluk sarayı Blahernai’nin bir parçası olarak uzun bir süre varlığını sürdürmüş olan saray, saray kompleksinin günümüze kadar ulaşan tek sağlam kısmıdır. Sarayın yapım yılı ve kimin tarafından yapıldığı ise bilinmemektedir.

İstanbul’un fethinde ilk ele geçirilen imparatorluk yapılarından olan Tekfur Sarayı’nda, Sultan III. Ahmed döneminde İznik’ten getirilen çini ustaları ve fırın planları ile çini atölyesi kurulmuştur. Buna rağmen sarayda kurulan çini fırınları, İznik çini fırınlarında fazla rastlanılmayan daire planına ve yalıtım duvarına sahiptirler. Burada üretilen çiniler, Osmanlı İmparatorluğu’nun camii ve saraylarının bezemelerinde kullanılmıştır. Çini fırınlarının yer tespiti için 1993 yılında başlatılan yüzey araştırması çalışmalarından sonra, 1995 yılında Kültür ve Turizm Bakanlığı kazı çalışmalarını başlattı.

XX. yüzyılın başlarında harabe halinde olan yapı 1955-1970 yılları arasında onarımlar geçirmiş olup İstanbul Büyükşehir Belediyesi’nin 2006 yılında başlattığı çalışmaların ve restorasyon sürecinin ardından müze olarak ziyarete açıldı.

Anıt müze olan yapı aynı zamanda çini ve cam teknoloji tarihi anlatımı ile de öne çıkmaktadır. Müzede ziyaretçiler tarihi sur kalıntılarını da görebilmektedir ve ayrıca bir seyir terası da bulunmaktadır. Sergi alanları kısmında; zemin katta Tekfur Sarayı’nın tarihçesi anlatılmakta ve çini fırını sergilenmektedir. Birinci katta Tekfur Sarayı çömlek üretimi tarihçesi, cam atölyesi, lüleler ve fincanlar sergileri yer almaktadır. İkinci katta ise Eyüp Çömlekleri ve çini üretimi sergileri yer almaktadır. Dünyadaki Tekfur Eserleri Bölümü ile çeşitli tarihi yapılarda kullanılan çini örnekleri tanıtılmakta, ayrıca Louvre ve Victoria Albert müzelerinde sergilenen çiniler hakkında bilgi verilmektedir.

İstanbul Büyükşehir Belediyesi'ne bağlı olan müze, 2019 yılından itibaren haftanın yedi günü ziyarete açıktır.

Yararlanılan Kaynaklar

Yazıcı, N. (2010). İstanbul Müzeleri ve Yakın Çevre Müzeleri, İstanbul: Uranus Yayıncılık; Apaydın, A., Salar F. Ö. (2017). İstanbul’un 100 Müzesi, İstanbul: Kültür A.Ş.; Tekfur Sarayı Çini Müzesi. (2019). Müze Bilgilendirme Panoları ve Broşürleri, İstanbu: Kültür A.Ş.; İBB. Tekfur Sarayı Müzesi, https://www.tekfursarayi.istanbul/tr/tekfur-sarayi-muzesi, (Erişim tarihi: 17.12.2019).