-
2024
Süreyya Plajı ismini 1874-1955 yıllarında yaşamış olan Süreyya İlmen’den almıştır. Dönemin hayırsever insanları arasında yer alan Süreyya İlmen, 1939 yılında Kartal Kaymakamı Bahir Öztrak ve ilçe Belediye Başkanı Kahraman Yiğit’in ricaları üzerine İstanbul’un Maltepe ilçesi sahilinde bulunan sebze ve meyve bahçesi alanının plaj olarak değerlendirilmesine onay verir.
Süreyya Plajı’nın yapımına 20 Haziran 1939 yılında başlanmıştır. Plajın inşasına İkinci Dünya Savaşı sebebi ile bir zaman ara verilmek durumunda kalınır. Savaşın sona ermesi ile 1946 yılında Süreyya Plajı inşaatı tamamlanır. 8 Haziran 1946 yılında Süreyya Plajı açılışı yapılır (Kökbaş 2023). Süreyya Plajı’na ulaşımın sağlanabilmesi adına T.C. Devlet Demir Yolları önceleri geçici bir tren istasyon durağı oluşturup trenleri burada bir dakika durdurarak katkıda bulunmuş, 1966 yılında T.C. Devlet Demir Yolları Süreyya Plajı ismi ile bölgede kalıcı bir istasyon yapılandırmıştır (Koday 2000:267). Plajın ilk kurulduğu dönemde araba ve yaya trafiğini sağalama amacı ile dönemin İstanbul valisi Lütfü Kırdar Süreyya Plajı’ndan Bağdat Caddesi’nin Kadıköy yönünde asfalt yol yaptırtmış, plajın Kadıköy yönünde otobüs, araba ve yaya ulaşımını kolaylaştırmıştır. Süreyya Plajı’na denizden ulaşımı sağlamak amacı ile de Adalar’dan ve Karaköy’den özel motor servisleri konulmuştur (Atılgan 2012)
300 metre uzunluğunda deniz kenarı kumsalı bulunan Süreyya Plajı, seksen adet birinci sınıf, 200 adet ikinci sınıf giyinme kabinleri, büfe, gazino, hizmet alanları, kırk iki odalı otel ve bir adet büyük ev alanı içeren dönemin modern deniz turizmi kompleksleri arasında yer almıştır. Süreyya Plajı’nda yer alan tesisler plaj kullanımı yanında yazlık, eğlence alanı restoran ve deniz sporları amaçları çerçevesinde de kullanılmıştır. Süreyya Plajı’nda orkestra eşliğinde dans etkinlikleri de yapılmıştır (Atılgan 2012).
1946 yılında açılışından itibaren İstanbul şehrinde sosyalleşme, eğlenme, dinlenme, tatil yapma, deniz etkinliklerinden faydalanma gibi pek çok alanda hizmet sunan Süreyya Plajı ve tesisleri 1980’li yılların sonunda başlayan İstanbul Anadolu Yakası Caddebostan-Tuzla sahil yolu deniz dolgusu projesi başlangıcı ile cazibesini yitirir ve 1992 yılında tamamen kapatılır (Yeni Soluk 2022; Toprakkaya 2020).
İstanbul plaj kültüründe önemli yeri olan Süreyya Plajı, plaj kültürü temelinde günümüzde bulunmamaktadır ancak, Süreyya Plajı ismi tren istasyonu durağı olarak saklı tutulmaktadır.
Yararlanılan Kaynaklar
Atılgan, Arif (2012). Süreyya Plajı ve Bakireler Anıtı, 17 Eylül 2012, MİMDAP, https://mimdap.org/2012/09/sureyya-plajy-ve-bakireler-anyty/, (Erişim tarihi: 13.03.2024); Kibar, Esad (2023). Süreyya Plajı ve Bakireler Anıtı, 24 Kasım 2023, Kültür Envanteri, Editör: Boğaç Kökbaş, https://kulturenvanteri.com/tr/yer/sureyya-plaji/#17.1/40.926037/29.123596, (Erişim tarihi: 18.03.2024); Koday, Saliha (2000). Haydarpaşa- Gebze Arasındaki Demiryolu Banliyö Ulaşımı, Türk Coğrafya Dergisi, 35, 261-276. https://www.dergipark.gov.tr/download/article-file/198667. ; Toprakkaya, Kadir (2020). Süreyya Plajı Yılları, Anadolu Yakası’nın Yıldızının Parladığı Yıllardı, 29 Haziran 2020, Kadıköy Life, https://www.kadikoylife.com/sureyya-plaji-yillari-anadolu-yakasinin-yildizinin-parladigi-yillardi/, (Erişim tarihi:17.03.2024); Yeni Soluk (2022). İstanbul Sahillerinde Denize Girilen Günler: Süreyya Plajı ve Bakireler Anıtı, 21 Ağustos 2022, https://yenisoluk.com/istanbul-sahillerinde-denize-girilen-gunler-sureyya-plaji-ve-bakireler-aniti, (Erişim tarihi: 17.03.2024).