Stratejik Pazarlama

Kavram Üretim Yönetimi ve Pazarlama

Pazarlama disiplininde iki temel bölüm bulunmaktadır. Bu bölümler; stratejik pazarlama ve operasyonel pazarlama olarak adlandırılmaktadır. Operasyonel pazarlama bugüne odaklıdır. İşletmenin genel amaçlarına uygun olarak pazarlama karması elemanlarının düzenlenmesi, tüketici taleplerinin yönlendirilmesi çalışmaları operasyonel pazarlamanın görevleri arasındadır. Bugüne odaklı faaliyet yürüten operasyonel pazarlama, müşteri ile sürekli iletişim kurma yolları üzerinde yoğunlaşmaktadır. Startajik pazarlamanın temel görevi ise ihtiyaçları tespit etmek ve bu ihtiyaçlara uygun olarak işletmenin hangi ürün veya ürünleri üreteceğini planlamaktır. Stratejik pazarlama, pazarlama veya diğer departmanların da ötesinde, üst yönetim düzeyinde ele alınması gereken bir faaliyettir. Bugüne odaklı olan operasyonel pazarlamanın aksine stratejik pazarlama geleceğe odaklıdır. İşletmenin uzun dönemli amaçlarına uygun olarak geleceğin ürününü geliştirmek, gelecekte geçerli olacak pazarlama karmasını oluşturmak, ileride kabul görecek iş modellerini kurmak için çalışmaktadır.

Stratejik pazarlama, sürekli değişen pazar şartları içinde, işletmenin geleceğini şekillendirmek amacıyla, işletmenin sahip olduğu yetenek, kaynak ve donanımının analiz edilerek, işletme misyon ve vizyonunun oluşturulması ve amaçlanan pazarlama hedeflerine ulaşılmasını sağlayacak alternatif stratejilerin belirlenmesi, pazarlama programlarının geliştirilmesi, uygulanması ve denetlenmesine ilişkin geniş bir yönetim sürecini ifade etmektedir. Stratejik pazarlamanın amacı, kısa vadeli hedeflerin ötesinde, işletmenin uzun dönem hedeflerinin tutturulması, işletmenin sürdürülebilirliğinin sağlanması ve ortalamanın üzerinde kar elde etmesinin sağlanmasıdır.

Bu bağlamda stratejik pazarlama, mevcut fırsatlardan ziyade yeni fırsatların değerlendirilmesine yoğunlaşmaktadır. Operasyonel pazarlamada istikrarlı bir çevre söz konusuyken stratejik pazarlama daha dinamik bir çevrede karar almak durumuyla karşı karşıyadır. Ayrıca operasyonel pazarlamanın çoğunlukla reaktif davranış yaklaşımının aksine stgratejik pazarlama kararlarında proaktif davranış ön plana çıkmaktadır. Operasyonel pazarlama yaklaşımıyla uygulanacak faaliyetlerde temel sorumluluk işletmenin pazarlama departmanına ait olmakla birlikte stratejik pazarlama kararları işletme departmanlarının organize bir şekilde hareket etmesini gerektiren kararlardır. Operasyonel pazarlama yaklaşımı genellikle bir marka ve ürüne odaklı olarak faaliyet göstermektedir.

Stratejik pazarlamada ise ürün pazarı temel odak noktayı oluşturmaktadır. Bu bağlamda işletmeler uzun dönemli hedeflerine uygun olarak; pazara girme, ürün geliştirme, pazar geliştirme ve ürün çeşitlendirme gibi farklı büyüme stratejilerinden birini tercih edebilmektedirler. Bununla birlikte işletmenin pazarda rakiplerine göre bulunduğu konumu belirleyeceği stratejilere temel oluşturmaktadır. işletmeler pazarda; pazar lideri, meydan okuyucu, izleyici ve köşe tutucu olmak üzere dört temel konumda bulunabilmektedirler. Mevcut konumlarına uygun pazarlama stratejileri belirlemek zorundadırlar. Örneğin köşe tutucu konumundaki küçük bir işletmenin büyük rakiplerle rekabet etmesi söz konusu olamayacağından, rakipleri için cazip olmayan niş pazarlara yönelmesi daha uygun bir strateji olacaktır.

Referanslar

Onurlu, Ö. ve Yazıcı, H. M. (2015). Stratejik Pazarlama Yönetimi Açısından Rekabet Üstünlüğü Sağlayabilecek Kişisel Satış Teknikleri ve Bir Uygulama, Finans Politik&Ekonomik Yorumlar Dergisi, 52(610): 63-75; Yükselen, C. (2017). Pazarlama İlkeler-Yönetim Örnek Olaylar (Ondördüncü baskı). Ankara: Detay Yayıncılık.

Ayrıntılı bilgi için bakınız

Torlak, Ö. ve Altunışık, R. (2009). Pazarlama Stratejileri: Yönetsel Bir Yaklaşım. İstanbul: Beta Basım.