Strabon

Kişi Araştırmacı Seyyah

(MÖ 64 – MS 24)

Ünlü bir araştırmacı, tarihçi, coğrafyacı daha doğrusu bilgili bir gezgin olan Strabon yaklaşık olarak MÖ 64-MS 24 yılları arasında Antik Anadolu coğrafyasında Amaseia olarak bilinen Amasya’da doğdu. Pontus Krallığı döneminde önemli görevler üstlenmiş olan varlıklı bir ailenin çocuğu olan Strabon, Roma’da öğrenimini tamamladıktan sonra Küçük Asya, Mısır, Suriye, Hellas (Günümüz dünyasındaki Yunanistan) toprakları ile Küçük Asya’ya (Anadolu) yerleşmiş toplulukların kurduğu devlet ve medeniyetlerin, MÖ 756 (Arkaik dönem) ile MÖ 146 (Roma İşgali) yılları arasında mevcut olan bölgenin adı), Sardinia (İtalya’nın batısında Korsika’nın güneyinde bulunan, Akdeniz’de Sicilya Adası’ndan sonra ikinci en büyük adanın ismi), Aithiopia (Etiyopya, kavram ilk defa Nil bölgesi ile Sahara Çölü’nün güneyinde bazı bölgeleri kapsayan klasik belgelerde coğrafi bir sözcük olarak ortaya çıkan alan) ve Akdeniz Bölgesi’nin tamamını yakından görme şansını yakaladı ve gezdiği gördüğü yerleri not ederek günümüz dünyasına çok değerli bir eser bıraktı.

Strabon’un eseri 17 ciltlik kitaptan oluşan bir yapıt olmakla birlikte, eserin XII., XIII. ve XIV. kitaplarında Anadolu coğrafyası ile ilgili bilgiler mevcuttu. Strabon sadece bir coğrafyacı değil, aynı zamanda kitaplarında verdikleri bilgilerle bir tarihçi, felsefeci ve arkeolog olduğunu kanıtlar nitelikte araştırmalarını dile getirdi. Ayrıca kitaplarında mitoloji ve tıbbı kaynaklara da yer verdi.

Strabon’un 17 ciltlik kitaptan oluşan eseri Antik Anadolu coğrafyasında batıda Atlas Okyanusu ile doğuda Indus (Pakistan’ın en uzun nehri olan Indus Nehri, Çin’deki Tibet Platosu’ndan başladı ve batıya doğru Hindistan üzerinden seyrederek Pakistan’a ulaşır) Irmağına kadar seyreden dünya coğrafyası ile ilgili derinlemesine bilgiler aktarmaktadır. Strabon yazdığı eserde, dağ, doğa, akarsular, etnik yapı, yerel halkın geçim kaynakları, folkloru, tarihi, kültürü vb. hakkında bilgiler vermektedir.

Strabon Amasya’da doğmuş olması sebebiyle kitabında Amasya hakkında daha fazla bilgiler vermiştir. Kent hakkında övgü dolu sözlerle bahsetmiştir. Örneğin; “Benim kentim, içinden Iris Irmağı’nın (Yeşilırmak) aktığı geniş ve derin bir vadide kurulmuştur. İnsan emeği ve doğa buraya hem kent hem de kale karakterini olağanüstü bir şekilde sağlamıştır”, şeklinde söylemlerde bulunmuştur.

Yararlanılan Kaynaklar

Doğancı, K. ve Altın, R. (2017). Strabon’a Göre Antik Çağ’da Amaseia ve Çevresi. İçinde; II. International Academic Research Congress. Antalya.; Strabon. (2000). Antik Anadolu Coğrafyası (Geographika: XII-XIII-XIV) (Çev.: A. Pekman). İstanbul: Arkeoloji ve Sanat Yayınları; Üreten, H. (2010). Neşredilmiş Yazıtlar Işığında Hellenistik Dönem’de Pergamon Kenti Tanrı ve Kültleri. Ankara: Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayınevi.

Ayrıntılı bilgi için bakınız

Strabon. (2000). Antik Anadolu Coğrafyası (Geographika: XII-XIII-XIV) (Çev