Latince spiritus kelimesinden türeyen Spiritüelizm; nefes, hayatın nefesi anlamlarına gelmektedir. Spiritüelizm, bireyin ilâhi bir ruh ile ilişki aramasının yanı sıra, yaşamı hissetmesi ve yaşamın amacını oluşturan unsurları da içerir. Spiritüel inanç ve değerler çoğu zaman bir din ile bağlantılı olsa da din ile ilişkilendirilemeye de bilir. Yani herhangi bir dini inanca sahip olmayanların da spiritüel boyutları vardır.

Temelinde içsel dünyanın ve benliğin keşfedilmesi amacı ile yapılan seyahatlerin yer aldığı spiritüel turizm ile birey sadece seyahat sürecinde değil, yaşamı boyunca kendisini etkileyecek deneyimler kazanmayı amaçlar. Bu kapsamda spiritüel turizm; din ile ilgili olan ya da olmayan şekilde kendi özünü bulma arayışının bir parçası olarak yapılan seyahat olarak tanımlanabilir.

Spiritüel turizm kapsamında turist türleri üç grupta sınıflandırılmaktadır. Bunlardan ilki spiritüel olmayan turist, spiritüelizm ile ilgili hiçbir şey yapmamaktadır. Spiritüalizmle ilişkili olan turist ise yoga faaliyetlerine katılan sportif spiritüel turist, tatili tıbbi tedavi süreçleri ile bütünleştiren wellness turisti, kutsal yerleri, tapınakları ziyaret eden dini turist tipidir. Üçüncü grup ise saf spiritüel turisttir. Bu grup spiritüalizmi arayan ve kendi özünü bulan turist tipini oluşturur. Örneğin; Hindu tapınaklarında spiritüel ayinlere katılan turist gibi.

Dünyada önemli spiritüel turizm destinasyonları, Nepal ve Hindistan gibi tapınakların yoğun olduğu ülkeler ile Mekke ve Kudüs gibi önemli dini şehirlerdir. Ayrıca pek çok ülkede özellikle 2000’li yıllardan itibaren sayıları artan, meditasyon, yoga, ayurveda gibi uygulamalar sunan farklı spiritüel turizm merkezleri bulunmaktadır.

Türkiye’de spiritüel turizme yönelik örnekler daha çok din ve tasavvuf bağlamında verilebilir. Türbelerin, camilerin ziyaretine yönelik yapılan kültürel turlar ile özellikle Konya’da yapılan Şeb-i Arus törenlerine katılım ve semazen gösterilerini de içine alan paket turlar en önemli örnekleridir. Ayrıca Türkiye, din ile ilgisi olmayan spiritüel turizm faaliyetleri için de potansiyel bir pazardır. Wellness amacı ile kurulan otellere yerli ve yabancı turistin artan talebi ve özellikle Ege ve Akdeniz bölgelerinde son yıllarda sayıları artan meditasyon ve yoga turları spiritüel turizm örnekleridir.