Şikago Sözleşmesi / Chicago Convention

Havayolu İşletmeciliği Ulaştırma İşletmeciliği Havayolu Yolcu Taşımacılğı

Ülkeler arasında havayoluyla uluslararası taşımacılığın düzenlenmesi, denetlenmesi, işbirliğinin teşvik edilmesi ve ülke halkları arasında dostluk köprülerinin kurulması amacıyla 7 Aralık 1944 tarihinde ABD’nin Şikago kentinde imzalandı. İki dünya savaşı arası dönemde geniş bir yolcu ağı kuruldu, ancak bu ağın sivil amaçlara yönelik geliştirilmesinde siyasi ve yöntemsel aksaklıklar yaşanmaya başlandı. Dünya savaşları sebebiyle ortaya çıkan güvensizlik ortamı, ülkeleri birbirleri arasında sivil taşımacılık antlaşmaları yapmaya sevk etmiş olsa da tüm devletler tarafından kabul edilen bir antlaşma ortaya çıkmadı. Bu sebeple ülkeler arasında sivil havacılığın düzenlenmesi önemli bir konu haline geldi. Sözleşme bu bağlamda imzalandı ve Uluslararası Sivil Havacılık Sözleşmesi olarak da bilinmektedir. Sözleşme, uluslararası sivil havacılığın güvenli ve düzenli bir şekilde gelişmesini ve hava taşımacılığı hizmetlerinin eşit bir şekilde sunulmasını amaçlamaktadır. Türkiye, bu sözleşmeye 5. 06. 1945 tarihinde taraf oldu.

İlk yıllarda sözleşmenin devletler tarafından onaylanmasında yaşanan gecikmeler nedeniyle geçici bir danışma organı olarak Geçici Uluslararası Sivil Havacılık Örgütü (PICAO) kuruldu. Sözleşmenin yeterli sayıda onaya ulaşması ile beraber 1947 yılında küresel hava taşımacılığı ağının ve sivil havacılığın getirdiği yoğunlukla beraber uluslararası işbirliğini organize etmeyi, belirli kurallar belirlemeyi ve bunların küresel ölçekte uygulanmasını amaçlayan Uluslararası Sivil Havacılık Örgütü (ICAO), Birleşmiş Milletler’in bir uzmanlık kuruluşu olarak kuruldu. Örgütün merkezi, Kanada’nın Montreal şehrinde bulunmaktadır. Örgütün ilk başkanı, 1945 ve 1957 yılları arasında görev yapan Edward Warner’dir. Başkanlık yapan diğer isimler, Walter Binaghi (1957-1976), Assad Kotaite (1976-2006) ve Roberto Kobeh Gonzales’tir (2006-2013). Örgütün mevcut başkanı, 2014 ve 2017 yıllarında yapılan seçimlerle göreve gelen Olumuyiwa Benard Aliu’dur.

ICAO’nun temel görevleri arasında “Sivil havacılığın uluslararası bağlamda ve küresel ölçekte güvenli ve düzenli gelişimini sağlamak, hava araçlarının barışsever amaçlar için yapılmalarını denetlemek ve teşvik etmek, havayolları, havaalanları ve hava seyrüsefer tesislerinin etkin hâle getirilmesini ve gelişimini sağlamak ve sivil havacılık alanında haksız rekabeti önlemek” sayılabilir.

ICAO’nun yönetim yapısı; Genel Kurul, Konsey, Genel Sekreterlik ve bunların dışında Konsey’e karşı sorumlu olan Hava Seyrüsefer Komitesi, Hava Taşımacılığı Komitesi, Teknik İşbirliği Komitesi, Hava Seyrüsefer Hizmetleri Ortak Destek Komitesi, İdari İşler Komitesi, Mali Komite, Yasadışı Müdahale Komitesi, Edward Warner Komitesi ve Sivil Havacılık Çevre Koruma Komitesi gibi alt birimlerden oluşmaktadır. Bunlara ek olarak, örgütün üye ülkeler arasında koordinasyonu sağlamak amacıyla kurduğu bölgesel ofisler de bulunmaktadır. Bu ofisler, Bangkok, Kahire, Dakar, Lima, Mexico City, Nairobi ve Paris’te yer almaktadır. Genel Kurul, her üç yılda bir toplanmakta ve politika ve bütçe belirlenmesi hususlarında kararlar almakta ve konseye üye seçimi yapmaktadır. Konsey, ICAO’nun merkez-karar yeri olmakla birlikte uçuşa dair güvenlik ve standart kararların alınmasında yetkilidir. Genel sekreterlik ise ICAO’nun yürütme mekanizmasıdır ve genel kurul tarafından alınan kararların uygulanmasından sorumludur.

Referanslar

Bartsch, R. (2018). International Aviation Law: A Practical Guide. Londra ve New York: Routledge; Günel, R.V. (2010). Uluslararası Havacılık Hukuku. İstanbul: Beta Yayınları; Hezarfen Dergi. (2014). ICAO’nun Amaç ve Hedefleri Nelerdir?, https://www.hezarfendergi.com/2014/11/13/icaonun-amac-ve-hedefleri-nelerdir/, (Erişim tarihi: 01. 11. 2019; Pearson, M., Riley, D. (2015). Foundations of Aviation Law. Burlington: Ashgate Publishing.