Seyahat Sancısı (Seyahat Kaşıntısı)
Kavram Sosyoloji Psikoloji
Seyahatin tarihi, özünde insanlığın ve bir parça da dünyanın tarihidir. İlk çağlarda seyahatler insanların yiyecek bulma, çalışma veya zorlu iklim şartlarından kaçma gibi hayatta kalma mücadelelerinden ortaya çıktı. Günümüzde ise yerini kaçış, zevk, dinlenme ve rahatlama, sağlık, macera, prestij; her şeyden uzaklaşma, kendini keşfetme, etkileşim kurma ve heyecan verici yeni deneyimler edinme gibi faktörlere bıraktı.
Günümüz turistlerinin seyahat tercihleri üzerinde, yeni şeyler denemek, aktif olmak, kendi başına hareket etme hissini yaşamak, kendini gerçekleştirmek, bakış açısını genişletmek, yaratıcı olmak ve daha fazla deneyim edinmek gibi unsurlar etkili olmaktadır. Özellikle bireylerin yaşam tarzlarının zaman içindeki değişimi (teknoloji ile iç içe olma, refah seviyesindeki artış, iş yoğunluğu ve stresi gibi nedenlerden dolayı) seyahat kültürlerini ve seyahat alışkanlıklarını da etkilemektedir. Bir dönem benzersiz ve ayrıcalıklı görülen seyahat günümüzde bir alışkanlığa dönüşerek hayatın doğal bir parçası haline gelmiştir.
Bireylerin değişen seyahat alışkanlıklarıyla ilintili bir kavram olan Travel itch İngilizce’den doğrudan çevrildiğinde seyahat kaşıntısı anlamına gelmektedir. Özellikle şiddetli seyahat arzusu duyulduğunda, seyahat edememenin verdiği sıkıntıyı tarif eden kelimenin sancı olduğu göz önüne alınacak olursa bu kavramın Türkçe karşılığı olarak seyahat sancısının daha uygun olduğu söylenebilir. Seyahat sancısı, sürekli seyahat arzusu içinde olan ve bu arzusunu belirli davranışlarla ortaya çıkaran bireyler tarafından, bu duygu durumlarını tanımlamak için kullanılmaktadır. Kendi ifadeleri incelendiğinde bireyler bu sancı ile başa çıkmak için; sürekli rehber kitapları ve seyahat dergileri okumak, hayal kurmak ve bir sonraki seyahatin planını yapmak, geçmiş seyahat deneyimlerini hatırlamak, seyahate ilişkin videolar izlemek, tatil fotoğraflarına bakmak, seyahat blogları okumak, gitmek istedikleri destinasyonların uçak biletlerini ve otel fırsatlarını takip etmek, bütçesine uygun tatil planları oluşturmaya çalışmak gibi davranışlar göstermektedir. Bu sancıdan kurtulmanın en önemli yolu ise harekete geçmek ve seyahate çıkmaktır. Seyahatin gerçekleşmesinden belirli bir süre sonra ise sancı yeniden baş göstermekte ve bireyleri yeniden bu döngünün içine almaktadır.
Farklı hatıralar biriktirmek isteyen, maceracı, kâşif ruhlu, meraklı, seyahat tutkunu (wanderlust), seyahate çıkmaya güdülenmiş (motive olmuş), sürekli seyahat etmeye istekli, yeni yerler görmeye ve öğrenmeye hevesli özellikler gösteren bu bireyler, turizm sektörü için büyük önem teşkil eden hedef kitleler olma özelliği taşımaktadır.
Referanslar
Crompton, J.L., (1979). Motivationsfor Pleasure Vacation, Annals of Tourism Research, 6(4): 408-424; Crompton, J. L. ve McKay, S.L. (1997). Motives of Visitors Attending Festival Events, Annals of Tourism Research, 24(2): 425-439; Krippendorf, J. (1987). Ecological Approach to Tourism Marketing, Tourism Management, 174-176; Löschburg, W. (1998). Seyahatin Kültür Tarihi, (Çev. Jasmin Traub). Ankara: Dost Kitabevi; Toksöz, D., Çapar, G. ve Dönmez, B. (2019). Değişen Seyahat Kültüründe Yeni Bir Kavram: Travel Itch, Journal of Tourism Theory and Research, (5): 134-143; Arslantürk, Y. (2015). Seyahat Kavramı ve Seyahatin Tarihçesi, Keleş, Y. (Editör). Seyahat Acentacılığı ve Tur Operatörlüğü, içinde (ss.15-49), Grafiker Yayınları: Ankara
Ayrıntılı bilgi için bakınız
Toksöz, D., Çapar, G. ve Dönmez, B. (2019). Değişen Seyahat Kültüründe Yeni Bir Kavram: Travel Itch, Journal of Tourism Theory and Research, (5): 134-143.