Sahip olunan hak ve özgürlükler; kamu özgürlükleri, temel hak ve özgürlükler, yurttaşlık hakları gibi farklı terimlerle ifade edilebilir. Bunlar arasında evrensel olarak en kapsamlı olan insan haklarıdır. Bu açıdan bakıldığında, seyahat özgürlüğü bir insan hakkı olmakla birlikte, kişisel temel hak ve özgürlüklerden biridir. Kişilere seyahat özgürlüğünün tanınması iç hukuku ilgilendiren bir konu olarak genellikle her ülkenin kendi belirlediği siyasal sınırları dahilinde yönettiği bir durumdur. Ülkelerin kendi anayasalarında bu kavrama yönelik hükümler bulunduğundan, ülkelerin kendilerine has bir seyahat özgürlüğünden bahsetmek mümkündür.

Kişisel bir hak olarak ele alınan seyahat özgürlüğü kavramının aynı zamanda uluslararası boyutunun olması Birleşmiş Milletler’in kuruluş belgesi niteliğindeki Evrensel İnsan Hakları Bildirisi’ne dayanmaktadır. Bu bildirinin 13. maddesi ayrımcılık yapmaksızın tüm insanlara özgür bir şekilde seyahat etme yani özgürce dolaşma hakkı tanımaktadır. Seyahat özgürlüğüne sahip olmayan ülke ya da insanların turizm faaliyetlerine katılmasından söz etmek mümkün değildir çünkü dolaşım özgürlüğü turizmin gelişmesindeki en temel faktörlerden biridir. Bu nedenle, bildiride bahsedilen bu ilke hem yurtiçi hem de uluslararası boyutta turizme yönelik insan hareketlerinin temel yasal kaynağını teşkil etmektedir.

Sosyo-kültürel, ekonomik ve politik ilişkilerdeki farklılıklar ve bu ilişkilerin giderek yoğunlaşması, turizm sektörünün günümüze kadar göstermiş olduğu gelişme, seyahat özgürlüğünün bazı ölçülerde sınırlarının çizilmesine ve zaman zaman güvenlik tedbirleri gibi sebeplerle kısıtlar getirilmesine sebep olmuştur. Tek ya da çift yönlü uygulanan vizeler, yurtdışı çıkış harçları gibi uygulamalar bu kısıtlardan bazılarıdır. Seyahat özgürlüğünün kişilerce kullanılabilir olması için ülke devletlerinin ulaşım, güvenlik, kara, hava, demir ve denizyolu ile seyahat açısından gerekli alt ve üstyapı sorumluluklarını yerine getirmeleri gerekir.