Köken olarak orijini Fransızca sommelier kelimesinden gelmektedir. Turizm Bakanlığı tarafından hazırlanan Turizm Terimleri Sözlüğü’nde somölye olarak ifade edilmektedir. Türkçe karşılığı ise şarap garsonu olarak bilinmektedir.

Şarap, insanlık tarihinin en eski içkilerinden biridir. Şarap garsonu ise binlerce yıldır süregelen şarap kültürü ile restoranların gelişip yaygınlaşmasının ortak ve doğal bir sonucu olarak ortaya çıktı. Şarap garsonu; restoranlarda müşteriye şarabı doğru yöntem ve uygun sıcaklıkta servis etmesinin yanı sıra müşteriye yemek-şarap ya da peynir-şarap uyumu konusunda da yardımcı olmaktadır. Şarap konusunda çok geniş bilgiye sahip olan şarap garsonu; fermantasyon, apelasyon, filtrasyon ya da maserasyon gibi süreç, kavram ve işlemler konusundaki zengin altyapısı ile müşteriye şarabın özelliklerini eksiksiz bir şekilde ifade etmektedir. Aynı zamanda temel düzeyde önoloji bilgisine sahip olan şarap garsonunun bu geniş şarap bilgileri arasında; şarap üretim yöntemleri, şarabın üretildiği üzümün özellikleri, üretildiği üzümün cinsinin özellikleri, temel bağcılık, şarabın ait olduğu bölge, şarap-peynir ve şarap-yemek uyumu sıralanabilir.

Doğru şarabı doğru bardakta servis etmesi gereken şarap garsonu yalnızca şarap servisinden değil, aynı zamanda şarap mahzeninden de sorumludur. Bu sorumluluğun gereği ve nişanesi olarak şarap garsonu, üniformasına ek olarak boynunda temsili bir şarap kasesi ve mahzen anahtarı taşır. Servis personeli unvan sıralamasında ise garson ile şef garsonun arasında yer alan kaptan pozisyonundadır.

Şarap garsonunun mesleki kişisel özellikleri arasında; ince zevk, düzgün fizik, dikkat ve beceri sıralanabilirken; belli başlı lisan bilgisi, servis teknikleri hakkında üst düzey bilgi, temizlik yöntemleri ile çeşitli araç ve gereçlerin kullanımı hakkında da marifetli olması beklenmektedir.

Temel çalışma prensibi; müşteriden siparişin alınmasının akabinde, doğrudan kendisi mahzenden müşteri tarafından istenilen şarabı çıkarır ve masada müşterinin önünde açar ve tadım yaptırır. Müşteriden alınan onayın ardından şarap servisi başlar.