Kavramın tarihçesi 1980’li yılların sonlarında ortaya çıkan internet üzerinden eşzamanlı mesajlaşma yazılımlarına kadar dayanmaktadır. Sonrasında web 2.0 adı verilen teknolojinin yazı (text) dosyaları dışında görsel ve işitsel verileri de aktarabilmesi ile birlikte eşzamanlı olarak veri akışının sağlanmasıyla mekan sınırlaması olmaksızın katılımcıların bir araya gelebildiği bir platform yarattı.

Literatürde webinar olarak da kullanılan terim, web (ağ) seminar (seminer) kelimelerinin birleşiminden oluşmaktadır. Çoğu zaman video konferans veya web yayıncılığı gibi kavramlarla karıştırılan sanal kongreler, bu ikisinden farklı olarak konuşmacının yalnızca kendisinin izlendiği değil aynı zamanda anlattığı konu hakkında dosya/belge paylaşımı yapabildiği uygulamalardır. Dolayısıyla, sanal kongre kavramında içerik kişiden daha önemlidir. Konuşmacılar ve katılımcılar bulundukları yerde internet bağlantısı üzerinden kendi cihaz ve donanımlarıyla bu sanal kongrelere katılabilmektedirler. Bu etkinliğe katılmak için çoğunlukla kongrenin web sayfası üzerinden yönlendirilen platformlar üzerinden giriş sağlanabildiği gibi çeşitli çevrimiçi içerik paylaşım platformları üzerinden de girilebilmektedir. Kongrenin düzenleyicileri bu çevrimiçi oturumlara katılacak dinleyici ve konuşmacı sayısı, süresi, kaydedilmesi, belge/dosya paylaşımı ve üretilmesi gibi özellikleri çeşitli basit yazılım ve düzenleme programları ile çok kısa süre içinde hazır hâle getirebilmektedirler. Bununla birlikte bilhassa saat farkının olduğu lokasyonlardaki katılımcıların organizasyonu, yazılımların lisans maliyetleri, katılımcıların teknolojiyi kullanma konusundaki olumsuz, çekingen vb davranışları bu kavrama getirilen başlıca eleştiriler olarak vurgulanabilmektedir.

Günümüzde sanal kongreler akademik alanda olduğu kadar çeşitli ulusal ve uluslararası kuruluşlarında zaman, maliyet ve yer sorunlarını azaltmak amacıyla başvurdukları yeni nesil bir fikir/bilgi alışverişi platformudur.