Sağlık Sigortası

Kavram Sigortacılık Sağlık Yönetimi

Gelecekte ortaya çıkabilecek sağlık sorunlarına karşı, toplumun tüm bireylerinin sağlık hizmetlerinden faydalanmasını amaçlayan sosyal güvenlik aracı olarak ifade edilmektedir. Sağlık sigortası; kişilerin öncelikle sağlıklarının korunmasını, sağlık sorunları ile karşılaşmaları durumunda ise yapılacak harcamaların finansmanını sağlayan sigortayı tanımlamaktadır. Sağlık sigortacılığı; zorunlu olarak devlet tarafından veya isteğe bağlı olarak özel sigorta şirketleri tarafından yapılmaktadır. Zorunlu sağlık sigortası; sağlık hizmetleri ile finansmanının birbirinden ayrılmasına, bütün vatandaşlara prim ödeme koşulu getirmesine, sağlık hizmetlerinin sözleşmeli veya kamuya ait sağlık hizmeti sunucularından satın alınmasına, sağlık hizmeti kullanımı ve ilaç giderleri için katkı payı ödenmesine ve sağlık hizmetlerinden yararlanma sırasında sevk sistemine uyulmasına dayanmaktadır. Özel sağlık sigortası ise, gelire bağlı olmayan prim ödemelerinden fonlanmaktadır.

Zorunlu sağlık sigortasının ilk uygulaması 1883 yılında Almanya’da ortaya çıktı. Daha sonra Avusturya’da (1888), Norveç’te (1902), İngiltere’de (1911), İsveç’te (1945) zorunlu sağlık sigorta sistemi oluşturuldu. İkinci Dünya Savaşı’ndan sonra daha geniş kitlelere ulaşan zorunlu sağlık sigortalarıyla birlikte özel sağlık sigortaları da uygulanmaya başlandı. Avrupa ülkelerinde sağlık hizmetlerinin örgütlenmesi devlet kontrolü ve sigortacılık temelinde gerçekleşirken, Amerika Birleşik Devletleri’nde ağırlıklı olarak özel sigorta uygulamaları dikkat çekmektedir.

Türkiye’de zorunlu sağlık sigortası sistemi kurulmasına yönelik ilk çabalar 1945 yılına kadar dayanmaktadır. Ancak bu dönemde sağlık sigortası uygulanması mümkün olmayınca İşçi Sigortalar Kurumu kuruldu. Daha sonra hazırlanan kanun taslağı (1967), Türkiye Büyük Millet Meclisi’ne sevk edildi ama kabul edilmedi (1971). Tekrar Meclis’e sunulan taslak (1974), bu kez de görüşülemedi. 1993 yılında hazırlanan Ulusal Sağlık Politikası dokümanında, 1999’a kadar tüm Türk vatandaşlarını kapsayacak bir zorunlu sağlık sigortası sisteminin kurulması hedeflendi, ancak gerçekleştirilemedi. 1999 yılında da sosyal güvenlik açıkları beklenen ölçüde kapatılamadı. Dolayısıyla 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu, 2006 yılında kabul edilmiş ve 01.10.2008 tarihinde yürürlüğe girdi. Ancak 2012 yılından itibaren zorunlu olarak uygulanmaya başladı. Türkiye’de özel sağlık sigortaları ise 1990’lı yılların ortalarında başladı ve 2000’li yıllardan sonra gelişme gösterdi. Bu kapsamda, özel sağlık sigortası uygulamalarına dair usul ve esaslarının düzenlendiği Özel Sağlık Sigortası Yönetmeliği de 23.10.2013 tarihinde yayımlandı.

Gelişmiş ülkelerde, kamusal harcamaların artmasına bağlı olarak bazı masraflı sağlık hizmetleri, genel sağlık sigortası kapsamından çıkartıldı. Bu durum, hastaların harcamaları karşılamasını zorunlu hâle getirirken, başka bir ülkede daha ucuza tedavi olma eğilimini de arttırdı Bu eğilim, sigorta sisteminin aynı zamanda medikal turizm sektörünün de önemli paydaşlarından biri olduğunu göstermektedir.

Referanslar

Görmüş, A. (2013). Sağlık Sisteminde Dönüşüm ve Sağlık İnsan Gücü Üzerindeki Etkileri. Ankara: Siyasal Kitabevi; Karababa, A. G. (2017). Türkiye’de Sağlık Turizminin Ekonomik Yönü, Türk Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi, 2 (2): 58-69; Özcan, Z. K. ve Aydın, V. (2015). Sağlık Turizmi/Teori ve Politika. Kocaeli: Umuttepe Yayınları; Özel Sağlık Sigortaları Yönetmeliği. (2013). Resmi Gazete. (Tarih: 23. 10. 2013, Sayı: 28800); Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu. (2006). Resmi Gazete. (Tarih: 31. 05. 2006, Sayı: 26200).