Ruhsatname
Kamu Kurumu Kavram Turizm ve Tanıtma Bakanlığı Turizm Bakanlığı Kültür ve Turizm Bakanlığı İş ve Meslek Profesyonel Turist Rehberi Kamu Yönetimi
-
2019
Teknolojik gelişmeler, Sanayi Devrimi, sendikalaşma ve ücretli izin hakkı sonucunda insanlar turizme katılmaya ve gerek yurtiçi gerek ise yurtdışı seyahatlere ilgi göstermeye başladı. Birey ya da grup halinde seyahat eden insanlar gittikleri her yer, alan, bölge, ülke hakkında gerek tarihi gerek kültürel ve dini gerek ise sosyal bilgiye ayrıntılı bir şekilde sahip olamadıkları için özellikle XIX. yüzyıl sonlarında tercüman rehberlere ihtiyaç duydular. Türkiye’de, Osmanlı İmparatorluğu döneminde başlayan 1890 senesinde uygulamaya konulan 190 sayılı Seyyahına Tercümanlık Edenler Hakkında 190 Sayılı Nizamname ile ilk defa rehberlik mesleği bir statüye kavuştu. Cumhuriyetin ilanı ile birlikte yeni kanunlarla meslek icra edilmeye devam edildi. 1618 sayılı Türkiye Seyahat Acentaları Birliği Kanunu'nun içerisinde 10. madde, sonrasında ise 2012 senesinde uygulamaya konulan 6326 sayılı Turist Rehberliği Meslek Kanunu, mesleği ve meslek ilkelerini ortaya koymaktadır.
Her ne kadar Türk Dil Kurumu tarafından yapılan tanımda; “Belli etkinliklerde bulunabilmek, kamu hizmet ve mallarından yararlanabilmek için kişilere, önceden belirlenmiş bazı şartlara uyma kaydıyla idarece verilen izin” olarak tanımlansa da turizm açısından bakıldığında sadece turist rehberlerinin mesleğe kabul ve mesleği icrasını düzenleyen 6326 sayılı Turist Rehberliği Meslek Kanunu’nda yer alan bir kavram olduğu görülmektedir.
Turist rehberi ünvanı ve ruhsatnamesi alabilmek için gerekli olan koşullar aşağıdaki gibi sıralanabilir; Türkiye Cumhuriyeti Devleti vatandaşı olmak, başvuruda bulunulan tarihte 18 yaşını tamamlamlamak, üniversitelerdeki turist rehberliği programlarında önlisans, lisans ya da yüksek lisans diplomasına sahip olmak, ya da dört yıllık bir program bitirdikten sonra açılan sertifika programlarından belge sahibi olmak, bakanlığın kabul ettiği dil sınavlarından yüzde 75 puan oranında başarı sağlamak ve bu durumu belgelemek, birlik tarafından düzenlenen bölgesel ya da ülkesel uygulama turunu tamamlamış olmak ve tur sonrasında yapılan başarı sınavından geçer not almak, devlet güvenliğine karşı işlenen suçlar, Anayasaya ve anayasal düzenin sürdürülmesine karşı işlenen suçlar, milli güvenliğe karşı işlenen suçlar, devlete ait sırların ifşa edilmesi ve devlet aleyhinde casusluk yapmak, rüşvet ile ilintili suçlar, zimmet ile ilgili suçlar, hırsızlık ve dolandırıcılık ile ilgili suçlar, irtikap ve sahtecilik ile ilgili suçlar, ihalede fesat yapma, güveni kötüye kullanma ile ilgili suçlar, hile yaparak iflas açıkladığının mahkeme kararıyla tespiti, edimin ifâsı ile ilgili fesat yapmak, suç kaynaklı malın değerini aklama ile ilgili suçlar veya kaçakçılık ile ilgili suçlar gibi suçlardan; 6326 sayılı kanuna ya da 21.07.1983 tarihli ve 2863 sayılı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu’na muhalefet sebebiyle mahkûmiyet yememiş olmak ve önceden turist rehberliği mesleğinden çıkarılmamış olmak.
Yukarıda belirtilen koşulları yerine getiren kişiler, ilk kez turist rehberi ruhsatnamesi başvurusu yaparken e-devlet sistemini kullanarak başvurularını yapabilmektedir. Başvuru sırasında rehber adaylarının hazırda bulundurması gereken belgeler; Adalet Bakanlığı adli sicil belgesi, başvuran kişinin kimlik bilgileri ve adres bilgisi, Yükseköğretim Kurulu (YÖK) öğrenim durum belgesi, banka dekont bilgileri, geçerli dil puanı ve ruhsatnamenin kapsadığı bölgeleri gösterir belge olarak belirtilmektedir. Bu belgelerle e-devlet sistemine giren turist rehberi adayı başvuruyu yapabilecek ve belgesini gerekli incelemeler yapıldıktan sonra alabilecektir. Ruhsatnamesini alan turist rehberi adrese kayırlı olduğu yerin bağlı bulunduğu il ya da bölgesel turist rehberi odasına başvurusunu yapabilecek ve çalışma kartını alıp mesleği icra edebilecektir.
Referanslar
Çolakoğlu, O. E., Efendi, E. ve Epik F. (2017). Tur Yönetimi ve Turist Rehberliği. Ankara: Detay Yayıncılık; Hacığolu, N. Avcıkurt, C. Kılıç, A. ve Yıldırım H. U. (2018). Turist Rehberliği Üzerine Güncel Araştırmalar. Ankara: Detay Yayıncılık; Turist Rehberliği Meslek Yönetmeliği. (2014). Resmi Gazete. (Tarih: 26. 12. 2014, Sayı: 29217); TUREB. (2017). Ruhsatname, Bölge ve Dil Ekletme Başvurusu Hakkında, http://tureb.org.tr/tr/Notices/Detail/695, (Erişim tarihi: 15.06.2019).
Ayrıntılı bilgi için bakınız
Turist Rehberliği Meslek Yönetmeliği. (2014). Resmi Gazete. (Tarih: 26. 12. 2014, Sayı: 29217).