Rize merkezde Müftü Mahallesi’nin sınırlanındaki Yalı Civarı mevkiinde yer alan müze, XX. yüzyıl Türk mimarisini üzerinde barındıran, mimari ve kültürel açıdan önem arz eden sivil mimarinin bölgedeki örneklerinden biridir. 1920 tarihinde inşasına başlanan ev üç katlı olarak 1921 tarihinde tamamlandı. Taş malzeme ile inşa edilen bodrum kat depo vb. amaçlarla kullanılmış olup, üst katlar yöre mimarisinin genelinde olduğu gibi yaşam alanları olarak kullanıldı. Kuzeyinde geniş bir bahçeye sahiptir.

Ev, Kurtuluş Savaşı’nda gösterdiği çabalar nedeni ile Atatürk’ün yakınlığını kazanan Mataracı Mehmet Efendi’ye aittir. Cumhuriyetin ilanından sonra 1924 yılında Atatürk Sonbahar Gezisi adını taşıyan yurt gezisinde Rize’ye geldiğinde 17. 09. 1924’de bu evde konakladı.

Atatürk’ün 100. doğum yıldönümünde Atatürk Evi Müze’si yapılmak üzere Mataracı Ailesi tarafından Rize İl Özel İdaresi’ne bağışlandı. 27 Aralık 1985 tarihinde müzeye dönüştürüldü ve ziyarete açıldı. Müzenin zemin katında güvenlik görevlileri ve personelin bulunduğu oda, birinci katında toplantı salonu ve Atatürk’e ait bazı eşyaların yanı sıra bölgeden çıkarılan etnoğrafik eserler, ikinci katında Atatürk’ün yatak odası, dönemin milletvekillerinin çalışma odaları, dönemin milletvekillerine ait fotoğraflar ve Rize’nin eski fotoğrafları sergilenmektedir.

Günümüzdeki sahibi il tüzel kişiliği olmakla birlikte onarım ve bakımından Kültür ve Turizm Bakanlığı sorumludur. 2004 ve 2008 yıllarında Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından restore edildi.