Rekreasyonel Medya
Kavram Rekreasyon İletişim Bilimleri
-
2019
Günümüzde gerçekleştirilen boş zaman deneyimlerini medyaya atıf yapmadan açıklamak oldukça zordur. Bunun tek nedeni medyanın toplumdaki en önemli kurum olması değildir. Bunun yanı sıra medya, günümüzde en önemli rekreasyon sağlayıcılarından biridir. Medyanın çağdaş eğlencenin merkezinde olduğu ifade edilmektedir. Seyahat broşürlerini okumaktan, film izlemeye kadar, medya hem eğlenmeyi kolaylaştırmakta, hem de büyük eğlence kaynaklarının yaratılmasına olanak sağlamaktadır.
Medya ve toplum birbirleriyle yakından ilgilidir. Medyanın toplum üzerindeki etkileri son zamanlarda daha fazla ortaya çıkmakta ve araştırmacıların ilgisini çekmektedir. Medya toplumun nasıl geliştiği ve toplumun nelerden oluştuğu hakkında bilgiler vermektedir. Bugün insanlar internet vasıtasıyla mevcut olan her bilgiden sadece bir tık uzaktadır. Toplumumuzu bilgilendirmeye, eğitmeye ve eğlendirmeye yardımcı olan çeşitli medya türleri vardır. Medya; gazeteler, kitaplar, dergiler gibi basılı biçimde olabilmektedir. Fakat en çok kullanılan medya aracı elektronik kitle iletişim araçlarıdır. Radyo ve TV yardımı ile dinleyiciler ve izleyiciler sadece güncellenmekle kalmamakta, aynı zamanda güncel olayların anlaşılması da sağlanmaktadır. Sosyal medya bugünlerde en popüler ve en erişilebilir iletişim ortamlarından biri haline geldi. Sosyal medya, farklı coğrafi bölgelerden farklı insanların, duygularını, fikirlerini, bilgilerini ve daha fazlasını paylaşabilecekleri bir platform halini aldı.
Facebook, WhatsApp, Instagram, Twitter, LinkedIn, Google+ ve diğerleri gibi sosyal paylaşım siteleri aynı platformda fikirleri, görüşleri ve düşünceleri paylaşmak için insanlara kolaylıklar sağlamaktadır. Bilim ve teknolojinin gelişimi ile dünya giderek birbirine yaklaşmaktadır. Günümüzde, her sosyal medya kullanıcısı kendi başına bir bilgi kaynağı haline geldi.
İnsanlar ifadeler listesinden, duygularını gösterebilir ve hatta buna göre yorum yapabilir. Sosyal medyanın arkadaş etiketleme, konum paylaşma, fotoğraf ve video yükleme, mesajlaşma, görüntülü arama, arkadaş arama vb. özellikleri hayatımızı daha ilgi çekici hâle getirdi. Bu yeni akıma yeni medya adı verilmektedir.
Yeni medya, geleneksel medyadan farklı olarak, dijital kodlama sistemine temellenen, iletişim sürecinin aktörleri arasında eş zamanlı ve çok yoğun kapasitede, yüksek hızda karşılıklı ve çok katmanlı etkileşimin gerçekleştiği multimedya biçimselliğine sahip iletişim araçları olarak ifade edilmektedir. İnternet aracılığıyla gerçekleştirilebilecek eylemlerin sayısı arttıkça günümüz insanı boş zamanlarının büyük bir kısmını bu mecra üzerinden değerlendirme eğilimi göstermektedir. İnternetin bireylerin iş zamanı, uyku zamanı ve çevrimdışı boş zamanını (sanal olmayan) işgal ettiği görüşü giderek yaygınlaşmaktadır. Özellikle kentli nüfusun yaygın olduğu bölgelerde yaşam mücadelesinin yarattığı gerilim, insanları hayatın içinde var olduklarını ve tatminkar hissetmelerini sağlayacak yeni uyaranlar arayışına itmektedir. Bu bağlamda video oyunları, sağladığı anlık heyecan ve içerdiği belirsizlikler sayesinde günümüz insanının ihtiyaç duyduğu adrenalin salınımını kolaylaştırabilmektedir.
Günümüz insanı, içinde bulunduğu meşguliyetlerinin girdabında maruz kaldığı yalnızlık duygusunu belki de çocukluk yıllarındaki başkalarının beğenisini ve dikkatini kazanma gayretine benzer amaçla çeşitli sosyal medya araçlarından anlık paylaşımlar ve videolar paylaşarak gidermeye çalışmaktadır. Günümüzde ilgi çekmek bir meta haline geldi. Sosyal medya ise rekreasyonel bir medya aracı olarak bu ilgi çekme amacının bir aracı haline dönüştü. Bu ilgi çekme güdüsü mikro şöhret kavramı ile açıklanabilmektedir. Buna göre seyirci bir hayran kitlesi olarak algılanmaktadır. Bu mecrada popüler olabilmek için ise süregelen bir hayran yönetimine sahip olmak elzemdir.
Rekreasyonel medya aracı olarak internet, çoklu tüketimin bir mekânıdır. Gündelik yaşamda yapılabilecek birçok etkinliğin internet üzerinden aynı zaman diliminde yapılabilmesi imkânı, günümüz insanı için interneti tercih edilebilir kılan sebeplerin başında gelmektedir. Rekreasyonel medya kullanımı ile birlikte kontrol ve gözetim, hayatın sıradan unsurları haline geldi. Rekreasyonel medya perpektifinden insanların kontrol etmekten ve gözetilmekten haz duyduğu anlaşılmaktadır. Kısacası izlemek, beğenilmek, takip edilmek gibi çevrimiçi rekreasyonel medya kullanımının yaşamımıza soktuğu yeni kavramlar, haz için birer araç haline geldi.
Referanslar
Jenkins, J.M. ve Pigram, J. J. (2005). Encyclopedia of Leisure and Outdoor Recreation (İkinci baskı). Londra: Routledge; Kart, E. (2014). Boş Zamanın Çoklu Tüketim Mekanı Olarak İnternet ve Yeni Yaşam Tarzlarının İnşası, Global Media Journal: TR Edition, 5 (9): 180-218; Nity, P. ve Gauravi, S. (2017). Role and Impact of Media on Society: A Sociological Approach with Respect to Demonetisation, International Journal of Research in Humanities, Arts and Literature, 5 (10): 127-136.
Ayrıntılı bilgi için bakınız
Çizmeci, E. (2015). Yeni Medya ve Serbest Zaman. İçinde; F. Aydoğan (Editör), İletişim Çalışmaları (ss. 81-99). İstanbul: Derin Yayınları.