Üçüncü nesil avukat Thomas Ramsay ve eşi Jane Mitchell’in en küçük oğlu olarak 15. 03. 1851’de İskoçya’nın Glasgow kentinde doğdu. Ramsay altı yaşındayken babası ölünce şehirden kırsal bir bölge olan Alloa yakınlarındaki aile evlerine taşınmak durumunda kaldılar. Ağabeyi ile annesinin amcası Andrew Mitchell’in yardımı, iyi bir eğitim alacağı Aberdeen Üniversitesinde okumasını sağladı. Ramsay daha sonrasında Aberdeen Üniversitesinde büyük bir ün kazandı ve Humanity profesörü oldu. Oxford’daki St. John’s College’a burs kazandı ve burada klasik yönetimler (1874) ve literae humaniores alanlarında (1876) eğitim aldı. Ayrıca Göttingen’de bilgin Theodor Benfey’den Sanskritçe öğrendi. Aldığı eğitimin üzerine, 1879 yılında Oxford’daki Exeter College tarafından verilen bir seyahat ve araştırma bursunu kazanan Ramsay, 1880 yılının içerisinde İzmir’e geldi. Anadolu’da Erken Bizans arkeolojisi üzerine araştırma yapan Ramsay, 1914 yılına kadar aralıklarla Osmanlı Devleti'nin sınırları içerisinde kaldı. İskoç asıllı William Ramsay, Oxford’da ilk Klasik Sanat ve Arkeoloji profesörü (1885-86) ve daha sonra Aberdeen’de (1886-1911) Humanity profesörü olarak değerli çalışmalar yaptı. İncil’in yorumu ve Hıristiyanlığın ilk zamanlarına ilişkin önemli eserler yazan İskoç asıllı William Ramsay, arkeolog ve Yeni Ahit uzmanı olarak ünlendi. New York, Bordeaux, Cambridge, Edinburg gibi üniversitelerden arkeoloji ve tarih alanlarında fahri doktora ile onurlandırılan Ramsay, 1893 yılında Papa XIII. Leo Altın Madalyası’na, 1906 yılında da Kraliyet Coğrafya Cemiyetinin Viktorya Madalyası’na layık görüldü.

1880-90 ve 1900-14 yıllarında Anadolu’da Antik çağlarla ilgili kapsamlı araştırmalar yapan William Ramsay’ın St. Paul’ün misyonerlik yolculuklarını gerçekleştirdiği bölgeler ile Eski Roma İmparatorluğu’nda Hıristiyanlık konularında bir otorite hâline geldi. Bu konularda çok sayıda kitap kaleme aldı: St. Paul The Traveller and The Roman Citizen (Gezgin St. Paul ve Roma Halkı) adlı eseri, Hıristiyanlığın doğuşu ve Roma İmparatorluğundaki durumu, On İki Havarinin faaliyetleri ve St. Paul’un misyonerliği ile ilgilidir. Aberdeen Üniversitesi’nin yedi mezunu ile W. M. Ramsay’ın incelemelerinden oluşan Studies in the History and Art of the Eastern Roman Provinces (Doğu Roma Eyaletlerinin Sanat ve Tarihi Üzerine Araştırmalar) adlı kitabının editörlüğünü de Ramsay yaptı. The Cities and Bishoprics of Phrygia (Firigya Şehirleri ve Piskoposlukları), adlı eserinde eski çağlardan Türk fethine kadar Firigya’nın yerel tarihini iki cilt olarak inceledi ve bu coğrafyadaki bazı şehirlerin XIX. yüzyıldaki durumunu anlattı. Ramsay, Gertrude Bell ile birlikte yazdığı The Thousand and One Churches’de (Bin Bir Kilise), Bin Bir Kilisenin yer aldığı Karadağ’daki Maden Şehir’in, buradaki kiliselerin ve diğer yapıların arkeolojik ve tarihi özelliklerini, yöre halkını vb. ele aldı. The Letters to The Seven Churches of Asia and Their Place in The Plan of Apocalypse (Asya’daki Yedi Kiliseye Mektuplar ve Apocalypse Planındaki Yerleri); Smyrna, Laodicea, Philadelphia, Sardis, Thyatira, Pergamum, Ephesus şehirlerinin antik çağlardaki coğrafi özellikleri, stratejik konumları vb. ile yazarın XIX. yüzyıldaki bazı gözlemlerini kapsadı. Asianic Elements in Greek Civilisation’ın (Grek Medeniyeti’nde Asyalı Özellikler) girişinde Anadolu kelimesi ve onu kullandığı coğrafya hakkında bilgi verdi. The Cities of St. Paul: Their Influence on His Life and Thought, The Cities of Eastern Asia Minor (Aziz Pavlus’un Şehirleri: Bu Şehirlerin Pavlus’un Hayatı ve Düşüncesine Etkisi, Doğu Anadolu Şehirleri). Bu kitabının bir bölümü 2000 yılında Levent Zoroğlu tarafından Tarsus: Aziz Pavlus’un Kenti başlığı altında Türkçeye çevrilerek TTK yayınlarınca kitap olarak basıldı.

William Ramsay’ın yukarıda bahsedilen kitapları ve çok sayıdaki makalesi dışında günümüz Türk toplumunu ilgilendiren üç kitabı daha vardır. 1880-90 ve 1900-14 yıllarında Anadolu’da Antik çağlarla ilgili kapsamlı araştırmalar yapan William Ramsay’ın amacı yazılı taşlar, rölyefler ve kitâbeler bulmaktı. Bu kapsamda Anadolu’nun birçok şehir, kasaba ve köyünü gezerken yerli halkı yakından tanıma imkânını buldu. Anadolu köylüsünün sefil ve perişan durumu, cehaleti, kadınların toplumdaki yeri, Ramsay’ı oldukça derinden etkiledi. Şehirlerin, kasabaların ve köylerin sosyal tarih açısından önemli olan yönlerini gözlemleyen Ramsay, salt arkeoloji gibi görünen eserlerinde, idare mekanizmasına, devlet görevlilerinin halkla ilişkilerine, sosyo-ekonomik ve siyasal problemlere ve köylülerin yaşamına da değindi. Eserlerinde Anadolu’daki Müslüman ve Müslüman olmayan toplumlar hakkında bilgilere de yer verdi. Özellikle Impressions of Turkey During Twelve Year’s Wanderings (On İki Yıllık Geziler Sırasındaki Türkiye İzlenimleri) adlı eseri, Türkiye’de geçirdiği zamanlara ait gözlem ve incelemelerinden oluşmaktadır. Anadolu’daki gözlemlerini birçok batılı gezgine nazaran daha objektif bir gözle aktaran Ramsay’ın verdiği bilgiler, yüzyıl dönemecindeki Anadolu’yu anlamak açısından oldukça değerlidir.

William Ramsay’ın The Historical Geography of Asia Minor, Londra, 1890 adlı kitabı Anadolu’nun Tarihi Coğrafyası başlığıyla Mihri Pektaş tarafından Türkçeye çevrildi ve Millî Eğitim Bakanlığı tarafından 1960’da Ankara’da yayımlandı. William Ramsay’ın 1909 yılında modern Türk tarihinde önemli bir kırılmayı ifade eden 31 Mart Vak’ası sırasında İstanbul’da gördüklerini anlattığı The Revolution in Constantinople and Turkey: A diary başlıklı günlüğü Gökçenur Şehirli Kürcüoğlu tarafından İsyan Günlerinde İstanbul başlığıyla Türkçeye çevrildi ve 2019 yılında Timaş Yayınlarınca basıldı.