Pandemi Turizmi
Kavram Üretim Yönetimi ve Pazarlama Sağlık Yönetimi
-
2020
Genel olarak, krizler ve afetler iyi araştırılmış olgulardır. Krizin anlamını bir sistemi bir bütün olarak fiziksel olarak etkileyen ve temel varsayımlarını, öznel benlik duygusunu, varoluşsal özünü tehdit eden bozulma olarak tanımlamak mümkündür. Pandemi, bir hastalığın küresel salgınına verilen isimdir. Tarihte, en sonuncusu Dünya Sağlık Örgütü tarafından 12. 03. 2020 tarihinde ilan edilen COVID-19 salgını olmak üzere birçok örnek yer almaktadır. Pandemiler genellikle ilk başta salgın olarak sınıflandırılır ve bu durum bir hastalığın belirli bir bölge veya bölgelere hızla yayılmasını ifade eder. Tarihteki en ölümcül salgınların başında 1918 yılında meydana gelen İspanyol gribi gelir. Virüs dünya nüfusunun tahmini üçte birini enfekte etti ve milyonlarca kişinin ölüme neden oldu. Virüs İspanya’da ortaya çıkmadı, ancak salgını ilk bildiren ülke olduğu için İspanyol gribi adı verildi. Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezlerine göre, 1957-1958 Asya gribi salgını, Doğu Asya’da ortaya çıkan yeni bir influenza A virüsü (H2N2) türü tarafından tetiklendi. 1968 Hong Kong grip salgını, Güneydoğu Asya’da ortaya çıkan yeni bir H3N2 virüsünden kaynaklandı. 2009-2010 yıllarında H1N1 domuz gribi salgını, İspanyol gribine neden olan aynı virüsün yeni bir türü olan H1N1 virüsünden kaynaklanarak ortaya çıktı. 2014 yılında Brezilya’da başlayan ve Karayipler ile Latin Amerika’yı aşan Zika virüsü salgını ve 2014-2016 yılları arasında Batı Afrika’daki Ebola salgını gibi çeşitli salgınlar yıllar içerisinde meydana gelerek insan sağlığını küresel ölçüde etkiledi.
Çin’in Wuhan kentinde tespit edilen ve nedeni bilinmeyen bir zatürre, ilk olarak 31 Aralık 2019’da Çin’deki Dünya Sağlık Örgütü Ülke Ofisine bildirildi. Ocak 2020’nin başlarında, yeni bir koronavirüs (COVID-19) tarafından meydana gelen enfeksiyonları olan 41 hasta Çin’deki hastanelere kabul edildi. Virüs ülkenin Wuhan bölgesinde hızla yayılmasına rağmen, başlangıçta dünyanın diğer bölgelerindeki ülkeler tarafından büyük ölçüde göz ardı edildi. O zamana kadar, küresel hava taşımacılığı virüsü tüm kıtalara taşıdı ve Mart ortasına kadar 146 ülkede enfeksiyon görüldü. Enfeksiyon oranı toplumdan bulaşma yoluyla hızlandı ve 15. 04. 2020’ye kadar doğrulanmış vakalar doğrultusunda 200’den fazla ülkede iki milyona (125 binden fazla hastanın ölümüyle sonuçlandı) yaklaştı. Uluslararası, bölgesel ve yerel seyahat kısıtlamaları, turizm sistemleri, yani uluslararası seyahat, iç turizm, günübirlik ziyaretler ve hava taşımacılığı, gemi yolculukları, toplu taşıma, konaklama, kafeler ve restoranlar, kongreler, festivaller, toplantılar gibi çeşitli endüstriler ve işletmeler dahil olmak üzere ulusal ekonomileri etkiledi. Krizin bir sonucu olarak uluslararası hava yolculuğunun hızla yavaşlaması ve birçok ülkenin seyahat yasakları koyması, sınırlarını kapatması veya karantina dönemleri getirmesiyle birlikte, uluslararası ve iç turizm haftalar içinde ani bir düşüş gösterdi. Yolcuları evlerine geri döndürmek için ülkeler çeşitli çabalar gösterdi. Kuşkusuz koronavirüs (Covid-19) salgını XXI. yüzyılın en etkili olaylarından biridir ve turizm endüstrisi üzerinde muazzam etkilere sahiptir. Turizm sektörü COVID-19 tarafından oldukça harap bir duruma düştü. Elde edilen verilere göre 120 milyon işin risk altında olduğu ve ekonomik hasarın bir trilyon ABD Doları aşması muhtemel olduğu tahmin edilmektedir.
Bütün bu bilgiler doğrultusunda insanların salgınların ortaya çıktığı yerleri, bölgeleri ya da destinasyonları görme isteği de arttı. Nitekim özellikle Covid-19 salgınının ortaya çıktığı yer olan Wuhan’da vaka sayılarının 0’a inmesiyle yeni bir destinasyon olabileceği görüşleri de ortaya çıktı. Özellikle Çinli turistler açısından Pekin’i geçerek ziyaret listesinde önemli bir sıralamada yer aldı. Wuhan, salgından sonra internet kullanıcılarının ziyaret etmek istediği en önemli şehir haline geldi. Özellikle bu kentin popüler bir hüzün turizmi kenti olacağı belirtilmektedir. Bu bağlamda turistlerin pandemi olarak isim verilen ve dünyayı etkileyen salgınların çıkış yerlerini görme isteği bir turizm çeşidi olarak karşımıza çıkmaktadır. Pandemi turizmi adı verilen bu turizm türü; pandemilerin ortaya çıktığı ya da pandemi nedeniyle büyük kayıpların gerçekleştiği yerlere yapılan ziyaret olarak tanımlanabilmektedir. İçerdiği konu itibariyle özel ilgi turizm çeşitlerinden biri olarak sayılabilmektedir. Yakın zamanda ortaya çıkan Coronavirüs salgınından sonra Wuhan, Çin’deki mutlaka ziyaret edilmesi gereken şehirler listelerinin zirvesine tırmanmış olup Çernobil, Pearl Harbor vb. gibi destinasyonlar arasında yerini aldı.
Referanslar
CNN Travel (2020). https://edition.cnn.com/travel/article/wuhan-travel-destination-survey/index.html, (Erişim tarihi: 21.10.2020); Gössling, S., Scott, D. ve Hall, C. M. (2020). Pandemics, Tourism and Global Change: A Rapid Assessment of COVID-19, Journal of Sustainable Tourism: 1–20; Hickok, K. (2020). What is a Pandemic? https://www.livescience.com/pandemic.html, (Erişim tarihi: 21.10.2020); Pennington-Gray, L. (2018). Reflections to Move Forward: Where Destination Crisis Management Research Needs to go, Tourism Manag. Perspect, 25: 136–139; Zencer, S. ve Kock, F. (2020). The Coronavirus Pandemic – A Critical Discussion of a Tourism Research Agenda, Tourism Management, 8f1 1-4.