Özdere

Yerleşim Merkezi / Destinasyon Deniz Destinasyonu

Sınırları içerisinde bulunduğu Menderes ilçesinin yaklaşık 30 kilometre güneyinde, bağlı olduğu İzmir ilinin 65 kilometre güneyinde, bölgedeki en ünlü tatil beldelerinden biri olan Kuşadası’nın ise 40 kilometre kuzeybatısında yer alan bir kıyı yerleşimidir. 30 kilometre açığında Yunanistan’a bağlı Sisam Adası bulunan Özdere’nin kuzeyi ve doğusu yüksek dağlar ve ormanlarla, güneyi ve batısı ise Ege Denizi ile çevrilidir. Turizm, tarımla birlikte bölgenin en önemli geçim kaynaklarındandır. Belde hem yerli hem yabancı turistlerin tercih ettiği bir destinasyon olmakla beraber, kış aylarında 15 bin olan belde nüfusu yaz aylarında turistlerin etkisiyle bu sayı 100 bine kadar çıkmaktadır. Yüzölçümü 85 kilometrekare olan Özdere’nin en yüksek noktası 100 metredir.

Tarihi MÖ 5000 yılına dayanan Özdere beldesi, tarih boyunca birçok uygarlığa ev sahipliği yaptı. Hititler döneminde Kasura, İyonyalı yerleşimcilerce Dios Hieron adıyla anılan belde Osmanlı İmparatorluğu döneminde sırasıyla Kesri ve daha sonra Kesre adını aldı. Belde, 1960’lı yıllardan itibaren Özdere adıyla anılmaya başlandı. Bölgede turizmin gelişmeye başlaması da aynı döneme rastlamaktadır. 1968 yılında beldedeki ilk otelin hizmete girmesiyle birlikte turizmle tanışan Özdere, 1988 yılında dönemin Bakanlar Kurulu’nun kararıyla birinci sınıf turizm bölgesi ilan edildi. 1990 ve 2000’li yıllar arasında gitgide artan yerli ve yabancı turist sayısı ve buna bağlı ikincil konutların da gitgide artmasıyla, turizm Özdere için oldukça önemli bir sektör haline geldi. Beldedeki turizm tesislerinin sayısının artmasıyla beraber konaklama seçenekleri de arttı. Özdere’nin turistik amaçlı yatak sayısı 9.000’den fazladır. Kuşadası – Seferihisar Karayolunun 2018 yılında tamamlanmasıyla birlikte Özdere’ye ulaşım daha da kolaylaştı, böylelikle beldenin turizm potansiyeli de arttı.

Özdere’ye ulaşım en kolay karayolu ile sağlanabilir. Beldede havaalanı ve tren garı bulunmamaktadır. En yakın havaalanı, 45 kilometre mesafedeki Adnan Menderes Havalimanı’dır. İzmir içinden ulaşım için, şehrin farklı noktalarından Özdere’ye sefer yapan minibüsler bulunmaktadır. Bunun yanı sıra Özdere’nin içinden geçen Seferihisar – Kuşadası Karayolu ile de ulaşım sağlanabilir. Bölgeye denizyoluyla ulaşım seçeneği bulunmamaktadır.

Turistik ögelerinin çeşitliliği incelendiğinde, Özdere’nin yerli ve yabancı turistlere birçok seçenek sunabildiği görülmektedir. 40 kilometrelik sahil şeridi göz önüne alındığında, deniz-kum-güneş beldenin en önemli turizm ürünlerinden biri olarak kabul edilmektedir. Çukuraltı Koyu, Ahmetbeyli Koyu, Zindancık Koyu, Koru Koyu, Kuyubükü Plajları bölgedeki deniz-kum-güneş merkezlerini oluşturur. Ayrıca Kalemlik Milli Kampı, ziyaretçilere kamp yapma imkânı sağlamaktadır. Bunların yanı sıra beldede gerçekleştirilen Özdere Uluslararası Mandalina Çiçeği Sanat Festivali, özellikle yaz aylarında düzenlenen konserler ve müzik festivalleri bölgenin kayda değer turizm etkinliklerindendir. Bölgedeki otellerin salon kapasiteleri, Özdere’yi kongre turizmi için de cazip bir merkez haline getirmektedir. 300 kişiye kadar varan salon kapasitelerine sahip otellerin bulunması, Özdere’de kongre turizminin gelişmesi için önemli bir fırsat sunmaktadır.

Özdere, çevresindeki antik kentler göz önüne alındığında, tarih ve kültür turizminde faydalanılabilecek ürünleri de bünyesinde barındırmaktadır. Özdere’den yaklaşık 25 kilometre mesafede bulunan Colophon antik kenti, antik çağda 12 İyon Kenti adıyla anılan kentler arasında önemli bir yere sahiptir. MÖ 1000’li yıllarda kurulan şehir Ksenophanes, Mimnermos, Apelles gibi ünlü şair ve düşünürlerin de yaşadığı bir kenttir. Günümüzde antik kentin kalıntıları hala ziyaret edilmektedir. Özdere’nin merkezine 15 kilometre mesafede bulunan, yöre halkı tarafından Kale adıyla anılan Notion antik kenti ise, düşman gördükleri Colophon’un güç kaybetmesiyle bölgede önemini arttırdı. Helenistik dönemde ilk yerleşimleri gören kent, Roma döneminde ise kültürel bir değişime uğradı. Günümüzde kapıları, sur duvarları, tiyatrosu ve Athena Tapınağı hala ayakta durmaktadır. Antik Yunan döneminin önemli kehanet merkezlerinden biri olan Claros antik kenti ise Özdereye yaklaşık 15 kilometre mesafede bulunmaktadır. MÖ 1000’li yıllarda kurulduğu düşünülen antik kentin içerisinde Artemis ve Apollo tapınakları bulunmaktadır. Ayrıca dört Apollo heykeli de kazılarak gün yüzüne çıkarıldı. Ayrıca antik şairlerin eserlerinde sıkça söz ettiği Hekatomb'un dünyada gün yüzüne çıkarıldığı tek antik kenttir. Claros, Helenistik dönemde Yunan inançları için önemli bir dini merkez rolünü üstlenmesine rağmen, MS IV. yüzyılda Hristiyanlığın yayılmasıyla beraber önemini kaybetti.

Yararlanılan Kaynaklar

Fox, R. L. (2008). Travelling Heroes: Greeks and Their Myths in the Epic Age of Homer. Londra: Allen Lane; İzmir Kalkınma Ajansı. (2013). İzmir Turizm Mevcut Durum Raporu. İzmir: İZKA, https://silo.tips/download/zmr-turzm-mevcut-durum-raporu, (Erişim tarihi: 24. 12. 2020); Menderes Belediyesi. (2017). Özdere, Menderes Belediyesi Websitesi: https://www.menderes.bel.tr/icerik/481/ozdere, (Erişim tarihi: 24. 12. 2020).