Ovacık

Yerleşim Merkezi İlçe Yerleşimi

Tarihçe: Doğu Anadolu Bölgesinde yer alan Tunceli ilinin kuzey kısmında dağılım gösteren Ovacık, 1538 kilometrekarelik alanı ile ilin en büyük ilçesi olma özelliğini taşımaktadır. İlçenin ismi bölgenin sahip olduğu eşsiz manzaralar sunan Munzur Dağları arasında yer alan ovadan gelmektedir. 1908 yılında kurulan Yeşilyazı (Zeranik) bucağı merkez olarak belirlenmiştir. Bu bucak Tunceli ilinin 1936 yılında kuruluşuyla ile bağlanmıştır Yeşilyazı’daki ilçe teşkilatı 1937 yılında kaldırılarak ilçenin merkezi olan Pulur Köyü’ne taşınmıştır ve bu bölgeye de Ovacık ilçesi inşa edilmiştir. Bu bölgede ilk yerleşimin ne zaman gerçekleştiğine dair net bir bilgi bulunmamaktadır.

Coğrafi özellikleri: İlçenin Tunceli şehir merkezine uzaklığı 65 kilometredir ve coğrafi açıdan kuzeyinde Erzincan, doğusunda Pülümür ilçesi ve merkez ilçe, güneyinde Hozat batısında ise Çemişgezek ilçesi yer almaktadır. 1300 metre deniz yüksekliği ve Ziyaret Tepesi ismini taşıyan 3071 metrelik en yüksek noktası ile ilçe bölgenin en önemli akarsuyu olan Munzur Çayı’na da ev sahipliği yapmaktadır. İklim özellikleri açısından ise ilçede kış mevsiminde soğuk ve kar yağışlı bir hava hakim iken; yaz mevsiminin ise serin geçtiği bilinmektedir. 2023 yılı nüfus sayımına göre ilçede ikamet eden kişi sayısı 7173 olarak ifade edilmiştir.

Geçim kaynakları: İlçenin temel geçim kaynakları birincil derecede tarım ve hayvancılıktır. Yaz aylarında faaliyet gösteren arıcılık faaliyetleri son on yılda ilerleme kaydetmiştir. Tarım açısından ise; ilin en geniş ve önemli tarım alanı olan Ovacık Düzlüğü yer almaktadır. Buğday ve fasulye gibi ürünler bölgenin temel tarım ürünleri olma özelliğini taşırken kış mevsiminin çetin şartları tarım mevsimini üç aylık bir süreyle kısıtlı kılmaktadır.   

Turizm: Bu birincil geçim kaynaklarına rağmen özellikle Munzur Çayı’nın da çıkış noktası olan Munzur Gözelerinin bu ilçede bulunması bölgeye çekicilik katmakta ve turizm açısından da bir cazibe merkezi olma noktasında katkı sağlamaktadır. Tarihi ve kutsal bir öneme sahip bu gözeler ilçenin yirmi kilometre batısındadır. Özellikle ilkbahar ayları gözeleri ziyaret etmek için uygun bir zaman olarak ifade edilmektedir. Sadece Munzur Suyu'nda yaşayan ‘Kırmızı Benekli Alabalık’ da dünya çapında bilinirliğe sahip türlerdendir. Munzur Gözelerine ek olarak bölgede yer alan Munzur Vadisi Milli Parkı, Mercan Vadisi ve Mercan Suyu ilçenin doğal mirasını ve gelişmekte olan turizm potansiyelini yansıtmaktadır.

Ulaşım: İlçeye ulaşım Tunceli’den başlayıp Munzur Vadisi’nde uzanarak devam edip Munzur Gözelerine kadar uzanan yol üzerinden sağlanmaktadır. Oldukça virajlı olan bu yola alternatif olarak da Hozat ilçesi üzerinden ulaşım sağlamak mümkündür. Asfalt çalışması tamamlanmış olan bu yol ile Ovacık ile birlikte Hozat üzerinden Pertek ve Elazığ’a da ulaşılmaktadır. İstanbul’dan ulaşım sağlamak isteyenler için ise aktif faaliyet gösteren yerel otobüs firmaları yer almaktadır. Havayolu ulaşımı tercih edilirse ise Erzincan Havalimanına iniş yaptıktan sonra karayolu üzerinden ilçeye erişim sağlanabilir.

Gastronomi: Gastronomik açıdan zenginliklerine değinilecek olursa; Gulik, Kenger, Tar ve Biçkaşir, tereyağıyla pişirilen ve yöresel malzemelerle tatlandırılan ot yemekleridir. Gulik, kıymalı domates sosu ile, Kenger yumurta ile, Tar yoğurtla ve Biçkaşir ise sarımsaklı ayranla servis edilerek geleneksel tatları yansıtan yöresel mutfak ürünlerindendir.

Referanslar

Armağan Portakal. (08 Kasım 2023). Ovacık yöresel yemekleri. https://www.armaganportakal.com/ovacik-yoresel-yemekleri, (Erişim tarihi: 02.01.2025); Nüfusu.com. (2023). Ovacık, Tunceli nüfusu. https://www.nufusu.com/ilce/ovacik_tunceli-nufusu#:~:text=Ovac%C4%B1k%20n%C3%BCfusu%202023%20y%C4%B1l%C4%B1na%20g%C3%B6re,%2C%20%43%2C29%20kad%C4%B1nd%C4%B1r, (Erişim tarihi: 02.01.2025); Ovacık Belediyesi. (n.d.). Hakkımızda. https://www.tunceliovacik.bel.tr/hakkimizda, (Erişim tarihi: 02.01.2025); Vikipedi. (5 Aralık 2023). Ovacık, Tunceli. Tarihçe. https://tr.wikipedia.org/wiki/Ovac%C4%B1k,_Tunceli#Tarih%C3%A7e, (Erişim tarihi: 02.01.2025).