Oto Kiralama İşletmesi

Kavram Üretim Yönetimi ve Pazarlama

Oto kiralama işletmesi için araç kiralama, araba kiralama, rent-a-car gibi çeşitli isimler de kullanılmaktadır. Oto kiralama işletmesi; müşterilerine ticarî amaçla sürücülü veya sürücüsüz olarak otomobil, kamyon, kamyonet, otobüs, minibüs, motorsiklet ve bisiklet gibi yolcu ve yük taşımaya mahsus taşıtları yurtiçinde ve/veya yurtdışında olmak üzere, yazılı bir sözleşmeye dayanan bir bedel karşılığı ve belirli bir zaman dilimi (saatlik, günlük, haftalık, aylık, yıllık) kiraya vermek şeklinde faaliyet gösterecek gerçek ve tüzel kişilerdir.

Oto kiralama işletmesi ilk kez ABD’de, 1916 yılında ortaya çıktı ve bu tarihten sonra ülke sınırlarını aşarak dünya geneline dağıldı. Başlangıçta, yerel işletmelerin günlük sabit bir ücrete ilave olarak kilometre başına belirli bir fiyat karşılığında tüketicilere standart araba sağlamasıyla başlayan bu basit alış-veriş zamanla daha karmaşık hâle geldi. Öncelikle 1950’lerde oto kiralama işletmeleri şehir merkezleri dışında havaalanları, demiryolu istasyonları, oteller ve diğer destinasyonlarda faaliyet göstermeye başladı. 1970’lerde işletmeler ürünlerini farklı fiyat ve imkânlarla çeşitlendirmeye başladı. Daha sonra bu ürüne farklı araç türleri, sigorta, teslim alma ve teslim etme seçenekleri eklendi. 1978 yılında, havayolu sektöründeki deregülasyon sonucu indirimli uçak bileti imkânı havayolu yolcularının sayısını arttırdı. Bu gelişme sonucunda araç kiralama işletmelerinin havalimanı ofislerinin sayısı ve gelirleri arttı. Günümüzde oto kiralama işletmeleri teknolojik gelişmeler ile birlikte önemli değişikliklere uğradı. Online rezervasyon, check-in, global dağıtım sistemi (GDS) için artan internet kullanımı hem tüketici hem de tedarikçi için uygun iş yapma modeli haline geldi.

Araç kiralama işletmeleri, uzun süreli araç kiralama ve kısa süreli araç kiralama olarak ikiye ayrılmaktadır. Uzun dönem araç kiralama; 12 ay, 24 ay ve 36 ay gibi süreleri kapsayan kiralamalardan oluşmaktadır. Kısa süreli araç kiralama ise; saatlik, günlük, haftalık, aylık gibi süreleri kapsayan ve bir yıldan az olan kiralamalardan oluşmaktadır. Uzun süreli araç kiralama faaliyeti operasyonel kiralama ve finansal kiralama olmak üzere başlıca iki yöntemle gerçekleştirilmektedir. Kısa süreli araç kiralama faaliyetleri de günlük araç kiralama ve bir yıldan az süreli kiralamaları içermektedir. Operasyonel kiralamada bakım, onarım, sigorta, aşınma payı dâhil olmak üzere her türlü maliyeti kiralama şirketi üstlenmektedir. Finansal kiralama yönteminde ise araçların mülkiyeti filo kiralama (Leasing) şirketinde iken, araçların bakım, onarım ve amortisman giderleri gibi maliyetler kiralayan müşteri tarafından üstlenilmektedir. Kısa süreli kiralamada işletmeler araçların yakıt, köprü, otoban vb. geçiş ücreti dışındaki tüm giderlerini üstlenmektedir.

Yararlanılan Kaynaklar

Carroll, W. ve Grimes, R. (1995). Evolutionary Change in Product Management: Experiences in the Car Rental Industry, Tourism Manegement, 25 (5): 84-85; Gençler, G. (2012). Beyaz Filo Oto Kiralama A.Ş. Faaliyet Raporu, 23; Maximiliano, K. (2011). Rent-A-Car Industry: A Case Study In Argentina Tourismos: An International Multidisciplinary, Journal of Tourism, 6 (1): 275; Singh, V. ve Zhu, T. (2007). Pricing and Market Concentration in Oligopoly Markets, Marketing Science Journal, 27(6): 16-17; Tyya, N. T. (2007). Hospitality & Tourism Industry Employers, New York: Vault Inc.

Ayrıntılı bilgi için bakınız

Akay, B. (2014). Araç Kiralama Sektöründe Rekabet Belirleyicilerinin İşletme Performansına Etkisi: Turizm Destinasyonlarında Bir Araştırma (Yayınlanmamış doktora tezi). Sakarya: Sakarya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.