Konya’nın ilçesi olan Kulu, Konya-Ankara arasında yer alan kuzeye en yakın ilçelerinden biri olarak yer almaktadır. İlçenin Konya’ya uzaklığı 150 kilometre iken Ankara iline ise 110 kilometre uzaklığa sahiptir. İlçenin doğusunda yer alan Şereflikoçhisar yer almaktadır. Batısında ise Konya’nın bir diğer ilçesi olan Cihanbeyli ilçesi konumlanmaktadır. Kuzeyinde Ankara’nın Bala ve Haymana ilçeleri yer alırken güneyinde ise Tuz Gölü bulunmaktadır. İlçe özelliği olarak bölgenin genel coğrafi karakteristik yapısını yansıtmaktadır. Kulu İç Anadolu Bölgesi’nin orta merkezi noktasında bulunmasından dolayı genel fiziki yapısı olarak geniş ve dalgalı bir düzlük yapısına sahip olduğu bilinmektedir. İlçenin sahip olduğu engebeli yapısı oldukça azdır. Bu bilgiye örnek olarak, ilçenin en yüksek yeri batısında yer alan Karacadağ olup 1739 metre yüksekliğe sahiptir. Kulu ilçesinin deniz seviyesinden yükseltisi ise 1000 metredir.
Kulu ilçesi İç Anadolu Bölgesi'nde Konya bölümünde yer alır. Bölgeye hakim olan karasal iklim ve bozkır bitki örtüsüne sahiptir. İklim özelliği olarak yaz dönemleri sıcak ve kurak olurken kış dönemleri ise soğuk olup bazı dönemler kar yağışları almaktadır. İlçede ormanlık alanlarda çeşitli bitkileri bulundurmaktadır. Bunlar, Geven, Çoban Yastığı, Adaçayı, Kekik, Yavşan olarak adlandırılan bitkilerdir (Tümertekin ve Ardel 1954).
Kulu ve çevresi tarih boyunca çeşitli medeniyetlere ev sahipliği yapmıştır. Kulu’da yerleşimin ilkçağlara kadar dayandığı yazılı kaynaklar tarafından bilinmektedir. Kulu, Eskiçağlarda yer alan “Drya” adı verilen şehir harabeleri üzerine konumlandırıldığı bilinmektedir. Eski dönemlere bakıldığında özellikle Tunç ve Demir çağlarında çeşitli alanlarda yerleşimlerin yoğunlaştığı bilinmektedir. İlçede tarihsel olarak en eski yerleşim dönemlerinin Neolitik dönemlerde olduğu Celep Höyüğü'nde yapılan çalışmalar sayesinde elde edilmiştir (Omura 1999). Tarihsel sürece bakıldığında 1708 yılında Kulupoğlu Mustafa ve ailesinin bağlı olduğu aşiret ile Kulu ilçesinin şuan bulunduğu yere gelerek yerleşmeleri ile iskân noktasında başlangıç olarak kabul edilmektedir. Bu önderliği yapan Kulupoğlu Mustafa (Kulu Beyi) olarak anılmasından dolayı ilçenin adı Kulu olarak adlandırılmıştır. Ardından resmi kayıtlar açısından Cumhuriyet dönemi ile birlikte “Kulu” ismi ile anılmaya başlanmıştır (Koyuncu 2012). Yakın tarih sürecinde, 1926 yılında bucak olarak yer alan Kulu, önce Şereflikoçhisar’a ardından 1933 yılında Cihanbeyli ilçesine Nahiye olarak dâhil edilmiştir. Devamında kronolojik olarak, 1954 yılında Ankara’nın Haymana ve Bala ilçelerine bağlı olan köylerinde biri olan Kulu, Konya’nın ilçesi olarak resmi kayıtlara geçmiştir (Koyuncu 2012).
Kulu ilçesinin önemli bir nüfusu Yörüklerden oluşmaktadır. İlçeye çeşitli zamanlarda yıılar içinde Doğu bölgesinden göçler alarak çeşitli aşiretlere ev sahipliği yapmaktadır. Tarihi süreçlerin bir bölümünde 1853-1856 gibi, Osmanlı-Rus Kırım Savaş döneminde Anadolu’ya göç eden Nogay Türklerinin büyük bir çoğunluğu Kulu ve çevrelerine yerleştirildiği bilinmektedir. Bu doğrultuda ilçe nüfusunun kozmopolittik yapısı Yörükler, Türkmenler, Kürtler ve Nogaylardan oluştuğu bilinmektedir (Koyuncu 2012).
İlçenin bilinen bir diğer özelliği, İsveç ile olan bağları olarak kabul edilmektedir. İsveç’e olan göç dönemlerinin 1965 yılında başlamıştır. Bireysel olarak başlayan bu küçük hareketler daha sonra kafilelere boyutunu almaya başlamışlardır. Ardından dış göç 1967 İsveç ile Türkiye arsında imzalanan işgücü anlaşması resmi şeklini almıştır. Yapılan anlaşma tarihinden 1976 yılına kadar gerçekleştirilen göç daha da artmıştır. Ardından 1976 yılında İsveç’in vize uygulamasından dolayı göçlerin daha çok evlilik yoluyla yapıldığı bilinmektedir (Tosun 2019).
Bahsedilen bu duruma bağlı olarak Kulu ilçesinin İsveç ile bağlarının yüksek olduğunu bizlere göstermektedir. Öyle ki İsveç’te yaşanan herhangi bir olay aynı etkisiyle Kulu ilçesinde de gündem olmaktadır. Örnek olarak, 28 Şubat 1986 tarihinin gecesinde gerçekleştirilen suikast sonucu hayatına son verilen İsveç Başbakanı Olof Palme’nin isminin verildiği bir park ilçede yer almaktadır. Ek olarak ilçenin en işlek caddelerinden birine de yine kendisinin adı verilmiştir. Aynı şekilde İsveç’te yaşayan Kululuların fazla olması ve çok sık seyahat etmelerinde dolayı Türk Hava Yolları şirketi uçaklarından birine ‘’Kulu’’ ismini verdiği bilinmektedir (Tosun 2019).
İlçe merkezi Ankara – Konya arasında yer almaktadır. Ulaşım noktasında sadece kara yolu kullanılmaktadır. Ek olarak bölgede konaklama imkânlarının kısıtlı olmasından dolayı sadece Öğretmenevi yer almaktadır. Yeme içme noktasında ise yöresel yemeklerin yer aldığı küçük işletmeler ilçe merkezinde hizmet vermektedir.
Referanslar
Koyuncu, A. (2012). Kulu’da Toplumsal Hayatın Kırsal Görünümleri.Aidiyet, Göç ve Tarımın Şehri Kulu Sempozyumu Bildirileri Kitabı (ss. 171-196). Konya: Kulu Belediyesi-Selçuk Üniversitesi; Omura, S.(22-26 Mayıs 2000).1999 Yılı İç Anadolu Yüzey Araştırmaları. Kültür Bakanlığı Anıtlar ve Müzeler Genel Müdürlüğü 18. Araştırma Sonuçları Toplantısı 2. Cilt Ankara: Kültür Bakanlığı Milli Kütüphane Basımevi; Tümertekin, E. Ve N. Özgüç. (1998). Beşeri Coğrafya, İnsan Kültür Mekan. İstanbul: Çantay Kitabevi.