Kopya Heykeltraşlık Eserleri Müzesi

Müze Sanat Müzesi

(Menteşe; Muğla, 2010 - )

Maddeye katkıda bulunan yazarlar:
Yazar: Alican DOĞAN (2019) (Madde metni için tıklayınız)
Yazar: Hatice DEMİR (2021) (Madde metni için tıklayınız)
1 / 2

Devlet müzeleri statüsünde özel müze olan Kopya Heykeltraşlık Eserleri Müzesi, Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Rektörlük binasının içerisinde yer alıyor. Arkeolojik çalışmalarda kayda değer bir ilerleme sağlanması, arkeolojiye ilginin artması, Muğla’nın birçok antik yerleşime ev sahipliği yapıyor oluşu, arkeolojik çalışmalar sonucu çeşitli tarihi eserlerin gün yüzüne çıkarılması gibi faktörler bölgenin zengin kültürünün tanıtılması gerekliliğini ortaya koydu. Bu amaçla kazılar sonrasında çıkarılan antik dönem önemli eserlerinin, en azından bir kısmının, kopyalarının sergilenmesi ve arkeolojik mirasa dikkat çekilmesi, korunması ve tarihsel bilinç konusunda farkındalık yaratılması fikirleriyle bir mulaj müzesi kurulması noktasındaki ilk çalışmalar 2008 yılında başladı. Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Rektörlüğü, Dr. Soner Özen, Dr. Britta Özen-Kleine, Dr. Barbel Kleine, Esther Lakenbring ve Antiksan-Orjinalden Kopya Anıt ve Heykel Yapım San. Tic. Ltd. Şirketi ve Prof. Dr. Adnan Diler’in girişimleri ile Türkiye’nin ilk mulaj müzesi olan Kopya Heykeltraşlık Eserleri Müzesi, 2010 yılında Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi yerleşkesi içinde açıldı. Müzenin Kültür ve Turizm Bakanlığı’na bağlı özel bir müze statüsüne geçirilmesi işlemleri ise 28. 09. 2012 tarihinde tamamlandı.

Müzede antik döneme ait 22 tane dünyaca ünlü kopya heykel eser sergileniyor. Bu eserlerin 12 tanesi üniversite, dördü Antiksan ve üçü ise Bilintur sponsorluğunda müzeye kazandırıldı. Kopya Heykeltraşlık Eserleri Müzesi beş bölümden oluşuyor. Bu beş bölümde, Mısır, Arkaik dönem, Klasik, Helenistik ve Roma dönemlerine ait asılları İstanbul Arkeoloji Müzesi, Efes Müzesi, Manisa Müzesi ve Antalya Müzesi gibi müzelerde bulunan eserlerin plastik kopyaları yer alıyor. Yine ilgili bölümlerde kronolojik olarak, Eski Mısır’da ölü kültü, Mısır Tanrıları, Mısır Heykeltıraşlığı, Arkaik dönem Yunan tanrıları, Arkaik dönem toplumu, Arkaik dönem Yunan plastiği, Klasik dönemde portre, Klasik heykellerde hareketlenme, Helenistik dönem heykel sanatı, Büyük İskender ve Helenistik dönem tarihi, Roma tarihi, Pompei duvar resimleri gibi konular hakkında bilgilerin yer aldığı panolar mevcuttur. Müzede, Zeus heykeli, gryphon ile tasvir edilmiş Nemesis heykeli, Hera Ephesia tipindeki Hera heykeli, Apollon Başı, simgelerinden biri olan yunus balığı ile betimlenmiş deniz tanrısı Poseidon heykeli, Nymphe heykeli, mantolu genç atlet (Ephebos) heykeli, sevgilisi Ares’in savaş kalkanını elinde tutup kalkanında kendi yüzüne bakan Aphrodite heykeli, İmparator Marcus Aurelius heykeli, sağ elinde tuttuğu plektronu ile kitharasını çalan Apollon heykeli, sol elinde mızrakla tasvir edilmiş bir gencin yer aldığı Mezar Steli, Marsyas heykeli, bağ bozumunun tasvir edildiği bir kabartma, sakin bir şekilde tasvir edilen ve sol elinde kamasını tutan Büyük İskender heykeli, incir ağacına asılı durumdaki Marsyas ile onun derisini yüzmek için bıçağını bileyen İskitli’nin birlikte tasvir edildiği Marsyas ve İskit heykeli, Flavius Palmatus heykeli, dinlenen av tanrıçası betimli Artemis heykeli, Persephone’nin Hades tarafından kaçırılışının anlatıldığı Persophene’nin Kaçırılışı kabartması, çıplaklığı ve yılan şeklinde kol bileziğiyle tasvir edilmiş Aphrodite, avcı pozunda tasvir edilmiş Artemis, büyük ihtimalle bir askere ait olduğu düşünülen Ayaklar, Klasik dönemde bir at heykelinin korunan başı gibi eserler bulunuyor. Ayrıca müzenin üst katında da Tarih Öncesi İnsan Resimleri, Beşparmak (Latmos) Dağları’ndaki Prehistorik Kaya Resimleri sergileniyor, bunlarla ilgili salonlarda kadın-erkek, hayvan resimleri ile bezemeler ve semboller yer alıyor.

Referanslar

Kopya Heykeltraşlık Eserleri Müzesi (2019). Ana Sayfa, http://www.muze.mu.edu.tr/, (Erişim tarihi: 29.10.2019); Kültür ve Turizm Bakanlığı (2019). Müzeler, Kopya Heykeltraşlık Eserleri Müzesi, https://kvmgm.ktb.gov.tr/TR-135633/ozel-muzeler.html, (Erişim tarihi: 04.11.2019).

2 / 2

Türkiye’de heykelcilik ile ilgili olarak ilk büyük adımlar, Osmanlı’nın Batılılaşma döneminde görülür. Sanayi-i Nefise Mektebi’nin kurulmasıyla birlikte, heykeltıraşlık dersleri, mimari ve resim dallarından sonra başladı. Heykel bölümünün ilk eğitmeni Yervant Osgan ve ilk öğrencisi ise İhsan Bey’dir. Geç Osmanlı ve erken Cumhuriyet dönemlerinin önemli heykeltıraşları arasında; Ali Hadi Bara, Behzat, İhsan Özsoy, İlhan Koman, Mahir Tomruk, Nijat Sirel, Nusret Suman, Rudolf Belling, Zühtü Müridoğlu, ve Şadi Çalık gibi önemli isimler yer alır.

Türkiye’de heykel müzeciliğinin ilk örneği, Atatürk’ün emriyle Dolmabahçe Sarayı Veliaht Dairesi’nde 20 Eylül 1937 tarihinde açılan İstanbul Resim ve Heykel Müzesi’dir. Daha sonra 2 Nisan 1980 yılında Ankara’da açılan Resim ve Heykel Müzesi ve 9 Eylül 1952 tarihinde İzmir’de açılan İzmir Devlet Resim ve Heykel Müzesi, Cumhuriyet dönemi ilk heykel müzeleri örnekleri arasında yer alır.

Cumhuriyet döneminde, tek başlarına heykel müzelerinin açılışı daha geç dönemlere rastlar. Bu müzelerin tematik olanları özellikle dikkat çeker. Eskişehir’de açılan Yılmaz Büyükerşen Balmumu Heykeller Müzesi ve Sivrihisar’da açılan Açıkhava Heykel Müzeleri tek başına ve tematik heykel müzeleri olmaları adına önemlidir.

Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Rektörlük Binası’nın giriş katında açılan Kopya Heykeltıraşlık Eserleri Müzesi, Türkiye’deki ilk kopya heykeltıraşlık eserler müzesi olması adına da önemlidir. Müzenin kuruluş ilkeleri arasında, Anadolu Coğrafyasında yer alan çeşitli kültürel zenginliklerin geliştirilmesi ve korunarak toplum çapında bir farkındalık oluşturulması ilk sıralarda yer alır. Müzenin kurulması için ilk adımlar; 2008 yılında Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Kurucu Rektörü Prof. Dr. Ethem Ruhi Fığlalı himayesinde, Prof. Dr. Şener Oktik ve Prof. Dr. Adnan Diler’in girişim ve çabaları ile başladı. Daha sonra, Almanya Saarland Üniversitesi akademik personellerinden Dr. Soner Özen, Dr. Britta. Özen-Kleıne, Dr. Bärbel. Kleıne ve Esther Lakenbring’in danışmanlıkları ve Antiksan Limited Şti. iş birliği ile proje olgunlaşarak 28.09.2012 tarihinde Türkiye Cumhuriyeti Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın onayı ile özel müzeler statüsüne sahip bir müze olarak ziyarete açıldı.

Müze Koleksiyonları sırasıyla; Mısır, Arkaik, Klasik, Hellenistik ve Roma dönemleri şeklindedir. Müze faaliyetleri kapsamında çeşitli çevre ve kültür varlıklarını koruma amaçlı farkındalık düzeyini artırıcı eğitim, seminer ve toplantılar düzenlenmektedir. Her yaştan kesime hitap eden müzenin girişi ücretsiz ziyaret saatleri ise 08:30-17:30 arasındadır.

Referanslar

Ataseven, O. (2011). Oluşum Süreci İçinde Türk Heykel Sanatına İlişkin Kısa Bir Değerlendirme, Türk Sanatları Araştırmaları Dergisi, 2(1): 126-146; https://www.balmumuheykeller.com/hakkinda.php, (Erişim tarihi: 21.04.2021); https://www.kulturportali.gov.tr/turkiye/ankara/gezilecekyer/ankara-resm-ve-heykel-muzes, (Erişim tarihi: 20.04.2021); https://izmir.ktb.gov.tr/TR-77102/resim-ve-heykel-muzesi.html, (Erişim tarihi: 21.04.2021); http://www.muze.mu.edu.tr/, (Erişim tarihi: 21.04.2021); https://tr.wikipedia.org/wiki/%C4%B0stanbul_Resim_ve_Heykel_M%C3%BCzesi, (Erişim tarihi: 21.04.2021); https://tr.wikipedia.org/wiki/T%C3%BCrkiye%27de_heykel, (Erişim tarihi: 21.04.2021)